W spadochroniarstwie trzeba wciąż się uczyć

Skoczkowie spadochronowi z całego świata spotkali się w Warszawie, by rozmawiać m.in. o bezpieczeństwie skoków. Sympozjum spadochronowe już po raz drugi zorganizował Arkadiusz „Maya” Majewski, były żołnierz GROM-u, który kilka lat temu skoczył ze spadochronem z wysokości stratosfery. „Polsce Zbrojnej” mówi o tym, jak zmieniać świat skoczków spadochronowych, by był bezpieczniejszy.

Czy spadochroniarstwo to bezpieczny sport?

Statystki prowadzone przez największą na świecie federację spadochronową USPA (United States Parachute Association) pokazują, że jak najbardziej. Miniony rok był przełomowy w tej kwestii, ponieważ na ponad 3 miliony 300 tysięcy skoków spadochronowych wykonanych w USA, w 2018 roku wydarzyło się tylko 13 wypadków śmiertelnych. To najmniej od 1960 roku, od kiedy zaczęto prowadzić statystyki. Każdy z takich wypadków to oczywiście tragedia, ale statystycznie to niewiele. Te dane poznałem podczas konferencji spadochronowej PIA (Parachute Industry Association) w Texasie w USA i wtedy zacząłem się zastanawiać, z czego wynikają te zmiany.

No właśnie, z czego?

Kluczowy jest sprzęt i edukacja. Od razu odniosę to do rzeczywistości w Polsce. O ile sprzęt mamy, to z edukacją bywa różnie. Udział w zagranicznych konferencjach wiąże się z naprawdę dużymi kosztami. A właśnie na takich sympozjach i zjazdach najlepiej zdobywać wiedzę, bo spotykają się tam czołowi eksperci. W pewnym momencie doszedłem do wniosku, że najlepszą opcją, i najtańszą, będzie zorganizowanie takiej konferencji w Polsce. I tak się narodził pomysł Międzynarodowego Sympozjum Spadochronowego.

Odbyło się ono niedługo po tragicznym zdarzeniu.

Tak. Kilka miesięcy przed I Międzynarodowym Sympozjum Spadochronowym, które zorganizowałem w 2018 roku, wydarzył się pierwszy w historii polskich skoków tandemowych wypadek śmiertelny. W Przasnyszu zginęły dwie osoby, pilot tandemu i skaczący z nim mężczyzna. Okazało się, że sprzęt, którego używali był nieprawidłowo skompletowany. Jedna z części nie była oryginalna, inna znowu nie taka, jak zalecał producent. Widać, że procedury bezpieczeństwa odłożono na bok. Niestety skoczkowie cywilni bardzo często skupiają się na zarabianiu pieniędzy i już nie śledzą tego, co dzieje się wokół spadochroniarstwa, nie znają najnowszych trendów. Jakby im wystarczyło tylko to, co już potrafią. Ponad połowa skoczków na świecie, którzy ulegają wypadkom, ma bardzo duże doświadczenie. Trudno więc jednoznacznie odpowiedzieć, dlaczego dochodzi do tragedii, być może nie dbają o procedury, nie uczą się nowych zasad, ufają wyłącznie własnemu doświadczeniu. Oczywiście jest ono bardzo ważne, ale ja jestem przekonany, że trzeba patrzeć w przyszłość, śledzić trendy, słuchać ekspertów, spotykać się z nimi i czerpać z ich doświadczenia.

Jakich ekspertów zaprasza Pan na swoje sympozja?

Pierwsza edycja, która odbyła się rok temu, nie miała wielkiego rozmachu. Po prostu napisałem mail do największego producenta spadochronów na świecie firmę UPT (United Parachute Technologies) i jedynego w świecie producenta sprzętu tandemowego SIGMA z prośbą o to, by wystąpił w Polsce. Przedstawiłem się, napisałem, że jesteśmy małym krajem w Europie, ale ciągle spadochronowo się rozwijamy, mamy coraz więcej skoczków, jednak potrzebujemy wsparcia w zakresie bezpieczeństwa skoków. Uprzedziłem, że to pierwsza konferencja, że nie możemy mu zapłacić. Odpisał mi dosłownie w ciągu kilku minut, że się zgadza. To był rok 2018. Konferencja trwała jeden dzień. Zaraz po niej postanowiłem, że w przyszłym roku będzie trwała dwa dni i zaproszę więcej ekspertów. I tak się stało.

(fot. mat. organizatora sympozjum)

Z kim mogli się spotkać uczestnicy Pana sympozjum w kwietniu tego roku?

Choćby z Melanie Curtis, bardzo doświadczoną spadochroniarką z USA, która ma na koncie 11 tysięcy skoków i kilka rekordów świata w swobodnym spadaniu, jest też trenerem – coachem w spadochroniarstwie sportowym. Jej wykłady były poświęcone aspektom psychologicznym w spadochroniarstwie. Zaprosiliśmy również Brytyjczyka Briana Vachera z Flight-1, najlepszej na świecie szkoły nauki latania na spadochronie. Brian ma na koncie ponad 11 tysięcy skoków i jest ekspertem w tej dziedzinie. Szkoli zarówno cywili, jak i wojskowych na całym świecie. O doświadczeniach w skokach tandemowych, bezpieczeństwie tych skoków i o sprzęcie spadochronowym mówili Mark Procos, dyrektor generalny i wiceprezes United Parachute Technologies (UPT) oraz Tom Noonan, dyrektor programu tandemowego UPT i dyrektor narodowy USPA. Mark Procos wykonał dotychczas ponad 13500 skoków, z czego 4500 jako pilot tandemu. Warto przypomnieć, że zaczynał swoją karierę w siłach specjalnych Republiki Południowej Afryki. Z kolei Tom Noonan wykonał do tej pory ponad 7000 skoków, w tym ponad 5000 w tandemie. On, jak nikt inny, potrafi mówić o bezpieczeństwie całymi godzinami. Rok temu także uczestniczył w sympozjum, zaskoczył wtedy słuchaczy mówiąc, że najbardziej jest dumny z tych skoków, których wykonania odmówił ze względu na bezpieczeństwo.

Czy to była konferencja również dla skoczków z wojska?

Poprzednia konferencja była poświęcona wyłącznie skokom tandemowym, a więc skorzystać z niej mogli właściwie tylko instruktorzy skoków tandemowych oraz kamerzyści, którzy filmują skok. Na drugą zaprosiłem wszystkie jednostki spadochronowe w kraju. Organizacyjnie wsparli mnie podchorążowie z Sekcji Skoków Spadochronowych WAT, którzy również uczestniczyli w seminariach. Typowo wojskowych wykładów nie mieliśmy. Skoki wojskowe i cywilne trochę się różnią, bo są wykonywane w zupełnie innym celu, w innych warunkach, itp. Ale ogólne zasady aerodynamiki są takie same dla każdego skoczka. Poruszaliśmy tematy ciekawe dla każdego, bez znaczenia czy skacze w cywilu czy w wojsku.

Pan ma olbrzymie doświadczenie jako skoczek z obu tych środowisk…

Zgadza się. Do niedawna byłem wojskowym instruktorem w Jednostce Wojskowej GROM, oprócz tego od wielu lat jestem też instruktorem cywilnym.

Mówił Pan o tym, że aerodynamika dla wszystkich jest taka sama, czy dotyczy to także systemu organizacyjnego skoków?

Różnic w szkoleniu, w przepisach i wielu innych aspektach jest mnóstwo. Zasady wojskowe są znacznie bardziej restrykcyjne niż cywilne. Wojskowi skoczkowie, szczególnie instruktorzy mają również obowiązek doszkalania się, są wysyłani na obowiązkowe egzaminy, konferencje, sympozja i kursy. Jednocześnie armia pozwala na to, by szkolili się w cywilu i to jest naprawdę świetne, bo wpływa na ich rozwój, nie ogranicza ich do świata wojskowego. Szkoląc się wyłącznie w wojsku nie dojdzie się do najwyższego poziomu, trzeba być w obu środowiskach i czerpać z nich to, co najlepsze. Dlatego chcę, żeby sympozja, które organizuję, scalały środowiska wojskowe i cywilne, i żeby były platformą do wymiany doświadczeń i miejscem nauki dla skoczków. Przede wszystkim jednak mają rozwijać profilaktykę bezpieczeństwa. Sprawiać, by spadochroniarze chcieli sięgać po najnowsze rozwiązania, również te dotyczące bezpieczeństwa skoków. Dlatego już dziś planuje konferencję w przyszłym roku.
____________________________
Arkadiusz „Maya” Majewski – doświadczony skoczek spadochronowy, instruktor klasy mistrzowskiej. Do niedawna starszy instruktor spadochronowy w Jednostce Wojskowej GROM. W 2014 roku wraz z kolegami z zespołu Polska Stratosfera skoczył ze spadochronem z wysokości stratosfery, bijąc tym samym dwa wysokościowe rekordy Europy – w wysokości opuszczania statku powietrznego formacją trzyosobową oraz odległości spadania formacją trzyosobową. Od dwóch lat prowadzi sekcję spadochronową na Wojskowej Akademii Technicznej, gdzie nie tylko zaraża młodych ludzi pasją do skoków, ale też szuka wśród nich przyszłych żołnierzy Jednostki Wojskowej GROM.

Rozmawiała: Ewa Korsak