Uzgodnienia dot. projektu rozporządzenia MI w sprawie wysokości wpłaty lotniczej w 2025 roku

W dniu 14 listopada br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wysokości wpłaty lotniczej w 2025 roku.

Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 26d ust. 7 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 2110, z późn. zm.), a także zapewnienie możliwości uiszczenia przez instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej wpłaty z tytułu kosztów realizowania przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego zadań państwowej władzy nadzorującej związanych z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej.

Zgodnie z aktami prawnymi Unii Europejskiej (rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/317, rozporządzenie (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady) opłaty nawigacyjne muszą być ustalane w oparciu o planowane koszty związane z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej, w tym koszty instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej oraz koszty państwowej władzy nadzorującej. Koszty państwowej władzy nadzorującej mogą zostać włączone do podstawy kosztowej opłat nawigacyjnych pobieranych przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej pod warunkiem, że są one ponoszone przez te władze w związku z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej. Oznacza to, że do podstawy kosztowej opłat nawigacyjnych mogą być wliczane wyłącznie te koszty Prezesa Urzędu, które wynikają z pełnienia przez Prezesa Urzędu funkcji państwowej władzy nadzorującej związanych z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej, w tym funkcji nadzorczych w rozumieniu przepisów dotyczących jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej oraz bieżącego nadzoru nad realizacją zadań przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej.

Określona w przepisach niniejszego rozporządzenia kwota wpłaty lotniczej w 2025 r. wyniesie 21 630 338 zł. Na tę kwotę składają się planowane na 2025 r. wydatki Prezesa Urzędu związane ze służbami żeglugi powietrznej, stanowiące tzw. koszty ustalone, określone w projekcie Planu skuteczności działania dla Polski na czwarty okres odniesienia (2025- 2029)¹⁾, zwanego dalej „Planem”, w wysokości 20 001 629 zł. Kwota ta została skalkulowana zgodnie z przepisami rozporządzenia 2019/317/UE i odzwierciedla koszty planowane do poniesienia przez Prezesa Urzędu w związku ze sprawowaniem nadzoru nad służbami żeglugi powietrznej.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 28 ust. 5 rozporządzenia 2019/317/UE w przypadku nieprzewidzianych zmian w kosztach ustalonych, ponoszonych przez państwową władzę nadzorującą, różnica pomiędzy kosztami ustalonymi i rzeczywistymi dzieli się w następujący sposób:

• jeżeli koszty rzeczywiste są niższe od ustalonych określonych na dany rok kalendarzowy, państwo członkowskie zwraca różnicę użytkownikom przestrzeni powietrznej przez zmniejszenie stawki jednostkowej w roku n+2;
• jeżeli koszty rzeczywiste są wyższe od ustalonych określonych na dany rok kalendarzowy, państwo członkowskie odzyskuje różnicę od użytkowników przestrzeni powietrznej przez zwiększenie stawki jednostkowej w roku n+2.

W odniesieniu do 2023 r. koszty ustalone Prezesa Urzędu wyniosły 14 451 180,41 zł, natomiast koszty rzeczywiste za 2023 r. zostały oszacowane w wysokości 16 079 888,96 zł. Tym samym różnica pomiędzy kosztami ustalonymi i rzeczywistymi dla 2023 r. wyniosła 1 628 708,56 zł ²⁾. W świetle art. 28 ust. 5 rozporządzenia 2019/317/UE różnica ta powinna zostać rozliczona w roku 2025 (n+2).

Kalkulacja planowanych na 2025 r. kosztów związanych z żeglugą powietrzną (kosztów ustalonych) oparta została o zaangażowanie pracowników Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zwanego dalej „Urzędem”, w zadania związane ze służbami żeglugi powietrznej, z uwzględnieniem planowanego kształtowania się w 2025 r. czynników zewnętrznych wpływających na nakład pracy pracowników Urzędu w obszarze służb żeglugi powietrznej (do czynników tych należą m.in. liczba instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, liczba organów zapewniających te służby, liczba licencjonowanego przez Prezesa Urzędu personelu kontroli ruchu lotniczego, liczba ośrodków szkolenia personelu służb ruchu lotniczego) oraz o ogólny budżet Urzędu. Przyjęty w tym zakresie sposób określania kosztów odpowiada stosowanemu w latach ubiegłych dla określenia wysokości wpłaty lotniczej. Podstawą dla określenia udziału kosztów związanych ze służbami żeglugi powietrznej w ogólnym budżecie Urzędu, analogiczne jak w latach ubiegłych, był udział pracowników Urzędu zaangażowanych w realizację tych zadań w ogóle pracowników Urzędu, w komórkach merytorycznych Urzędu (mierzony liczbą etatów). W kosztach związanych ze służbami żeglugi powietrznej są uwzględnione wszystkie zadania realizowane przez Prezesa Urzędu w związku z tymi służbami wynikające z odpowiednich przepisów prawa Unii Europejskiej, przepisów międzynarodowych i krajowych, jak również odpowiednia część kosztów procesów wspomagających (koszty pośrednie). Określone w treści niniejszego rozporządzenia koszty Prezesa Urzędu planowane na 2025 r. odpowiadają kosztom skalkulowanym przez Prezesa Urzędu w ramach prac nad Planem i ujętym w przedmiotowym Planie. Obejmują one koszty związane ze służbami trasowymi i terminalowymi.

Koszty Prezesa Urzędu związane z nadzorem nad instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej (koszty ustalone) nie są powiązane ze zmianami w wielkościach ruchu lotniczego. Jednocześnie w związku z faktem, że wpłata lotnicza w roku n (oparta na kosztach ustalonych Prezesa Urzędu) jest uiszczana w roku n przez instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej w wysokości określonej w rozporządzeniu niezależnie od faktycznej wielkości ruchu lotniczego w tymże roku n, wpłata lotnicza na rok n+2 (w omawianym przypadku na rok 2025) nie jest korygowana o wartość kwot odzyskanych z nadwyżką lub niecałkowicie w wyniku wahań natężenia ruchu dotyczących roku n (w omawianym przypadku w roku 2023). Kwoty odzyskane z nadwyżką lub niecałkowicie w wyniku wahań natężenia ruchu, o których mowa w art. 25 ust. 2 rozporządzenia 2019/317/UE, stanowiące jedną z korekt do obliczenia stawek jednostkowych opłat nawigacyjnych na dany rok ³⁾ które są liczone również w odniesieniu do ustalonych kosztów Prezesa Urzędu, są rozliczane w całości z użytkownikami przestrzeni powietrznej przez instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej uiszczającą wpłatę lotniczą.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że koszty Prezesa Urzędu związane ze sprawowaniem nadzoru nad instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej na 2025 r. zostały określone w Planie na kwotę 20 001 629,32 zł. Niemniej jednak w związku z rozliczeniem różnicy pomiędzy kosztami ustalonymi i rzeczywistymi dla roku 2023 w roku 2025, powyższa kwota została powiększona o kwotę w wysokości 1 628 708,56 zł stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami ustalonymi i rzeczywistymi dla roku 2023.

W konsekwencji w projekcie rozporządzenia określono, że wysokość wpłaty lotniczej na rok 2025 wynosi 21 630 338 zł.

Mając na uwadze, że projekt rozporządzenia będzie opiniowany przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej, która jest odpowiedzialna za uiszczanie wpłaty lotniczej, na etapie uzgodnień projektu wewnątrz resortu infrastruktury, zrezygnowano z przeprowadzania konsultacji publicznych projektu.

Ministerstwo Infrastruktury skróciło czas na przedstawienie stanowiska z konieczności zakończenia prac nad projektem w terminie umożliwiającym wejście rozporządzenia w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

Więcej informacji na stronie: https://legislacja.rcl.gov.pl

¹⁾ Projekt Planu skuteczności działania dla Polski na czwarty okres odniesienia (2025-2029), który w dniu 1 października 2024 r. został przedłożony Komisji Europejskiej zgodnie z art. 12 rozporządzenia 2019/317/UE.
²⁾ Powyższe kwoty przedstawiono po zaokrągleniu do pełnych groszy.
³⁾ Zasada ujmowania korekt dotyczących rozliczenia roku n (w tym przypadku rok 2023) w roku n+2 (rok 2025).