Spotkanie na Polu Mokotowskim przy pomniku upamiętniającym powstanie pierwszego lotniska w Warszawie

Członkowie Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa od 2000 roku spotykają się w dniu 11 listopada o godz. 10:00 przy głazie – pomniku na Polu Mokotowskim (w pobliżu ul. Bruna/Wołoskiej), który został przez ten Klub ufundowany i ustawiony dla upamiętnienia powstania pierwszego lotniska w Warszawie.

Nie jest to pomnik poświęcony ofiarom wojny ani katastrof. Jest pamiątką miejsca, na którym rodziło się polskie lotnictwo – powstawały tam różne instytucje wojskowe i cywilne. Jest też miejscem sukcesów polskich lotników sportowych.

Dlatego Warszawski Klub Seniorów Lotnictwa zapraszamy w dniu 11 listopada 2018 r. o godz. 10:00 pod ten głaz szczególnie w obecnym roku, aby wspólnie upamiętnić 100-lecie odzyskania niepodległości i powstania lotnictwa polskiego i w radosnym nastroju miło rozpocząć święto niepodległości.

Lotnisko mokotowskie, nieistniejące obecnie, funkcjonowało w latach 1910–1947 na terenie Pola Mokotowskiego na granicy obecnych dzielnic Mokotów, Ochota i Śródmieście.

Lotnisko urządzone w 1910 na Polu Mokotowskim było pierwszym lotniskiem w Warszawie. Sąsiadowało z torem wyścigów konnych. W maju 1910 powstało tam Warszawskie Towarzystwo Lotnicze Awiata założone przez księcia Stanisława Lubomirskiego.

◄ Lokalizacja lotniska (fot. Wistula/GFDL/Wikimedia Commons)

Na lotnisku odbyły się pierwsze w Polsce wzloty aeroplanów. Od stycznia 1915 na lotnisku stacjonowało sześć rosyjskich myśliwców, które miały wzmocnić obronę przeciwlotniczą miasta podczas niemieckich nalotów. W sierpniu 1915 lotnisko zostało zajęte przez Niemców, którzy później zbudowali tam m.in. 21 hangarów, specjalny hangar dla sterowca miękkiego typu Parseval, budynki szkoły lotniczej i budynki gospodarcze.

Przygotowanie do lotu samolotu Junkers F-13 na lotnisku na Polu Mokotowskim. Mężczyźni z obsługi przy maszynie. (fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

Po odzyskaniu niepodległości, w roku 1919 na lotnisku tworzył się zalążek polskiego lotnictwa wojskowego, przemysłu lotniczego i instytutów badawczych związanych z lotnictwem. Planowano jednak zlikwidowanie lotniska, które znajdowało się w granicach miasta i ograniczało jego rozwój. Ruch lotniczy miał zostać przeniesiony na nowe cywilne lotnisko na Gocławiu, wojskowe na Okęciu oraz na sportowe lotnisko bielańskie.

Od 1920 z lotniska mokotowskiego odbywały się regularne loty pasażerskie (towarzystwa: „Franco Rumaine”, „Aerolloyd”, „Aerolot” i ostatecznie PLL „LOT”), a w 1929 tu powstał polski przewoźnik Polskie Linie Lotnicze LOT, od 1930 oficjalnie przyjęty do IATA z kodem LO. Odbywały się stąd początkowo regularne loty międzynarodowe do Bukaresztu, później do Aten, Bejrutu i Helsinek. W 1928 rozpoczął tam działalność Aeroklub Warszawski.

Fragment budynku portu lotniczego na Polu Mokotowskim. Na budynku widoczna tablica z napisem: "Polska Linia Lotnicza Aerolot - port Warszawa", skrzynka pocztowa i plakat "Kultura ciała i stroju - Dolina Szwajcarska Warszawa". (fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

Podczas przewrotu majowego w 1926 o lotnisko toczyły się walki pomiędzy oddziałami wiernymi rządowi Wincentego Witosa, a atakującymi oddziałami Józefa Piłsudskiego.

Na lotnisku odbywały się krajowe i międzynarodowe zawody samolotowe i balonowe, urządzano pokazy lotnicze i parady wojskowe. W 1934 odbyła się tam ceremonia otwarcia zawodów Challenge.

W kwietniu 1934 przeniesiono pasażerski ruch lotniczy z lotniska mokotowskiego na Okęcie. W 1935 odbyły się tam uroczystości związane z pogrzebem Józefa Piłsudskiego. Planowano tam budowę dzielnicy im. Józefa Piłsudskiego i Świątyni Opatrzności, jednak te plany nie zostały zrealizowane. Przeniesienie lotniska cywilnego umożliwiło budowę alei Niepodległości.

Lotnisko mokotowskie w Warszawie w 1937 roku: przekazanie wojsku 126 samolotów ufundowanych przez społeczeństwo. (fot. Unknown/CC BY-SA 2.5/Wikimedia Commons)

Lotnisko to odegrało istotną rolę w 1939 w czasie kampanii wrześniowej, stacjonowały tu czasowo 152 Eskadra Myśliwska włączona do Brygady Pościgowej i toruńska 41 Eskadra Rozpoznawcza, 2 września formowano tu Pluton Łącznikowy Naczelnego Dowódcy Lotnictwa, a od 9 września Zespół Lotniczy Obrony Warszawy. Po kapitulacji Warszawy lotnisko zajęte przez Niemców przez obronę przeciwlotniczą z działalnością lotniczą ograniczoną do minimum. Ostatecznie zlikwidowane po 1947, obecnie jego teren w większości zajmuje park Pole Mokotowskie.
Źródło: Wikipedia

Historię lotniska upamiętnia dziś obelisk znajdujący się w środkowej części parku.

Do zobaczenia na Polu Mokotowskim !