Rocznica urodzin konstruktora i pilota – Bronisława Żurakowskiego

Dziś przypada 109 rocznica urodzin Bronisława Żurakowskiego, samolotowego i śmigłowcowego konstruktora lotniczego, obliczeniowca, pilota szybowcowego, szybowcowego pilota doświadczalnego.

Bronisław Żurakowski urodził się 26 czerwca 1911 r. w Maciejówce nad Donem. Studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej rozpoczął w 1930 roku. Kiedy uzyskał półdyplom w 1934 roku kontynuował studia na Oddziale Lotniczym. Tego samego roku uzyskał kat. D pilota szybowcowego, uprawiając ze szczególnym zamiłowaniem akrobację szybowcową.

W 1936 roku ukończył studia. W sierpni tego samego roku rozpoczął prace w DWL-RWD, gdzie projektował okucia, zbiornik paliwa i inne detale do samolotu RWD-14 "Czapla". Na przełomie lat 1936/37 zaprojektował samodzielnie szkolno-akrobacyjny samolot RWD-17, a później RWD-20 pierwszego polskiego samolotu sportowego z kołem przednim, i RWD-17W (odmiana na pływakach). Wykonał obliczenia dla RWD-16bis, RWD-21 i RWD-23.

RWD-17W (fot. Anonymous/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

We wrześniu 1939 roku odprowadził lotem 2 samoloty RWD-21 w rejon Stanisławowa – mimo iż samolotem nigdy samodzielnie nie latał. Okupację spędził w kraju. Po II wojnie był współkonstruktorem motoszybowca „Pegaz” i zajmował się w Głównym Instytutcie Lotnictwa lotami doświadczalnymi na szybowcach (Sęp, Mucha, ABC, Komar 48) prowadząc jako pilot doświadczalny ich próby państwowe. Był głównym konstruktorem pierwszego polskiego śmigłowca (współkonstruktorzy to Zbigniew Brzoska i Tadeusz Chyliński). Z racji braku pilota podjął się pierwszych prób naziemnych i początkowych prób w locie na śmigłowcu BŻ-1 GIL.

BŻ-1 GIL (fot. muzeumlotnictwa.pl)

Następnie zaprojektował w biurze TKH śmigłowiec BŻ-4 Żuk. Śmigłowiec ten zawierał w sobie wiele nowych rozwiązań jak: elastyczne zamocowanie silnika z przekładnią główną, trójłopatowy dodatkowy wirnik sterujący i ustateczniający dynamicznie śmigłowiec w locie, czy rtęciowe sprzęgło w zespole napędowym (konstrukcji doc. inż. Wiktora Narkiewicza).

W 1961 r. gdy miał objąć kierownictwo biura konstrukcyjnego obronił pracę magisterską na Wydziale Lotniczym PW. Jego zespół konstrukcyjny przejął prace konstrukcyjne nad samolotem inż. R. Orłowskiego PZL-104 Wilga 1, którego konstrukcję ulżono aż o 190 kg i doprowadzono do możliwości sprzedaży jej licencji do Indonezji.

Po rozwiązaniu biur konstrukcyjnych w 1970 roku powrócił do Instytutu Lotnictwa jako doradca i gł. specjalista ds. śmigłowcowych. Włożył wiele inwencji we wczesnym stadium projektu śmigłowca PZL W-3 Sokół.

W-3A Sokół Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego
(fot. Grzegorz Mroczka (praca własna)/CC BY 3.0/Wikimedia Commons)

W ostatnich latach swej kariery zawodowej zajmował się problematyką tłumienia drgań (rezonansowych eliminatorów drgań) w śmigłowcach. Prowadził wykłady na Wydziale MEiL-u z zakresu konstrukcji śmigłowców.

Był ostatnim, żyjącym konstruktorem DWL-RWD i ostatnim żyjącym przedwojennym konstruktorem lotniczym. Zmarł 4 października 2009 r. w wieku 98 lat, został pochowany w Warszawie, na Wawrzyszewie (cmentarz przy ul. Wólczyńskiej).