Raport wstępny PKBWL: "Podczas nabierania wody śmigłowiec zderzył się z powierzchnią i zatonął..."

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport wstępny 2022/2454 z wypadku śmigłowca Eurocopter AS 350 B3e (H125) (znaki rejestracyjne F-HCHB), do którego doszło 23 maja 2022 r. w jeziorze Rogoźnik II podczas pobierania wody do akcji gaśniczej.

W raporcie 2022/2454 czytamy:

W dniu 23 maja 2022 roku pilot śmigłowca Eurocopter AS 350 B3e o znakach rozpoznawczych F- HCHB rozpoczął dyżur o godzinie 10:001 w Lotniczej Bazie Leśnej (LBL) w Brynku. O godzinie 10:40 został wezwany do pierwszego pożaru. Start nastąpił o 10:44, lot trwał 23 minuty a pilot wykonał jeden zrzut wody.

Około godziny 14:20 został wezwany przez Punkt Alarmowo Dyspozycyjny (PAD) Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) w Katowicach do drugiego lotu, celem wykonania akcji gaśniczej w rejonie punktów By 40 (50° 25’ 30” N, 019° 03’ 33” N) oraz Cy 40 (50° 23’ 00” N, 019° 02’ 40” E), na terenie gminy Świerklaniec. Start nastąpił z Lotniczej Bazy Leśnej (LBL) w Brynku.

Śmigłowiec pobierał wodę za pomocą Bambi Bucket z jeziora Rogoźnik II, położonego nieopodal miejsca pożaru. W akcji uczestniczył także drugi statek powietrzny, samolot PZL M-18 „Dromader”, operujący z lądowiska Niegowoniczki (EPNI). Po wykonaniu 8 zrzutów, około godziny 15:00, podczas nabierania wody do kolejnego zrzutu, śmigłowiec zderzył się z powierzchnią wody i zatonął, osiadając na dnie, na głębokości ok. 2,5 m.

Pilot wydostał się z kabiny o własnych siłach, nie odnosząc poważnych obrażeń – oczekiwał na pomoc na wraku śmigłowca. Pierwszej pomocy na wraku śmigłowca udzielił nurek Państwowej Straży Pożarnej (PSP), następnie pilot został za pomocą pontonu PSP przetransportowany na brzeg. Na brzegu została udzielona pomoc medyczna, a następnie został przetransportowany do szpitala. W działaniach ratowniczych brał udział m.in. śmigłowiec HEMS LPR.

Wydobycie wraku z jeziora miało miejsce po około 3 dniach od wypadku. Do momentu wydobycia wrak był zabezpieczony przez PSP oraz policję.

Uszkodzenia statku powietrznego

W wyniku zderzenia z wodą, zatonięcia a następnie akcji wydobywania z jeziora śmigłowiec uległ całkowitemu zniszczeniu. Podczas uderzenia o wodę nastąpiło oddzielenie się wirnika głównego wraz z przekładnią główną od konstrukcji śmigłowca. W celu wydobycia na powierzchnię elementów wraku nurkowie odcięli przewody olejowe, paliwowe oraz elektryczne, łączące kadłub z przekładnią główną, a także zdemontowali (pod wodą) łopaty wirnika nośnego z piasty wirnika głównego.

Wskutek wybudowania się przekładni głównej przerwane zostało również połączenie kinematyczne między silnikiem a przekładnią główną, a także między silnikiem a wałem śmigła ogonowego. Sam silnik został wyrwany z tylnego mocowania podczas zderzenia z wodą.

Zniszczone zostało śmigło ogonowe (łopaty oddzieliły się od piasty) oraz jego przekładnia (wyłamane mocowanie wału napędowego). Łożyska wału napędowego śmigła ogonowego wybudowały się z mocowań na belce kadłuba, a sam wałek uległ zgięciu. W następstwie zderzenia z wodą uszkodzony został także kadłub śmigłowca, którego struktura została zdeformowana.

Kompozytowy dach kabiny został zniszczony, rozbiciu uległy również szyby przednie, a wspornik kompozytowy dzielący je został wyłamany. Lewe drzwi zostały zniszczone uderzeniem łopaty wirnika nośnego. Awionika pokładowa oraz wszystkie systemy mechaniczne śmigłowca znalazły się pod wodą, gdzie przebywały do czasu wydobycia wraku, tj. przez około 77 godzin. Struktura podłogi, siedzeń oraz ich mocowania w kabinie nie zostały naruszone.

Informacje meteorologiczne

Lot odbywał się w warunkach VMC, przy oświetleniu dziennym. Zgodnie z depeszą METAR4 wydaną dla lotniska EPKT (Katowice – Pyrzowice) warunki meteorologiczne były następujące: wiatr z kierunków zmiennych o prędkości 5 kt, widzialność powyżej 10 km, brak chmur powyżej 5000 ft oraz brak istotnych zjawisk pogodowych (CAVOK), temperatura otoczenia 19°C, temperatura punktu rosy 3°C, ciśnienie na poziomie morza (QNH) 1011 hPa.

Miejsce zdarzenia

Zderzenie z powierzchnią jeziora Rogoźnik II nastąpiło w pobliżu miejscowości Rogoźnik w gminie Bobrowniki. Współrzędne miejsca zdarzenia to: 52°24’12” N, 019°03’04” E. Elewacja w tym miejscu wynosi 958 ft.

Planowane działania PKBWL

1) Kolejne oględziny wraku, w tym ciągłości kinematyki napędów sterowania śmigłowcem, analiza uszkodzeń płatowca oraz zespołu napędowego,
z uwzględnieniem uszkodzeń spowodowanych przy wydobywaniu wraku z jeziora;
2) Zabezpieczenie i analiza dokumentów śmigłowca dotyczących zdatności do lotu, analiza dokumentów, kwalifikacji i zeznań pilota, zestawienie uprawnień i koncesji Operatora;
3) Pozyskanie i analiza zapisów (rekordów, logów) elektronicznych z kamery Vision 1000, EDR, FADEC oraz tabletu nawigacyjnego Pilota (track GPS), we współpracy z BEA (Bureau d'Enquêtes et d'Analyses – francuski odpowiednik PKBWL);
4) Kolejne działania PKBWL będą uzależnione od wyników analiz zapisów, o których mowa w pkt. 3).

Raport wstępny ze zdarzenia 2022/2454 dostępny jest tutaj (LINK)