Raport końcowy PKBWL: „Świadek znajdujący się na lotnisku zwrócił jednak uwagę na to, że wszystkie trzy podejścia były niestabilne…”

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy z wypadku samolotu Aero AT-3 R100 (znaki rejestracyjne SP-TOFT) do którego doszło 11 kwietnia 2021 r. na lotnisku w Gliwicach (EPGL).

W raporcie 2021/0747 czytamy:

W dniu 11 kwietnia 2021 r. pilot przybył na lotnisko Gliwice (EPGL) z zamiarem wykonania lotu widokowego wynajętym samolotem. Ocenił, że pogoda jest odpowiednia do wykonania lotu. Po starcie, początkowo wykonywał lot w ATZ lotniska, a następnie po trasie. W trakcie lotu pozostawał na łączności z FIS Kraków. Po około godzinnym locie pilot powrócił do ATZ EPGL. Nawiązał łączność z samolotem wykonującym lot nad EPGL na częstotliwości Gliwice Radio.

W celu oceny warunków atmosferycznych do lądowania (w tym bocznego wiatru), wykonał niski przelot nad drogą startową RWY 08. Następnie zbudował krąg południowy do RWY 08. Pilot wykonał podejście do lądowania, jednak podczas wytrzymania miał problemy z utrzymaniem kierunku (co opisał w swoim oświadczeniu). Jako przyczynę podał występowanie porywów bocznego wiatru. Pilot przerwał lądowanie i odszedł na drugi krąg. W trakcie lotu po kręgu pilot zauważył, że samolot znajdujący się przed nim wylądował bezpiecznie. Pilot wykonał trzecie podejście do lądowania, podczas którego na zniżaniu uznał, że wiatr się uspokoił. Świadek znajdujący się na lotnisku zwrócił jednak uwagę na to, że wszystkie trzy podejścia były niestabilne (co potwierdziło nagranie video).

Fakt ten potwierdza również nagranie wideo zarejestrowane przez świadka oraz kamerę lotniskową. Przy pogłębiających się zaburzeniach równowagi poprzecznej i kierunkowej, oraz – jak zeznał pilot – „po zetknięciu się kół podwozia z pasem”, o godz. 13:15 samolot w sposób ciągły zaczął przechylać się na lewe skrzydło.

Pilot zwiększył moc silnika, decydując o przerwaniu lądowania i odejściu na kolejny krąg. Samolot początkowo łagodnie się wznosił, aby następnie przy wzrastającym do około 70º przechyleniu i utracie kierunku w lewo, utracić wysokość. Pomimo reakcji pilota na przechylenie, przywrócenie samolotu do położenia równowagi nie było skuteczne. Mogło to wynikać z pojawienia się momentu od śmigła, zmieniającego tor lotu. 

Samolot zawadził lewym skrzydłem o murawę lotniska i zderzył się z ziemią. Pożar nie wystąpił. Pilot nie odniósł żadnych obrażeń ciała i samodzielnie wydostał się z kabiny. Samolot uległ zniszczeniu.

Ustalenia:

1) Pilot posiadał uprawnienia do wykonywania lotów.
2) Samolot był sprawny i posiadał wymaganą dokumentację lotno-techniczną oraz ubezpieczenie.
3) Składowa boczna wiatru oraz jego porywy utrudniały utrzymanie samolotu na kierunku lądowania na wąskiej RWY.
4) Po zwiększeniu obrotów silnika przez pilota, moment od śmigła wpłynął na utratę kierunku lotu w locie nad ziemią.
5) Uderzenie skrzydłem o ziemię ograniczyło zniszczenia kabiny, w której znajdował się pilot.
6) Pilot miał zapięte pasy bezpieczeństwa.

Przyczyny i czynniki sprzyjające:

1) Spóźniona reakcja pilota na utratę równowagi poprzecznej w fazie wytrzymania do lądowania.
2)Wykonywanie operacji lotniczych w warunkach silnych porywów wiatru wiejącego prostopadle do kierunku lądowania.
3) Pojawienie się niekorzystnego momentu od śmigła po zwiększeniu mocy silnika przez pilota.
4) Niewielkie doświadczenie lotnicze pilota.

Raport Końcowy 2021/0747 dostępny jest tutaj (LINK)