Polska w CERG

Polska jest członkiem Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (International Civil Aviation Organization – ICAO) od początku istnienia tej organizacji (1945 r.) i nigdy nie była reprezentowana w organie zarządzającym tj. Radzie. Rada jest stałym organem składającym się z 36 umawiających się państw, a do jej głównych zadań należy w szczególności: przyjmowanie załączników technicznych do konwencji chicagowskiej z 1944 r. i ich zmian, rozpatrywanie spraw przekazanych przez Zgromadzenie, składanie sprawozdań Zgromadzeniu i realizacja jego wytycznych.

Działalność Rady obejmuje także szereg bardzo ważnych zagadnień w bieżącej działalności organizacji m.in. zatwierdzanie programów i dokumentacji na konferencje wysokiego szczebla (np. w sprawach żeglugi powietrznej, ochrony i ułatwień w lotnictwie cywilnym, ochrony środowiska itp.) w tym Zgromadzenia ICAO czy zatwierdzanie raportów z prac Komisji Żeglugi Powietrznej, Komisji Transportu Lotniczego, Komitetu Ochrony Środowiska, Komitetu Prawnego i innych organów organizacji.

Wybory do Rady ICAO odbywają się co trzy lata. W celu zapewnienia jak najbardziej reprezentatywnego składu Rady, państwa wybierane są przez Zgromadzenie w trzech grupach. Podczas 37 Sesji we wrześniu 2010 roku, Zgromadzenie wybrało następujący 36-osobowy skład Rady ICAO na kolejną trzyletnią kadencję, kończącą się we wrześniu 2013 roku:

- do grupy I (państwa o największym znaczeniu dla transportu lotniczego): Australia, Brazylia, Chiny, Francja, Japonia, Kanada, Niemcy, Rosja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Włochy;

- do grupy II (państwa, które dostarczają największą liczbę urządzeń w międzynarodowej żegludze powietrznej): Arabia Saudyjska, Argentyna, Belgia, Dania, Egipt, Hiszpania, Indie, Kolumbia, Meksyk, Nigeria, RPA i Singapur;

- do grupy III (państwa reprezentujące poszczególne regiony geograficzne): Burkina Faso, Gwatemala, Kamerun, Korea, Kuba, Malezja, Maroko, Paragwaj, Peru, Słowenia, Suazi, Uganda i Zjednoczone Emiraty Arabski.

Pożądanym jest, aby również Polska znalazła się w wyselekcjonowanym gronie państw zasiadających w organie zarządzającym międzynarodowej organizacji zajmującej się tak szybko rozwijającą się gałęzią transportu jaką jest obecnie lotnictwo cywilne i aby posiadała realny wpływ na podejmowane decyzje o zasięgu lokalnym, regionalnym i globalnym. Wszystkie działania podejmowane przez ULC od 2006 r., w tym przystąpienie Polski do CERG, w 2009 r., skierowane były na zwiększenie szans Polski w  wyborach do Rady ICAO. W skład CERG wchodzą oprócz Polski: Bułgaria, Czechy, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry (oraz pretenduje Grecja). Na mocy Porozumienia o współpracy i reprezentacji w Radzie ICAO z dnia 1 grudnia 2011 r. (Memorandum of Understanding on cooperation and representation on the Council of the International Civil Aviation Organisation)Państwa te kandydują rotacyjnie w kolejnych wyborach do Rady ICAO. Porozumienie ustala zasady współpracy oraz rotacji w reprezentowaniu regionu Europy Środkowo-Wschodniej w Radzie ICAO. Udział przedstawiciela Polski, będącego jednocześnie ekspertem o horyzontalnej wiedzy w zakresie lotnictwa, gwarantuje wniesienie merytorycznego wkładu w prace Rady w ścisłej współpracy i koordynacji z przedstawicielami siedmiu państw UE w Radzie, szerszy i szybszy dostęp do informacji oraz możliwość współpracy z innymi przedstawicielami państw akredytowanymi przy ICAO(szereg państw, które nie są członkami Rady, akredytuje swoich przedstawicieli przy ICAO). Uczestnictwo w pracach w ramach organizacji międzynarodowej oznacza wzmocnienie prestiżu Polski nie tylko w naszym regionie, ale i na świecie.

Członkostwo Polski w Radzie ICAO niesie z sobą szereg korzyści dla Polski, rynku lotniczego w Polsce oraz polskiej administracji lotniczej. Przede wszystkim to nie tylko czynny udział w pracach nad dokumentami stanowiącymi prawo międzynarodowe, lecz również współkształtowanie kompleksowej polityki ICAO dotyczącej globalnego rozwoju lotnictwa cywilnego.   

Najbliższe lata wypełnią prace nad następującymi kwestiami, z których każda ma istotne znaczenie dla rozwoju lotnictwa cywilnego w Polsce:

1. Relacje między lotnictwem cywilnym a ochroną środowiska w kontekście:

a) zmian klimatycznych,
b) rozwiązań w zakresie alternatywnych paliw, formie ich pozyskiwania oraz wspólnych celów z tym związanych,
c) opracowywania standardów emisji CO2 dla statków powietrznych w ramach Komisji Lotniczej do spraw Ochrony Środowiska, Committee on Aviation Environmental Protection (CAEP) oraz prac nad restrykcyjnym unormowaniem kwestii handlu emisjami dla przemysłu lotniczego, co łączyłoby się z ograniczeniem możliwości handlu tylko w obrębie branży lotniczej, generując zarazem koszty i obciążenia niewspółmierne w stosunku do innych gałęzi gospodarki,
d) problemu hałasu i jakości powietrzna w poszczególnych regionach, co ma szczególne znaczenie w kontekście uciążliwego dla mieszkańców i środowiska  położenia istotnych portów lotniczych Warszawa-Okęcie oraz Poznań-Ławica,
e) prac nad oszacowaniem ekonomicznego i środowiskowego wpływu ograniczeń dotyczących nocnych przelotów.

Powyższe  zagadnienia rozszerzono także o opracowany już plan działania dla poszczególnych państw, a także o system wsparcia ze strony ICAO.

2. Liberalizacja i deregulacja rynku transportu lotniczego, w szczególności poprzez rozwój wspólnie wiążących instrumentów prawnych dotyczących dostępu linii lotniczych do międzynarodowych rynków kapitałowych, jak również kształtowania dodatkowych wytycznych pomocnych w monitorowaniu i mierzeniu poziomu liberalizacji. Aspekt ten jest wyjątkowo aktualny, ponieważ podczas wielu międzynarodowych konferencji, przedstawiciele przewoźników lotniczych podkreślali uciążliwość zbytniej regulacji rynku przewozów lotniczych, co ma bezpośredni negatywny wpływ na ich kondycję finansową.

3. Sfinalizowanie rewizji polityki ICAO w stosunku do opłat dla portów lotniczych oraz podmiotów związanych z zarządzaniem ruchem lotniczym – opłat nawigacyjnych.

4. Przygotowywanie wielu prognoz ściśle związanych z obranymi przez ICAO strategicznymi celami rozwoju, jakimi są:

a) podnoszenie standardów bezpieczeństwa transportu,
b) zarządzanie ryzykiem oraz podnoszenie poziomu ochrony lotnictwa,
c) ochrona środowiska wraz z zagadnieniami zrównoważonego rozwoju transportu lotniczego.

Oprócz trzech wymienionych już wyżej priorytetowych dziedzin działalności ICAO, tj. bezpieczeństwa lotniczego, ochrony lotnictwa, ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, opracowywany Plan Strategiczny ICAO (Strategic Objective Plan) przewiduje zwiększenie wagi strategicznego celu ICAO dotyczącego zagadnień ekonomicznych  w sektorze transportu lotniczego.

5. Prowadzenie wewnętrznych działań przez ICAO, dotyczących między innymi modelu Rolling Business Plan (RBP), zawierającego najważniejsze tematy ściśle związane ze strategicznymi celami i trendami, za którymi organizacja zamierza podążać. Zamysłem RBP jest zapewnienie ICAO planu trzyletniego, złożonego z szeregu planów i programów, pozwalających na zaadaptowanie zmian w świecie lotnictwa cywilnego, które Sekretariat ICAO zamierza wziąć pod uwagę bez względu na źródła i możliwość ich finansowania.

6. Wdrażanie równych zasad konkurencji pomiędzy agentami handlingowymi (obsługi naziemnej), instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej przewoźnikami (zwłaszcza na ważnym dla Polski rynku charterów w regionie śródziemnomorskim).

Udział Polski w pracach Rady ICAO byłby niezwykle korzystny również z uwagi na możliwość wpływu na decyzje podejmowane przez nią w sferze regulacyjnej, a dotyczące m.in. zatwierdzania poprawek do Załączników do Konwencji chicagowskiej w zakresie nowych norm i zalecanych metod postępowania, a także prowadzenia prac nad nowymi Załącznikami (aktualnie nad Załącznikiem 19 dot. systemu zarządzania bezpieczeństwem lotniczym oraz prawdopodobnego rozpoczęcia prac nad Załącznikiem dot. regulacji ekonomicznych w sektorze transportu lotniczego). Prowadziłoby to także do zmniejszenia kosztów administracji publicznej w Polsce poprzez promowanie i wdrażanie rozwiązań już przyjętych i obowiązujących w Polsce lub minimalizujących  koszty ich wdrożenia w naszym kraju.

Uczestnictwo strony polskiej w pracach w ramach organizacji międzynarodowej oznacza także przekazanie do kraju i władz lotniczych nowych doświadczeń i wiedzy z zakresu zarządzania międzynarodowego, negocjacji, opracowywania i zarządzania projektami w środowisku międzykulturowym oraz wiedzy w sprawach organizacyjnych czy administracyjnych.