Podsumowanie blisko trzech lat pracy Sektorowej Rady ds. Kompetencji Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego. Jaka przyszłość rysuje się przed tymi dwoma sektorami?

30 sierpnia br. odbyła się Konferencja Podsumowująca trzy lata pracy Sektorowej Rady ds. Kompetencji Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego pt. „Wyzwania rynku kosmicznego. Nadchodzące zmiany w lotnictwie”. Czołowi eksperci zarysowali kierunki rozwoju dwóch strategicznych sektorów krajowego rynku – przemysłu kosmicznego i lotnictwa. Gościem specjalnym wydarzenia był pierwszy i jedyny jak dotychczas Polak, który odbył lot w przestrzeni kosmicznej: Przewodniczący Rady gen. bryg. (rez.) pil. kosmonauta Mirosław Hermaszewski.

Trzyletnie partnerstwo Thales Polska, Politechniki Warszawskiej, Instytutu Lotnictwa oraz Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego (członkowie-założyciele Rady) oraz najbardziej uznanych reprezentantów obu branż pozwoliło na zainicjowanie ekosystemu wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy biznesem, środowiskami akademickimi oraz organizacjami społecznymi. Dynamiczna sytuacja rynkowa i związane z nią wyzwania, sukcesy polskich firm i możliwości nawiązania szerszej współpracy międzynarodowej oraz wizja rozwoju na przyszłość to wątki, które przede wszystkim poruszali eksperci w swoich wystąpieniach podsumowujących prace rozpoczęte w 2019 roku. Konferencję otworzył lider projektu reprezentowany przez Magdalenę Nizik, Prezes Zarządu Thales Polska.

– Widzimy olbrzymi potencjał polskiego rynku kosmicznego do tego, aby włączyć się w najbardziej zaawansowane światowe projekty orbitalne. Na rynku lotniczym działamy od lat z tak uznanymi partnerami jak PLL LOT. Chcemy wspierać polskie innowacyjne projekty, dzieląc się naszym know-how i współpracując w zakresie transferu technologii i koordynacji szerokich partnerstw na rzecz rozwoju tej branży w naszym kraju. Nasze uczestnictwo w Sektorowej Radzie ds. Kompetencji Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego jest tego najlepszym dowodem – mówiła Prezes Zarządu Thales Polska, Magdalena Nizik.

Szczególnym punktem programu konferencji było wystąpienie Przewodniczącego gen. Mirosława Her-maszewskiego. Polski astronauta przypomniał dzieje eksploracji kosmosu przez człowieka oraz historię swojego pamiętnego lotu w przestrzeni kosmicznej. Odniósł się również do najważniejszych obecnie międzynarodowych misji kosmicznych takich jak planowany na 2025 rok załogowy lot na księżyc czy przyszłość komercyjnych podróży poza atmosferę ziemską.

Choć polski przemysł kosmiczny jest stosunkowo młody, już znajduje się na fali wznoszącej. W lipcu 2022 roku na główny parkiet warszawskiej giełdy weszła spółka założona przez polskich naukowców Creotech Instrumental S.A., case study z tego wydarzenia podczas konferencji zaprezentował prezes firmy prof. Grzegorz Brona. Szansą na przyspieszenie rozwoju rodzimych firm jest współpraca z między-narodowymi integratorami. Skuteczne modele współpracy oraz dobre praktyki z dotychczasowych działań przedstawił reprezentujący Thales Alenia Space Andrzej Banasiak.

– Dotychczasowe działania Sektorowej Rady ds. Kompetencji Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego wyznaczyły propozycje kierunków działań polskiego przemysłu kosmicznego i lotnictwa. zwróciły także uwagę na aspekty, z którymi musimy się jeszcze zmierzyć. Efekty tej pracy są widoczne dzięki aktywnemu wsparciu współdziałania całego sektora, współpracy z uczelniami, ośrodkami badawczymi i uniwersyteckimi oraz edukacji i promocji branży kosmicznej. Dzięki temu dziś jesteśmy jeszcze bliżej kosmosu niż kiedykolwiek w naszej historii. Nie tylko rozwijamy swoje kompetencje, ścigając światowe potęgi, ale możemy pochwalić się również tym, że przyczyniliśmy się do rozwoju sektora kosmicznego w Polsce. Co ważne, rozwijamy się technologicznie nie tylko w dziedzinie lotnictwa i astronautyki, ale także w takich sektorach jak IT czy telecom – podsumował gen. Mirosław Hermaszewski, przewodniczący Sektorowej Rady ds. Kompetencji Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego.

Minione lata okazały się być dla lotnictwa bezprecedensowym czasem wyzwań. Zapaść finansowa branży lotniczej w okresie lockdownu spowodowała odpływ doświadczonej kadry – część z tych osób w okresie pandemii przebranżowiła się, co jeszcze bardzie pogłębia lukę kadrową i konieczność skoncentrowania się na rekrutacji nowych osób do lotnictwa. Częściowym rozwiązaniem dylematu kadrowego może być jednak wdrożenie nowych technologii, takich jak automatyzacja w zawodach, które nie wymagają wysokiego poziomu ekspertyzy. Kluczowe będzie to, jak szybko branża podniesie się po pandemii. Choć głosy ekspertów wciąż wyrażają zaniepokojenie, to jednak oficjalne prognozy dla Polski wyda-ją się optymistyczne.

– Z raportu możemy dowiedzieć się, jakie są prognozy ekspertów na temat przyszłości lotnictwa w perspektywie najbliższych 3 lat. Kierunkiem rozwoju branży lotniczej będzie rozwój cyfryzacji, automatyzacji, technologii wirtualnych i technologii rozszerzonej rzeczywistości ukierunkowanych na poprawę poziomu bezpieczeństwa lotów. Może to spowodować silny wzrost zapotrzebowania na pracowników posiadających wiedzę i umiejętności w tych obszarach. Jednocześnie według ich przewidywań najszybciej nastąpi silny wzrost zapotrzebowania na pracowników posiadających wiedzę i umiejętności w zakresie zaawansowanej analizy danych. Z kolei za najbardziej prawdopodobne w horyzoncie dłuższym niż 3 lata eksperci uznali postępujący rozwój samolotów z napędem elektrycznym i wodorowym. Przyszłość branży jest częściowo związana z ograniczaniem wpływu na środowisko – stosowaniem alternatywnego zasilania – elektrycznego i wodorowego. Kolejny trend to zrównoważone paliwo SAF – podsumował sytuację perspektywy branży gen. bryg. (rez.) pil. dr hab. Jan Rajchel, Animator sektora lotniczego w Sektorowej Radzie Kompetencji ds. Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego.

Przez okres trzech lat w ramach projektu przeprowadzane zostały analizy, badania oraz raporty w za-kresie rozwoju sektora lotniczo-kosmicznego. Ponadto organizowane były konferencje poświęcone kwalifikacjom w sektorze. Działania Rady objęły również opracowania rekomendacji dotyczących zapo-trzebowania na kompetencje w sektorach oraz przeciwdziałania negatywnym skutkom epidemii COVID-19 w przemyśle lotniczo-kosmicznym. Wśród tematów poruszonych przez Radę znalazły się m.in. wy-tyczne dot. systemu szkolenia i kompetencji potrzebnych w sektorze lotniczym – również w kontekście dostosowania się do rynku w okresie pandemii oraz napływu uchodźców z Ukrainy – a także kompeten-cji potrzebnych w rozwoju branży kosmicznej. Rada dostrzegła również konieczność bliższej współpracy pomiędzy przemysłem a sektorem edukacji oraz szerokich partnerstw sektorowych z uczelniami i szko-łami, organami samorządu, władzami publicznymi, instytucjami rynku pracy i mediami.

Dotychczasowa praca Rady została rozpisana na 3 lata. W tym okresie zrealizowała postawione jej za-dania i zrealizowała cele badawcze.  Założeniem Rady jest kontynuowanie działalności  przez kolejny rok z uwagi na perspektywę  przyznania środków na dalsze potrzebne badania i analizy w sektorach.