Oświadczenie Polskiej Agencji Kosmicznej dotyczące współpracy z ESA i NASA

W związku z licznymi pytaniami, dotyczącymi współpracy Polskiej Agencji Kosmicznej z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) i Narodową Agencją Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA), PAK opublikowała oświadczenie w tej sprawie, które zamieszczamy poniżej.

Oświadczenie Polskiej Agencji Kosmicznej

"Polska Agencja Kosmiczna wspiera Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii w kreowaniu koordynowaniu i zarządzaniu polską polityką kosmiczną, w tym polityką przemysłową.

W 2012 r. Polska przystąpiła do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Dzięki temu, polskie przedsiębiorstwa uzyskały znacznie szerszy, niż wcześniej dostęp do europejskiego i światowego rynku kosmicznego.

Podejmowanych jest szereg działań w ramach różnych programów przemysłowych ESA, m.in. w:
•  European Exploration Envelope Programme (E3P),
•  Space Safety Programme (S2P),
•  General Support Technology Programme (GSTP),
•  PROgramme de Développement d'Expériences scientifiques (PRODEX).

Co roku polskie ministerstwa deklarują przeznaczanie konkretnych wielomilionowych kwot na konkretne programy. Pieniądze, poprzez realizowane kontrakty, bezpośrednio trafiają do polskich przedsiębiorców. Jest to realizacja zapisów Polskiej Strategii Kosmicznej – budowanie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, działających w sektorze kosmicznym. W 2019 r. podczas Rady Ministerialnej ESA polski rząd zadeklarował inwestycję ponad 20 mln euro w cztery wymienione powyżej programy na kolejne trzy lata.

Warto podkreślić, że ramach E3P, ESA uczestniczy w programie NASA – Artemis (programie mającym na celu powrót człowieka na Księżyc z myślą o załogowej misji na Marsa w przyszłości), dostarczając moduły serwisowe do misji Orion. Będzie także zaangażowana w budowę modułów przyszłej stacji orbitalnej wokół Księżyca (ang. Lunar Gateway) oraz rozwijać lądowniki księżycowe. Dzięki uczestnictwu Polski w programie E3P, polskie podmioty mogą wziąć udział w tych fascynujących projektach.

Dodatkowo, nasze przedsiębiorstwa i jednostki naukowe zaangażowane są w szereg działań badawczo-rozwojowych w obszarze eksploracji w ramach programu UE Horyzont 2020, a Polska Agencja Kosmiczna aktywnie uczestniczy w kształtowaniu europejskich programów związanych z robotyką kosmiczną, w tym robotyką planetarną (związaną m. in. z badaniem gruntu obcych ciał niebieskich) poprzez udział w programie PERASPERA.

Polska Agencja Kosmiczna współpracuje również z NASA bezpośrednio. W 2019 r. POLSA podpisała w Waszyngtonie historyczne Wspólne Oświadczenie – list intencyjny na temat współpracy w zakresie eksploracji i wykorzystania kosmosu. Jest to pierwszy krok w budowaniu formalnego, trwałego partnerstwa między Polską a Stanami Zjednoczonymi w zakresie eksploracji kosmosu, w tym księżycowych i planetarnych przedsięwzięć poszukiwawczych.

Obecnie POLSA i NASA pracują nad kolejnym krokiem w sformalizowaniu tego partnerstwa, które będzie dotyczyło przede wszystkim projektów związanych z eksploracją kosmosu. Dokumentacja powinna być gotowa w ciągu najbliższych miesięcy. Zapewni to prawną, przejrzystą podstawę do dalszej współpracy kosmicznej na nadchodzące dziesięciolecia.

Celem Polskiej Agencji Kosmicznej jest m.in. umożliwienie polskim firmom i jednostkom naukowym bezpośredniej współpracy z NASA. Już dziś polskie firmy są bardzo mocno zaangażowane w projekty NASA. Doskonałym przykładem są:

•  detektory podczerwieni firmy Vigo System, które znajdują się na pokładzie marsjańskiego łazika Curiosity, który wylądował na czerwonej Planecie w 2011 i od tego czasu dokonał przełomowych odkryć związanych m in. z obecnością wody na Marsie;

•  unikalny penetrator marsjańskiego regolitu (Kret) opracowany i wyprodukowany przez firmę Astronika,, który przyczyni się do lepszego poznania ewolucji geologicznej Marsa;

•  elementy ramienia robotycznego oraz łazika nowej generacji, przygotowywane przez PIAP Space, które będą użyte, aby pobrać i przywieźć na Ziemię próbkę marsjańskiego regolitu.

Kolejnym celem POLSA jest wspieranie polskich naukowców. Warto przypomnieć, że polska nauka ma od wielu lat duże osiągnięcia w działalności kosmicznej, w tym w eksploracji innych ciał niebieskich. Polskie urządzenia naukowe badały powierzchnię wielu planet naszego Układu Słonecznego, w tym Wenus, Marsa i jego księżyca Fobosa, Saturna i jego księżyca Tytana. Wykorzystywane były w takich programach międzynarodowych, jak: Vertical, Intercosmos, Phobos, Cassini, Mars Express, Venus Express i wielu innych.

Wszelkie działania POLSA w relacjach m.in. z ESA, NASA i innymi agencjami międzynarodowymi, mają na celu budowę skutecznie działającego państwa, silnego przemysłu i prężnie działającej nauki. Polska Agencja Kosmiczna jest agencją wykonawczą, która działa w interesie Polski. POLSA stoi na straży rozwoju branży kosmicznej z uwzględnieniem potrzeb i możliwości wszystkich interesariuszy. Nasze działania umocowane są poprzez strategiczne dokumenty państwowe, w tym przede wszystkim Polską Strategię Kosmiczną.

POLSA działa w interesie narodowym, reprezentując interesy wszystkich, zainteresowanych podmiotów. Pełni rolę bezstronnego arbitra, który z jednej strony stymuluje do działania polski przemysł kosmiczny, z drugiej hamuje zapędy lobbystów, którzy dbają wyłącznie o własne interesy.

Obecnie POLSA prowadzi prace nad Krajowym Programem Kosmicznym (KPK), który zaoferuje nowe narzędzia finansowania polskiego sektora kosmicznego. W tych działaniach biorą udział przedstawiciele przemysłu, świata nauki i administracji państwowej. KPK zaproponuje konkretne dodatkowe narzędzia wsparcia polskiego sektora kosmicznego, w tym te związane z eksploracją kosmosu."