Raport końcowy PKBWL: "Pilot nie dokonał obliczeń masowych samolotu do startu..."

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy z wypadku samolotu RWD-5R (znaki rejestracyjne SP-LOT), do którego doszło 1 września 2018 r., w Bielsku-Białej W wyniku tego zdarzenia statek powietrzny został w znacznym stopniu uszkodzony, ale dwie osoby przebywające na jego pokładzie nie odniosły obrażeń.

W raporcie 2902/18 czytamy:

W dniu 1 września 2018 r. w godzinach popołudniowych na lotnisko w Bielsku Białej przyleciał samolot RWD- 5R, w celu wykonania lotu demonstracyjnego na pokazach lotniczych. Ze względu na silne opady deszczu w godzinach popołudniowych samolot nie wziął udziału w locie pokazowym. Pilot podjął decyzję o powrocie na macierzyste lotnisko w Łososinie Dolnej. Po zatankowaniu 82 litrów paliwa zakołował do pasa startowego w użyciu (pas 09). Po wykonaniu próby silnika, posiadając w zbiorniku około 120 litrów paliwa, o godzinie 18:45 LMT, samolot rozpoczął rozbieg do startu.


W trakcie rozbiegu na miękkiej nawierzchni trawiastego pasa startowego samolot po kilkukrotnym odbiciu się w około połowie długości pasa startowego oderwał się na dłuższą chwilę. Po kilku sekundach lotu nastąpiło przyziemienie na długości około 3/4 pasa startowego i ponowne oderwanie się od ziemi. Pilot jednak nie przerwał startu i na małej prędkości kontynuował lot na wysokości około 2 metrów.

Samolot przeleciał nad ogrodzeniem lotniska i uderzył prawym kołem w tablicę informacyjną stojącą przed drogą. Następnie samolot uderzył golenią prawego podwozia w znak drogowy stojący za drogą.

Wspomniana wcześniej kolizja spowodowała spadek prędkości i zmianę kierunku lotu. Samolot przepadł i rozpoczynając obrót w prawo uderzył prawym skrzydłem i tylnym kołem podwozia w metalowe słupki znajdujące przy drodze.

Następnie spadł na skupisko krzewów znajdujące 70 metrów za ogrodzeniem lotniska i zatrzymał się na kierunku o około 240° w prawo w odniesieniu do kierunku startu.


Pilot i pasażer w trakcie zdarzenia nie odnieśli obrażeń ciała i samodzielnie opuścili kabinę samolotu. Pilot został poddany badaniu na obecność alkoholu w wydychanym powietrzu z wynikiem (0,00 mg/l). W wyniku wypadku samolot uległ znacznym uszkodzeniom.

Długość rozbiegu samolotu RWD-5R według Instrukcji Użytkowania w Locie przy dopuszczalnym ciężarze 750 kg z nawierzchni trawiastej wynosi 290 metrów. Długość startu do wysokości 15 metrów 400 metrów. Długość pasa startowego lotniska EPBA na kierunku 09 wynosi 510 metrów i była odpowiednia do startu samolotu. Pilot nie wziął pod uwagę tego, że po opadach deszczu lotnisko stało się miękkie, co mogło mieć wpływ na zwiększoną długość rozbiegu. Suma masy samolotu, pilota, pasażera, paliwa i bagażu wynosiła 803 kg. W tym masa zatankowanego paliwa wynosiła 85 kg. Masa samolotu do startu została przekroczona o około 53 kg powyżej dopuszczalnej w IUwL - 750 kg.

Pilot przed lotem nie dokonał obliczeń masowych samolotu do startu.

Zgodnie z wykresem umieszczonym w Instrukcji Użytkowania w Locie o dopuszczalne ilości paliwa w zależności od ciężaru załogi, przy ciężarze załogi i bagażu 158 kg ilość paliwa do startu powinna wynosić maksymalnie 48 litrów (44 kg).

Komisja ustaliła:

1. Dowódca statku powietrznego posiadał uprawnienia do wykonania lotu i ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie;
2. Samolot posiadał niezbędną dokumentację techniczno-eksploatacyjną i był zdatny do lotu;
3. Samolot był ubezpieczony (ważna polisa OC);
4. Warunki atmosferyczne w trakcie startu nie miały wpływu na zaistnienie i przebieg zdarzenia;
5. Położenie środka ciężkości mieściło się w dopuszczalnym zakresie (wg IUwL),
6. Opady deszczu spowodowały, że nawierzchnia lotniska była podmokła co zwiększyło opory toczenia;
7. Ciężar samolotu do startu został przekroczony o około 53 kg.

Przyczyny zdarzenia:

1. Start do lotu przeciążonym samolotem.
2. Brak decyzji o przerwaniu startu.

Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia:

Stan nawierzchni lotniska.

Wydane zalecenia bezpieczeństwa:

Nie wydano.

Propozycje zmian systemowych i/lub inne uwagi i komentarze:

Nie sformułowano.

Pełny Raport Końcowy 2902/18 dostępny jest tutaj (LINK)