Premiera gry planszowej IPN podczas Małopolskiego Pikniku Lotniczego

Wydaną przez IPN grę planszową "7", poświęconą 7. Eskadrze Myśliwskiej, która powstrzymała bolszewicką Armię Konną Budionnego w czasie bitwy lwowskiej w 1920 r., zaprezentowano w niedzielę podczas Małopolskiego Pikniku Lotniczego w Krakowie.

Gra jest kontynuacją i uwieńczeniem wydanej we wcześniejszych latach serii gier lotniczych "303" i "111", poświęconych Dywizjonowi 303 i 111. Eskadrze Myśliwskiej.

W premierowej prezentacji gry wziął udział prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński oraz potomek organizatora eskadry Meriana C. Coopera prof. Wojciech Słomczyński.

"Pamięć można budować bardzo różnymi metodami. IPN w ciągu 15 lat swojego istnienia rozwijając tradycyjne metody edukacji cały czas poszukuje także nowych metod. Od kilku lat takim nowym elementem edukacji są również gry" – powiedział prezes IPN. Jak podkreślił, ich zaletą jest, że poprzez silne emocje, które wywołują u graczy, upowszechniają wiedzę o wydarzeniach historycznych.

"To pierwsza część trylogii, którą budowaliśmy od końca. Dodatkowym walorem gry jest to, że opowiada ona o takim szczególnym tygodniu z polskiej historii, który był tygodniem wspólnym w naszej historii z Ukrainą – podczas sojuszu polsko-ukraińskiego przeciwko bolszewikom. To był także czas nieformalnego sojuszu z lotnikami amerykańskimi" – wyjaśnił Kamiński.

"Myślę, że dzisiaj szczególnie warto przypominać ten wspólny epizod z historii naszych trzech narodów" – dodał. Wyraził też nadzieję, że gra pozwoli przypomnieć te wspólne epizody także na Ukrainie i w USA. Podziękował twórcom gry: Karolowi Madajowi i Tomaszowi Ginterowi.

Także dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego (MLP) Krzysztof Radwan podkreślał, że gra wpisuje się w sposób działania MLP - by uczyć bawiąc, a bawiąc uczyć. "Przykładem jest trwający jeszcze Małopolski Piknik Lotniczy, podczas którego w ciągu dwóch dni przewinie się 30 tys. ludzi i każdy dostanie potężny ładunek wiedzy merytorycznej, bo komentarz trwa nieprzerwanie 8 godzin" – powiedział dyrektor. Drugi dzień pikniku, podczas którego organizatorzy zaplanowali start blisko 90 statków powietrznych, zakłócił jednak padający w Krakowie deszcz.

"7" jest dynamiczną grą planszową dla dwóch osób. Zadaniem 7. Eskadry Myśliwskiej jest powstrzymanie 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego, która galopuje w kierunku Lwowa. Polscy i amerykańscy lotnicy starają się zatrzymać natarcie bolszewików na linii Bugu.

Obrona Lwowa była jednym z ważniejszych epizodów wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. Bitwa lwowska toczyła się w połowie sierpnia równocześnie z Bitwą Warszawską. Gra dotyczy momentu, gdy losy całej wojny wiszą na włosku. Lotnictwo opóźniło marsz konnicy i dało czas na ściągnięcie posiłków do obrony miasta.

Grę wydano w trzech językach: polskim, angielskim i ukraińskim. Będzie można ją kupić w punktach sprzedaży IPN oraz w sklepach z grami planszowymi. Do gry dołączono broszurę w trzech wersjach językowych z informacjami o historii "7" i jej bohaterów.

Jak podkreśla IPN, 7. Eskadra Myśliwska im. Tadeusza Kościuszki stała się legendarnym pododdziałem lotnictwa z lat 1918-1925, walczącym podczas wojny polsko-ukraińskiej i wojny polsko-bolszewickiej. Złożona była w większości z doświadczonych pilotów amerykańskich ochotniczo służących w Wojsku Polskim, którzy przyjechali do Polski, by spłacić amerykański dług wdzięczności za Kościuszkę i Pułaskiego. Słynne pasiasto-gwiaździste godło, którego używał potem Dywizjon 303, zostało zaprojektowane właśnie przez amerykańskich ochotników.

Amerykańskich ochotników sprowadził do Polski gen. Tadeusz Rozwadowski. W sumie w eskadrze służyło 21 Amerykanów, w tym ppłk Wojska Polskiego Merian C. Cooper. Jego prapradziad walczył w bitwie pod Savannah u boku Kazimierza Pułaskiego. Do idei zwerbowania amerykańskich lotników Cooper musiał przekonać samego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Później został zastępcą dowódcy i dowódcą eskadry. Zestrzelony przez bolszewików, trafił do niewoli, skąd uciekł i po przejściu 700 km dotarł na Łotwę, a potem z powrotem do Polski. Po powrocie z niewoli otrzymał z rąk Piłsudskiego order Virtuti Militari.

Cooper stał się pierwowzorem postaci kpt. Bonda w jednej z największych superprodukcji polskiego kina międzywojennego "Gwiaździsta eskadra" w reż. Leonarda Buczkowskiego. Film przedstawiał historię pilotów 7. Eskadry. Jako film niemy miał premierę w 1930 r., a światową, już w wersji udźwiękowionej - w 1933 r. W Polsce nie zachowała się żadna kopia filmu.

Po zakończeniu wojny Cooper powrócił do USA, gdzie zrobił karierę w Hollywood. Wyprodukował w sumie 62 filmy, dwa wyreżyserował, do ośmiu napisał scenariusze. Najsłynniejszym z jego filmów był "King Kong" z 1933 r., którego był pomysłodawcą i współreżyserem. Był także twórcą duetu Fred Astaire i Ginger Rogers. W 1952 r. otrzymał Oscara za twórczy wkład do sztuki filmowej. Podczas II wojny św. był szefem sztabu amerykańskich sił powietrznych w Chinach, a potem zastępcą szefa sztabu lotnictwa amerykańskiego na Pacyfiku. Karierę w armii zakończył w stopniu generała brygady.