Poznań: wystawa „Wielkopolskie lotnictwo wojskowe 1919-1921”

Makieta samolotu wojskowego z czasów I wojny światowej i wirtualną rekonstrukcja lotniska Poznań – Ławica można od wtorku oglądać na wystawie” Wielkopolskie lotnictwo wojskowe 1919-1921” w Muzeum Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu.

Ekspozycja poświęcona jest formowaniu się polskiego lotnictwa na terenie poznańskiej Ławicy. Obejmuje okres od zdobycia Stacji Lotniczej Poznań-Ławica 6 stycznia 1919 r. do zakończenia walk na wschodzie (wojna polsko-bolszewicka 1920-1921 r.), w których brały udział wielkopolskie eskadry.

„Wkład Wielkopolski w tworzenie polskiego lotnictwa i udział naszych jednostek w wojnie polsko-bolszewickiej jest powszechnie niedoceniany i tą wystawą chcemy to zmienić” – powiedział PAP kurator wystawy Arkadiusz Maciejewski

Na wystawie oprócz archiwalnych zdjęć i pamiątek oraz reprodukcji na planszach można obejrzeć makietę samolotu myśliwskiego Fokker D. VII w skali 1:1, pozostałość po karabinie maszynowym Lewis oraz wirtualną rekonstrukcję Stacji Lotniczej Poznań-Ławica w roku 1918.

„Samolot Fokker był reprezentacyjną maszyną wielkopolskiego lotnictwa tamtych czasów, miał on nieprzeciętne jak na owe czasy możliwości bojowe, mamy też oryginalną bombę lotniczą 25 kg z tamtego okresu oraz fragmenty maszyny służącej do kompensacji urządzeń pokładowych w samolotach” - powiedział PAP kurator wystawy Mariusz Niestrawski.

Wirtualna rekonstrukcja Stacji Lotniczej Poznań – Ławica wiernie, na podstawie zachowanych fotografii, oddaje wygląd budynków lotniczych; część przebudowanych budynków do dzisiaj znajduje się w wojskowej części portu lotniczego Poznań – Ławica.

6 stycznia 1919 roku we wczesnych godzinach rannych powstańcy wielkopolscy zdobyli podpoznańską wieś Ławicę, gdzie Niemcy posiadali dobrze urządzoną Stację Lotniczą. Po krótkiej walce Niemcy złożyli broń. Majątek zdobyty na lotnisku i w znajdującej się nieopodal hali dla sterowców Zeppelin umożliwił stronie polskiej rozpoczęcie prac nad organizacją wielkopolskiego lotnictwa. W polskie ręce wpadło 26 sprawnych samolotów i około 215 płatowców i kilkadziesiąt silników samolotowych.

Do końca września 1919 roku w Ławicy wystawiono 4 silne eskadry lotnicze, 3 wywiadowcze i myśliwską. W eskadrach znalazły się nowoczesne samoloty zdobyte w styczniu 1919 roku, bądź też zakupione w Niemczech po zawarciu rozejmu w Trewirze 16 lutego 1919 roku.

„Wielkopolskie lotnictwo powstało zbyt późno, by odegrać znaczącą rolę w czasie powstania wielkopolskiego. Eskadry wystawiane w Ławicy odznaczyły się za to w trakcie walk wojny polsko - ukraińskiej i polsko-bolszewickiej” – powiedział PAP Niestrawski.

Początkowo wielkopolskie lotnictwo było autonomiczne, w końcu września 1919 roku nastąpiło jego scalenie z resztą polskiego lotnictwa. Dowódca wielkopolskich lotników Gen. Gustaw Macewicz został dowódcą eskadr lotniczych we wszystkich trzech byłych zaborach. Ławica została centrum szkolenia pilotów, wystawiono tam eskadrę bombową.

Po zakończeniu wojny o granice w 1921 roku, związki Wielkopolski z lotnictwem uległy zmianie. Wielkopolskie eskadry zostały rozmieszczone w różnych częściach Polski. Na Ławicy utworzono w to miejsce 3. pułk lotniczy, który miał szkolić personel pomocniczy i doskonalić umiejętności pilotów i obserwatorów.

Wystawę będzie można oglądać do połowy kwietnia 2013 roku, makieta samolotu na stałe trafi do Muzeum Uzbrojenia na poznańskiej Cytadeli.(PAP)

kpr/ abe/