Lotnicy polscy CC Cichociemni

W nocy z 15 na 16 lutego 1941 r. pierwsza ekipa cichociemnych znalazła się na terenie okupowanym przez Niemców. Dowódcą samolotu był ppor. Francis Keast z 419 eskadry do zadań specjalnych, który pilotował dwusilnikowego Whitleya Z-6473 – z trzema skoczkami i czterema zasobnikami.

Była to operacja lotnicza o kryptonimie „Adolphus” i oznaczeniu cyfrowym „0”. Skład osobowy ekipy stanowili: kpt. lotnictwa Stanisław Krzymowski „Kostka”, por. kawalerii Józef Zabielski „Żbik” oraz kurier do Delegatury Rządu Czesław Raczkowski „Włodek”.

Wydarzenie to zapoczątkowało kolejne akcje przerzutowe 316 cichociemnych.

W 2021 roku przypada 80. ta rocznica pierwszego skoku bojowego do Polski. Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie prezentuje projekt edukacyjny związany z tą rocznicą.

Dęblińskie Muzeum zaprasza swoich widzów do obejrzenia specjalnej wystawy prezentującej żołnierzy, którzy 80 lat temu w operacji „Adolphus” wykonali pierwszą oficjalną misję Cichociemnych: m.in. pamiątki ze zbiorów Sławomira Snopka po pierwszym Cichociemnym – agencie 0001, mjr. Stanisławie „Kostce” Krzymowskim, wśród nich: przedwojenny jedwabny szalik pilota, wykonana w Anglii odznaka pilota, sztylet FS-2 (Fairbairn-Sykes) oraz fotografie przedstawiające Krzymowskiego w różnych okresach służby w tym prawdopodobnie pochodząca z sesji do fałszywych dokumentów konspiracyjnych na nazwisko Stefan Zaporski. Zobaczymy także fotografie rtm. Józefa Zabielskiego „Żbika” w tym przedstawiająca moment dekoracji krzyżem srebrnym Virtutti Militari przez generała Sikorskiego 14 listopada 1942 r., fotografie kuriera do Delegatury Rządu na Kraj bomb. Czesława Raczkowskiego, ps. „Orkan”.

Na wystawie będziemożna zobaczyć również, przekazaną do zbiorów Muzeum Sił Powietrznych przez p. Dariusza Golucha, bluzkę wykonaną z jedwabiu spadochronowego pochodzącego z jednej z akcji cichociemnych „Waller-18” – zrzutu dokonanego w nocy z 19 na 20 maja 1944 roku z samolotu Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF), pod dowództwem kpt. naw. Kazimierza Wünsche, na placówkę odbiorczą „Jaśmin” w nieodległych Opatkowicach. W czasie akcji zginął śmiercią spadochroniarza kpt. dypl. cc Jan Serafin. Zrzutowisko oczyszczane było przez żołnierzy AK pododdział Góra Puławska, między innymi marynarza Flotylli Pińskiej, mata Aleksandra Brola ps. „Mątwa” – to w jego rodzinie powstała prezentowana bluzka.

Wernisaż tej wystawy będzie miał charakter wirtualny: zapraszamy do obejrzenia nagrania on-line ze Sławomirem Snopkiem, historykiem, regionalistą z Wąwolnicy – miejsca w którym urodził się „Pierwszy z 316” – Stanisław „Kostka” Krzymowski.

Wystawę Muzeum Sił Powietrznych będzie prezentować na ekspozycji stałej do dnia 31.12.2021 r. przy Domku Pilota i Sztandarze Polskich Sił Powietrznych.

Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie przedstawiło sylwetki 22 lotników polskich różnych specjalności, którzy znaleźli się w gronie tych 316 zrzuconych do kraju od lutego 1941 do grudnia 1944, kiedy zakończono akcję (w styczniu 1945 roku Armia Krajowa zostanie rozwiązana). Tekst opracował dr Roman Kozłowski, opracowanie techniczne: Malwina Markiewicz. Niech będzie to wyraz hołdu za ich poświęcenie, bohaterstwo i tragedie, które ich spotkały.

Prezentację sylwetek tych lotników można zobaczyć na planszach na stronie www.muzeumsp.pl