Wieczór wspomnień o poruczniku Janie Łęgowskim

Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na poświęcony porucznikowi Janowi Łęgowskiemu wieczór wspomnień, który odbędzie się 8 marca o godzinie 18:00.

Tomasz Jan Łęgowski urodził się 8 marca 1920 r. w Kowalewie Pomorskim, miasteczku leżącym w pół drogi między Toruniem a Brodnicą. W maju 1938 r. otrzymał świadectwo dojrzałości w toruńskim Gimnazjum im. Kopernika i jako ochotnik skierował swe kroki do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Już w sierpniu ukończył w Ustjanowej koło Ustrzyk Dolnych szkolenie na szybowcach "Wrona" i "Salamandra", po czym trafił na trening rekrucki w ramach kursu podchorążych w 67. pułku piechoty w Brodnicy. W styczniu 1939 r. rozpoczął w Dęblinie naukę pilotażu na RWD-8, by po kilku miesiącach dosiąść już niemal "rasowego" PWS-26.

Po niemieckiej (a następnie i sowieckiej) inwazji na Polskę ewakuował się przez Rumunię, Grecję i Maltę do Marsylii, gdzie trafił 12 listopada. Skierowany do formowanych w Wielkiej Brytanii Polskich Sił Powietrznych w lutym 1940 r. zameldował się w Eastchurch u ujścia Tamizy. W maju i czerwcu 1941 r. przeszedł szkolenie lotnicze na samolotach "Tiger Moth", "Master" i myśliwcach "Hurricane". Od sierpnia w szkole strzelców pokładowych w Inverness na północy Szkocji pilotował samoloty "Defiant", z których uczniowie strzelali do celów holowanych przez inne samoloty. W marcu 1942 r. świeżo mianowany podporucznik pilot Łęgowski ukończył kurs pilotażu myśliwca "Spitfire" i w kwietniu trafił do 316. "Warszawskiego" Dywizjonu Myśliwskiego w Heston na przedmieściach Londynu. Jako pilot "Spitfire'ów" Mk V i Mk IX wykonywał zadania bojowe nad Anglią, kanałem La Manche, Morzem Północnym, Francją oraz krajami Beneluksu. 4 maja 1943 r. w walce dywizjonu z myśliwcami Focke Wulf Fw 190A porucznik pilot Łęgowski został zestrzelony nad Belgią i po pobycie w szpitalu w Amsterdamie trafił do lotniczego Stalag 3 w Żaganiu na Dolnym Śląsku, gdzie spędził resztę wojny.

20 stycznia 1945 r. wraz z całym obozem wyruszył kolumną marszową do Luckenwalde koło Poczdamu. Tam w pierwszych dniach maja dostał się w ręce Rosjan, ale dzięki brawurowej ucieczce 15 maja powrócił do Anglii z grupą jeńców samolotem transportowym. Odznaczony Krzyżem Walecznych zakończył w 1947 r. służbę wojskową w brytyjskim stopniu Flight Lieutenanta (kapitana) i polskim porucznika pilota.

W 1950 r. ukończył leśnictwo na uniwersytecie w Oxford i podjął pracę w jednej z agend Ministerstwa Rolnictwa jako entomolog. W 1969 r. przeprowadził się do Szwajcarii. Mieszkał w Pfeffingen koło Bazylei, gdzie pracował aż do emerytury, na którą przeszedł w wieku 81 lat. Regularnie odwiedzał Polskę, charytatywnie wspomagając swe rodzinne Kowalewo, gdzie sfinansował zakup karetek pogotowia i budowę boiska sportowego. W podziękowaniu za wieloletnią pomoc uczniom z ubogich rodzin (zakupy podręczników i paczek świątecznych, dofinansowanie obiadów i wycieczek) uhonorowany został w 2001 r. tytułem Honorowego Obywatela Kowalewa Pomorskiego.

Porucznik pilot w stanie spoczynku Tomasz (dla bliskich i znajomych Jan) Łęgowski zmarł w Pfeffingen 26 listopada 2011 r. w wieku 91 lat. W 93 rocznicę Jego urodzin Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie zaprasza na wieczór wspomnień, na który ze Szwajcarii przybędzie rodzina Porucznika (w tym żona, Marina), a z Anglii - Jego dwie najstarsze córki. O swych szwajcarskich kontaktach z Jankiem opowie dr Piotr Lityński, a szybowce i samoloty, na których latał nasz Bohater, przypomni Państwu Michał Mietelski. Ucztą dla oczu mają być odznaczenia i książka lotów, a dla podniebienia - niespodzianka prosto ze Szwajcarii...