Agrolotnictwo w Muzeum Lotnictwa Polskiego

W MLP w Krakowie powstaje kolejna ekspozycja tematyczna poświęcona tym razem agrolotnictwu.

Jest to dziedzina lotnictwa gospodarczego będąca polską specjalnością. W latach 1960 - 1990 większość polskich wytwórni lotniczych produkowała samoloty i śmigłowce rolnicze oraz ich wyposażenie. Początkowo były to konstrukcje licencyjne i ich modyfikacje, jak wielozadaniowy An-2R produkowany w WSK PZL Mielec, czy PZL-101 Gawron z WSK PZL Warszawa Okęcie. W miarę wzrostu zapotrzebowania na usługi agrolotnicze rozpoczęto projektowanie, badanie i produkcję nowych własnych konstrukcji. W Instytucie Lotnictwa w Warszawie projektowano i testowano aparaturę do zabiegów agrotechnicznych. W latach 70 i 80 XX w. powstała rodzina specjalistycznych samolotów rolniczych PZL-106 Kruk i M18 Dromader. Uruchomiono produkcję pierwszego w świecie odrzutowego samolotu rolniczego M-15 Belphegor. W WSK PZL Świdnik ruszyła produkcja śmigłowca Mi-1, a potem Mi-2 posiadających również wersje rolnicze. W wytwórniach silnikowych WSK PZL Kalisz i WSK PZL Rzeszów produkowane były silniki tłokowe i turbinowe, a zakłady WSK we Wrocławiu i na warszawskiej Pradze wykonywały agregaty i osprzęt pokładowy do tych samolotów. Rozwijał się też eksport. Bazując na skonstruowanym i wyprodukowanym w kraju sprzęcie, przedsiębiorstwa agrolotnicze wykonywały usługi w Polsce i wielu krajach w Europie, Afryce, Azji i Ameryce. Podczas realizacji usług w wyniku wypadków lotniczych zginęło około 70 lotników.

Łącznie wyprodukowano ok. 15 000 egzemplarzy samolotów i śmigłowców w wersji rolniczej. Większość z nich wyeksportowano, a ok. 400 pracowało w polskich przedsiębiorstwach usługowych.

W latach 90 XX w., z uwagi na zmiany ustrojowe w kraju i ograniczenie chemizacji, usługi dla rolnictwa przestały być wykonywane. Przedsiębiorstwa zredukowały liczbę samolotów i personelu. Kontynuowane były jedynie usługi w zakresie ochrony przeciwpożarowej lasów. Zakończona została produkcja sprzętu latającego.

Osiągnięcia techniczne i organizacyjne agrolotnictwa przechodzą do historii, gdyż zamknięty został okres produkcji i użytkowania tych samolotów do celów rolniczych. Są one tym cenniejsze, iż polski model działania agrolotnictwa był jedyny w swoim rodzaju i nie miał odpowiednika w innych krajach świata.

Dla zachowania pamięci o osiągnięciach polskiego agrolotnictwa w MLP w Krakowie organizowana jest kompleksowa ekspozycja, gdzie na stoiskach plenerowych prezentowany będzie sprzęt latający i jego aparatura agrolotnicza oraz plansze z ogólnymi informacjami o agrolotnictwie.

Początek ekspozycji plenerowej dadzą samoloty: PZL-106 z serii prototypowej, seryjny PZL-106AR, odrzutowy M-15 Belphegor oraz śmigłowiec Mi-2. Wystawa będzie rozszerzana w miarę pozyskiwania kolejnych eksponatów. Zgromadzenie w Krakowie egzemplarzy samolotów, ich wyposażenia rolniczego uzupełnionych o informacje o technologiach zabiegów i danych historycznych upamiętni osiągnięcia polskich konstruktorów i producentów samolotów, sukcesów w ich eksporcie i działalność firm agrolotniczych.