Umowa na samolot szkolny dla wojska podpisana

„System, który kupujemy to nie tylko samoloty - to symulatory, to pakiet logistyczny, to niezwykle ważny element systemu szkolenia, który budujemy od wielu lat” - powiedział w Dęblinie sekretarz stanu w MON Czesław Mroczek. 

W czwartek w Dęblinie podpisana została umowa na dostawę dla SZ RP systemu AJT. Podpisy pod dokumentem złożyli: szef Inspektoratu Uzbrojenia gen. bryg. Sławomir Szczepaniak, reprezentujący Skarb Państwa i prezes generalny ds. sprzedaży firmy Alenia Aermacchi S.p.A. Massimo Ghione.

Jak zaznaczył obecny przy podpisaniu dokumentów wiceminister Czesław Mroczek podpisanie umowy to zamknięcie pewnego procesu, który pozwoli Dęblinowi stać się jednym z najnowocześniejszych ośrodków szkolenia pilotów. Planowane zmodernizowanie samolotów typu Orlik zamknie etap budowy nowoczesnego systemu szkolenia - podkreślił sekretarz stanu. Pozyskanie systemu AJT pozwoli na zwiększenie ilości lotów na samolotach niebojowych, dzięki temu szkolenie będzie efektywniejsze i tańsze.

Dowódca generalny SZ gen. broni pilot Lech Majewski dodał, że podpisana umowa jest szansą nie tylko dla Sił Powietrznych - to także potwierdzenie pomyślnej przyszłości dla Dęblina i polskiej młodzieży.

Podpisanie dokumentów jest ostatnim elementem pozyskiwania zamówionego przez Siły Zbrojne RP Zintegrowanego Systemu Szkolenia Zaawansowanego (Advanced Jet Trainer - AJT). Przetarg na samoloty szkolne, wraz z całym systemem szkolenia pilotów samolotów bojowych, został ogłoszony przez Inspektorat Uzbrojenia 25 lutego 2013. Postępowanie dotyczyło ośmiu nowych samolotów szkolenia zaawansowanego dla polskich sił powietrznych, z całym pakietem szkoleniowym, w tym symulatorami, częściami zamiennymi, sprzętem naziemnej obsługi samolotów i dokumentacją techniczną, z opcją zamówienia dodatkowych 4 samolotów.

13 maja 2013 zakończył się etap weryfikacji wniosków o udział w postępowaniu przetargowym. Do kolejnego etapu, tj. złożenia ofert wstępnych zostali dopuszczeni wszyscy czterej wykonawcy: AERO VODOCHODY a.s., ALENIA AERMACCHI S.p.A., BAE SYSTEMS, LOCKHEED MARTIN UK Limited. 5 sierpnia 2013 rozpoczęły się negocjacje z firmami, które złożyły, spełniające wymagania zamawiającego, wnioski o udział w postępowaniu, wzięły w nim udział ALENIA AERMACCHI S.p.A., BAE SYSTEMS i LOCKHEED MARTIN UK Limited. Otwarcie ofert nastąpiło 20 listopada 2013 r. Ministerstwo Obrony Narodowej przeznaczyło na zakup kwoty rzędu 1,2 mld zł - wartości ofert zaprezentowane przez wspomniane wcześniej firmy wynosiły: 1 754 006 167 zł - BAE SYSTEMS; 1 802 757 431 zł - LOCKHEED MARTIN UK Limited i 1 167 754 500 zł - ALENIA AERMACCHI S.p.A.

Inspektorat Uzbrojenia zakończył badanie i ocenę ofert złożonych w postępowaniu 23 grudnia - Ofertę  ALENIA wybrano jako najkorzystniejszą spośród złożonych w pierwszej fazie oceny. 3 stycznia 2014 Inspektorat Uzbrojenia przesłał do wspomnianej firmy zaproszenie do przedstawienia oferowanego samolotu szkolenia zaawansowanego w celu jego sprawdzenia weryfikacyjnego. Testy samolotu M-346 odbyły się w dniach3 - 5 lutego br. (była to tzw. II faza oceny oferty). W czasie ich trwania komisyjnemu sprawdzeniu poddane zostały parametry krytyczne oferowanego samolotu, m.in. prędkość lotu, prędkość wznoszenia, pułap praktyczny, zakres przeciążeń, obciążenie ciągu, ukompletowanie systemu zobrazowania informacji w kabinie samolotu. Sprawdzenie, które dokonywane było przy udziale komisji powołanej do przeprowadzenia postępowania i grupy sprawdzenia weryfikacyjnego potwierdziło, iż samolot spełnia te wymagania. W związku z powyższym dokonano formalnego wyboru oferty złożonej przez firmę ALENIA AERMACCHI S.p.A.

 
Podpisanie umowy na AJT, fot. mjr Robert Siemaszko

System szkolenia lotniczego pilotów samolotów odrzutowych

Od 2012 roku wdrażana jest nowa koncepcja kształcenia i szkolenia podchorążych - pilotów samolotów odrzutowych, transportowych i śmigłowców. Szkolenie lotnicze odbywa się w tzw. trybie ciągłym i składa się z dwóch etapów. 

Pierwszy, trwający siedem semestrów, to tzw. „cywilna” ścieżka lotniczego szkolenia. Podążający nią podchorążowie, którzy mają pilotować samoloty odrzutowe uzyskują licencję pilota samolotowego turystycznego PPL(A) oraz podlegają wstępnej selekcji pod kątem przydatności do szkolenia w charakterze pilota wojskowego. Na tym etapie mają szkolenie w akrobacji samolotowej i w lotach według przyrządów (Instrumental Flight Rules – IFR). 

W drugim etapie podchorążowie, po ukończeniu studiów inżynierskich, kierowani będą na - trwające trzy semestry - praktyki lotnicze w 4 Skrzydle Lotnictwa Szkolnego, gdzie czeka ich stricte wojskowa ścieżka szkolenia lotniczego.

Po zakończeniu tego etapu szkolenia i uzyskaniu ok. 350 godzin nalotu, w tym ponad 200 godzin na samolotach wojskowych, piloci odrzutowców będą przygotowani do objęcia pierwszego stanowiska służbowego w jednostkach lotnictwa taktycznego.

Obecnie podstawowe i zaawansowane szkolenie pilotów samolotów odrzutowych prowadzone jest na samolotach turbośmigłowych: PZL-130 Orlik i odrzutowych TS-11 Iskra. 

Wdrażanie w lotnictwie Sił Zbrojnych RP sprzętu nowej generacji, w tym zwłaszcza samolotów wielozadaniowych F-16 wyposażonych w cyfrową awionikę, stworzyło potrzebę uzyskania zdolności do przygotowania pilotów – kandydatów do przeszkolenia na samolot wielozadaniowy. Zgodnie z tendencjami szkolenie zaawansowane powinno być realizowane na takim typie samolotu, który posiada charakterystyki aerodynamiczne i wyposażenie jak najbardziej zbliżone do samolotu docelowego.

Możliwości takich nie zapewniał istniejący system szkolenia lotniczego oparty o samoloty PZL-130 Orlik oraz TS-11 Iskra. Samoloty TS-11 Iskra z powodu wieku i analogowej awioniki nie są w stanie zapewnić szkolenia na potrzeby eskadr wyposażonych w samoloty F-16.

Samolot Master, który zastąpi wysłużony TS-11 Iskra zapewnia możliwości szkolenia pilotów bojowych na samolotach szkolenia zaawansowanego o charakterystykach lotnych i wyposażeniu pokładowym zbliżonym do charakterystyk i wyposażenia wysoko manewrowego samolotu bojowego. Wypełni on lukę technologiczną i pozwoli prowadzić kompleksowe szkolenie z przeznaczeniem pilotów na samoloty F-16.

Obecnie trwają przygotowania personelu latającego (instruktorzy) jak i technicznego oraz infrastruktury 4 Skrzydła Lotnictwa Szkolnego do przyjęcia i wdrożenia  zaawansowanego systemu szkolenia Advanced Jet Trainer.

Pierwsze dwa egzemplarze samolotów pojawią się na lotnisku w Dęblinie jesienią 2016 roku, zaś najdalej dwa lata później pierwszy rocznik podchorążych usiądzie za sterami nowego samolotu szkolenia zaawansowanego Master.