„Sieciowe Laboratorium Badań Flatterowych” zakończyło projekt

Projekt Opracowanie metody szybkiej estymacji właściwości aerosprężystych samolotu w czasie prób flatterowych w locie zrealizowany został w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka lata 2007 – 2013, Priorytet 1 Badania i rozwój nowoczesnych technologii, Działanie 1.3 Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe, Poddziałanie 1.3.1 Projekty rozwojowe.

Projekt zrealizowany został w odpowiedzi na potrzeby producentów samolotów i wymagania pilotów doświadczalnych dotyczące przygotowania i realizacji oraz bezpieczeństwa i kosztów badań flatterowych w locie, przez konsorcjum w składzie: Instytut Lotnictwa i Politechnika Poznańska.

Projekt był kontynuacją programów badawczych realizowanych przez Instytut Lotnictwa i Politechnikę Poznańską wraz z uczelniami, jednostkami badawczymi i przedsiębiorstwami branży lotniczej z całego świata oraz programów własnych wykonawców.

Koszt realizacji projektu: 2 314 033,23 zł; czas realizacji: 33 miesiące.

Skład zespołu Instytutu Lotnictwa:

Dr inż. Franciszek Lenort
Mgr inż. Michał Szmidt
Mgr inż. Robert Królikowski
Dr inż. Wiesław Krzymień
Dr inż. Antoni Niepokólczycki – kierownik projektu i zespołu badawczego.

Partnerem Instytutu Lotnictwa w realizacji niniejszego projektu była Politechnika Poznańska. Głównymi uczestnikami projektu byli:

Prof. dr hab. inż. Marek Morzyński,
Prof. dr hab. inż. Michał Nowak,
Dr inż. Witold Stankiewicz,
Dr inż. Robert Roszak,
Dr inż. Piotr Posadzy,
Dr inż. Michał Rychlik.

Projekt Opracowanie metody szybkiej estymacji właściwości aerosprężystych samolotu w czasie prób flatterowych w locie zrealizowany został zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym, tzn. w założonym we wniosku o finansowanie terminie oraz kosztach. Osiągnięto postawione cele – opracowano metodę estymacji spełniającą oczekiwania producentów lotniczych i pilotów doświadczalnych – spełniono założone wskaźniki produktu i rozliczono projekt.

Zgłoszono do opatentowania dwa wynalazki, które podlegać będą wdrożeniom i komercjalizacji.

Pierwszy, zgłoszony przez zespół z Politechniki Poznańskiej, nosi tytuł: „Sposób tworzenia niskowymiarowego modelu flatterowego samolotu zgodnego z obiektem rzeczywistym”. Przedmiotem wynalazku jest sposób tworzenia modelu flatterowego samolotu zgodnego z obiektem rzeczywistym, mający zastosowanie w procesie badań i certyfikacji prototypów samolotów.

Dzięki zastosowaniu sposobu według wynalazku uzyskano następujące efekty techniczno-ekonomiczne:

możliwość prowadzenia badań flatterowych dla różnych konfiguracji samolotów z pominięciem eksperymentów w tunelu aerodynamicznym,
możliwość przeprowadzenia badań, które w rzeczywistości doprowadziłyby do zniszczenia badanego obiektu,
znaczne skrócenie czasu potrzebnego do estymacji właściwości aerosprężystych samolotu w locie,
istotne obniżenie czasu i kosztów wdrażania nowych prototypów samolotów poprzez ograniczenie ilości testów w tunelu aerodynamicznym, w wyniku uprzedniego zidentyfikowania obszarów występowania flatteru.

Drugi wynalazek, zgłoszony przez zespół Instytutu Lotnictwa, nosi tytuł: „Sposób badania w locie swobody samolotu od flatteru”.

Realizowany za pomocą komputera sposób badania w locie swobody samolotu od flatteru, polegający na tym, że analizuje się drgania struktury samolotu na podstawie sygnałów wskazywanych przez czujniki drgań rozmieszczone na elementach struktury samolotu. Obliczenia przeprowadza się w czasie rzeczywistym na podstawie bieżących danych pomiarowych z czujników, przy czym dla danych pomiarowych z poszczególnych czujników wyznacza się składowe postacie drgań określając dla każdej składowej postaci częstotliwość własną (f), współczynnik tłumienia (ζ), fazę (φ) i amplitudę (A) w oparciu o zasadę najmniejszej sumy kwadratów błędów sygnałów czasowych, a istotność postaci drgań ocenia sięę poprzez odjęcie od sygnału drgań tej postaci drgań i obliczenie wartości spadku resztowej sumy kwadratów.

Ten wynalazek zgłoszony został do ochrony w krajach Unii Europejskiej.

Przygotowano wniosek w ramach konkursu nr 1/2011 w Poddziałaniu 1.3.2 PO IG o finansowanie projektu Nabycie praw ochrony własności przemysłowej metody szybkiej estymacji właściwości aerosprężystych samolotu w czasie prób flatterowych w locie. Celem projektu jest uzyskanie ochrony patentowej w wybranych krajach europejskich, USA i Kanadzie oraz wdrożenie do praktyki gospodarczej wynalazku, którego przedmiotem jest opracowana w omawianym projekcie metoda. Uzyskanie ochrony patentowej na wynalazek jest niezbędnym instrumentem do przeprowadzenia jego komercjalizacji.

Powołano do życia Sieciowe Laboratorium Badań Flatterowych, w skład którego weszli główni wykonawcy projektu z Politechniki Poznańskiej i z Instytutu Lotnictwa. Zadaniem tego zespołu było zrealizowanie projektu, a w obecnej chwili, zapewnienie trwałości rezultatów projektu przez wymagane minimum 5 lat od daty jego zakończenia.

Instytut Lotnictwa wprowadził innowacyjny element zarządzania projektami pod nazwą „60+/30-”. Oznacza to, że jeżeli w projekcie uczestniczyli wykonawcy w wieku 60 i więcej lat, to towarzyszyli im wykonawcy w wieku poniżej 30 lat. Takie podejście ma zapewnić wymianę wiedzy i doświadczenia pomiędzy starszymi, doświadczonymi pracownikami Instytutu Lotnictwa a młodą kadrą. Jednocześnie program „60+/30-” ma zapobiec kumulacji wiedzy w gestii pojedynczych pracowników i naturalnemu znikaniu całych obszarów działalności Instytutu Lotnictwa.