EC135 w służbie LPR: 20 000 godzin w powietrzu dla ratowania życia

Ratownicy Lotniczego Pogotowia Ratunkowego spędzili już 20 000 godzin na pokładach śmigłowców EC135, bezpiecznie docierając do ofiar wypadków w Polsce. Nowoczesna flota od trzech lat niezawodnie służy polskim lekarzom i ich pacjentom. Możliwości i osiągi nowych śmigłowców w połączeniu z bieżącym wsparciem udzielanym przez firmę Eurocopter pozwoliły LPR zająć czołową pozycję w gronie podobnych jednostek ratownictwa lotniczego w Europie.

Firma Eurocopter świętuje dziś łączny nalot 20 000 godzin nowej polskiej floty 23 śmigłowców EC135 należącej do Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. W 2009 r. po 39 latach użytkowania LPR wycofało poradzieckie śmigłowce Mi-2. Ich wymiana była początkiem modernizacji całego systemu ratownictwa powietrznego w Polsce. Od wprowadzenia do służby eurocopterów przeszkolono już w Polsce dziesiątki pilotów, setki ratowników i lekarzy, jednostki strażackie i sztab inżynierów, mechaników i instruktorów. Oprócz istniejących 100 lądowisk w pobliżu szpitali, wyznaczono około 1000 miejsc, gdzie przy wsparciu straży pożarnej możliwe jest lądowanie w nocy. Dodatkowo podpisano szereg umów na budowę nowoczesnych lotnisk przyszpitalnych, przeprowadzono remonty i doposażono bazy.

„Zakup nowych śmigłowców Eurocopter EC135 i zmiany, które umożliwiły one w polskim systemie ratownictwa lotniczego, sprawiły że Lotnicze Pogotowie Ratunkowe świadczy dziś usługi na najwyższym, europejskim poziomie” – powiedział Olivier Michalon, wiceprezes Eurocoptera ds. sprzedaży na Europę i Azję. - "Dysponując od zaledwie kilku lat flotą takich samych maszyn jak np. Niemcy, Francuzi czy Brytyjczycy, w niektórych obszarach LPR już przewyższa swoich odpowiedników z zachodniej Europy”.

Przed podpisaniem kontraktu LPR wynegocjował z producentem śmigłowców, firmą Eurocopter, najbardziej wyśrubowane w Europie warunki dotyczące gotowości do podejmowania misji ratunkowych i czasu napraw gwarancyjnych śmigłowców od momentu zgłoszenia usterki. Zaowocowało to uzyskaniem przez LPR jednego z najwyższych spośród wszystkich jednostek ratownictwa lotniczego HEMS w Europie współczynników dostępności do realizacji misji na EC135 na średnim poziomie 95 procent.

„Zmiana typu śmigłowca z poradzieckiej konstrukcji na zachodnią, nowoczesną i ekonomiczną flotę zawsze wiąże się z szeregiem wyzwań natury technicznej, logistycznej czy szkoleniowej” – dodał Olivier Michalon. „Nasze wcześniejsze doświadczenia w tym obszarze, a także bliska współpraca z użytkownikiem i natychmiastowe wsparcie udzielane mu w bazach i terenach przygodnych sprawiły, że LPR jest dziś liderem w swoim segmencie”.

SP ZOZ LPR obecnie prowadzi działalność w siedemnastu bazach stałych, w których stacjonują śmigłowcowe zespoły ratownictwa medycznego. Ponadto, dzięki nowym możliwościom eurocopterów EC135, zmieniło się funkcjonowanie LPR z dziennego na całodobowe. W czasie 20 000 godzin zrealizowano tysiące misji, w tym wiele po zachodzie słońca. Większość z nich stanowiły akcje ratunkowe, a część transport medyczny.

EC135 krokiem milowym dla LPR
Od czasu, gdy piloci SP ZOZ LPR przesiedli się na eurocoptery, obowiązuje żelazna zasada 4-minutowej gotowości do podejmowania akcji ratowniczych, oraz najkrótszy w Europie czas reakcji na zgłoszenie uziemienia śmigłowca z powodu usterki technicznej (ang. tzw. „AOG”, „aircraft on ground”) wynoszący 12 godzin od zgłoszenia konieczności naprawy gwarancyjnej do wznowienia gotowości śmigłowca do lotu (ang. tzw. „CRS”, „Certificate of Release to Service”). Polskie ekipy ratunkowe są także w stanie rozpocząć leczenie od momentu przyjęcia pacjenta na pokład i przetransportować chorego do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w czasie tak zwanej „Złotej Godziny”.

„Gdybym miał wskazać jedną zaletę tej świetnej maszyny, to wymieniłbym niezawodność” – powiedział Wojciech Kowalewski, dyrektor projektu LPR w Heli Invest, odpowiedzialny za obsługę gwarancyjną floty. „Ratownicy i lekarze wiedzą, że mają narzędzie, z którego mogą korzystać bez żadnych ograniczeń, ponieważ średnia roczna gotowość operacyjna floty śmigłowców EC135, którą obejmuje czas gwarancji producenta to 95%. To oznacza, że śmigłowce są dostępne dla użytkowników w praktycznie każdej chwili i mogą być wykorzystywane do ratowania życia”.

Eurocopter, we współpracy ze swoim polskim partnerem, firmą Heli Invest, wypracował odpowiedni system wsparcia naziemnego i logistyki pozwalający na realizację ambitnych oczekiwań odbiorcy w zakresie dostępności maszyn do realizacji misji. W warszawskim magazynie Heli Invest znajduje się szeroki asortyment części zamiennych, zdeponowanych tam przez firmę Eurocopter. Szybkie uzupełnienie magazynu lub dostawa dodatkowych części i podzespołów nie byłaby możliwa, gdyby nie bliska lokalizacja fabryk firmy Eurocopter – w sąsiednich Niemczech oraz we Francji. Dzięki temu ze stale zaopatrzonego magazynu mogą w pełni korzystać mobilne zespoły wyspecjalizowanych mechaników Heli Invest, które czuwają 24 godziny na dobę, gotowe w każdym momencie wyruszyć z częściami do naprawy śmigłowca.

Technologia dla bezpieczeństwa
Eurocopter EC135 to śmigłowiec wyposażony w dwa silniki Pratt & Whitney Canada PW206B o mocy 473 kW (634 KM) oraz system FADEC, czyli całkowicie autonomiczny cyfrowy system sterowania silnikiem. Dzięki zaawansowanej cyfrowej awionice umożliwiającej wykonywanie lotów IFR według wskazań przyrządów (Instrumental Flight Rules), śmigłowiec jest w gotowości w dzień i w nocy.

„W stosunku do Mi-2 istotna różnica w budowie nowego śmigłowca dotyczy wirnika” – powiedział Wojciech Kowalewski. „Średnica wirnika nośnego wykorzystywanego w EC135 jest o kilka metrów mniejsza – w znaczny sposób zwiększa to możliwość lądowania w przygodnych warunkach terenowych. Odległość od łopat wirnika do ziemi jest bezpieczna i wynosi 3,5 metra, zatem ratownicy mogą skupić się na akcji ratowniczej bez większych ograniczeń, a gdyby zaszła taka konieczność mogą prowadzić akcję nawet przy pracującym wirniku. EC135 jest także wyposażony w otunelowany wirnik ogonowy, czyli tak zwany „fenestron”, co diametralnie zwiększa bezpieczeństwo zarówno lądowania, jak i poruszania się wokół pracującej maszyny w porównaniu z rozwiązaniem konwencjonalnym.”

Ergonomia ratowniczego eurocoptera została dopasowana do wymagań pilotażowych i medycznych. Poprzedni śmigłowiec floty LPR pomimo większych wymiarów zewnętrznych miał kabinę porównywalną z obecną. Eksploatowanym obecnie kompaktowym śmigłowcem można wylądować na mniejszej przestrzeni, a nie cierpi na tym wyposażenie medyczne kabiny. Co więcej, EC135 zapewnił ekipie ratowniczej dostęp do kabiny również z tyłu, co jest znacznym udogodnieniem i zwiększa szybkość akcji.

Komfort pilotowania EC135 znacząco wpływa na sprawność przeprowadzanych misji. Atutem śmigłowca jest nowoczesne wyposażenie awioniczne. Składa się na nie: urządzenie ostrzegające o zbliżaniu się innych statków powietrznych, autopilot oraz radar pogodowy pozwalający na ominięcie niekorzystnych warunków atmosferycznych podczas wykonywania lotu, FMS (Flight Management System) CMA 9000 zintegrowany z mapą ruchomą, GPS, ELT oraz EVS, czyli system wspierający nawigację wizualną w warunkach nocnych, działający podobnie do noktowizora, który poprzez kamerę zainstalowaną pod śmigłowcem pozwala na zobrazowanie terenu znajdującego się pod i przed lecącym śmigłowcem. Te rozwiązania wraz z intuicyjnym interfejsem czynią EC135 najlepiej na świecie wyposażonym śmigłowcem tej klasy wagowej.

Kabina jak mały szpital
W śmigłowcu EC135 w czasie akcji leci jeden lub dwóch pilotów, ratownik oraz lekarz. Kabina została zaprojektowana jak profesjonalny ambulans. Najbardziej kluczowe w pierwszych sekundach po wypadku zabiegi, jak resuscytacja i intubacja pacjentów w stanie krytycznym, mogą być przeprowadzane w locie, bez konieczności lądowania.

Lekarze podkreślają funkcjonalność kabiny. W porównaniu do poprzedniego śmigłowca zmniejszono liczbę urządzeń medycznych na rzecz nowoczesnego sprzętu wielofunkcyjnego, co ma ogromne znaczenie przy dwuosobowej załodze medycznej (na przykład defibrylator z pełną opcją monitorowania parametrów życiowych zastąpił używany wcześniej kardiomonitor i pulsoksymetr). Wyposażenie medyczne kabiny stanowią: respirator transportowy Medumat Transport, defibrylator Lifepak 15, zestaw pomp infuzyjnych Braun Space, ssak Accuvac Rescue oraz pozostały niezbędny sprzęt medyczny.

Budowa kabiny umożliwia również przejście ratownika, który jest w czasie lotu również członkiem załogi, z kabiny pilotów do kabiny medycznej w sytuacji, kiedy stan pacjenta wymaga współpracy lekarza i ratownika podczas lotu. Jest to wyjątkowym rozwiązaniem w śmigłowcach tej klasy.

Sukces współpracy
Od pojawienia się na polskim niebie żółtych eurocopterów EC135 minęły zaledwie trzy lata, lecz lekarzom Lotniczego Pogotowia Ratunkowego trudno dziś sobie wyobrazić służbę medyczną na innym typie śmigłowca.

Oprócz nowej floty Eurocopter dostarczył Lotniczemu Pogotowiu Ratunkowemu kompleksowy program wsparcia, tak by przejście ze starych poradzieckich maszyn na nowoczesne systemy odbyło się sprawnie. W ramach programu SP ZOZ LPR otrzymało nowoczesny symulator lotów do nauki i ćwiczeń, będący kluczowym elementem systemu szkolenia dla pilotów, instruktorów, mechaników, inżynierów, informatyków oraz personelu medycznego.

Eurocopter i LPR razem przeprowadzili zakrojony na szeroką skalę projekt rewolucyjnych zmian technologicznych i systemowych w polskim ratownictwie powietrznym. Wymiana floty okazała się krótkofalowym i płynnym procesem dzięki stałemu wsparciu udzielanemu przez producenta na każdym etapie przedsięwzięcia. W wyjątkowych przypadkach, takich jak zabezpieczenie przez SP ZOZ LPR piłkarskich mistrzostw Europy UEFA EURO 2012, Eurocopter zaangażował dodatkowe środki pozwalające utrzymać wysoki poziom gotowości statków powietrznych.

„Eurocopter udowodnił, że posiada niezbędne zasoby i umiejętności do tego, aby spełnić oczekiwania użytkowników swoich śmigłowców” – podsumował Olivier Michalon. „Spełniliśmy wszystkie postawione nam wymagania, nie tylko w zakresie śmigłowców i ich wyposażenia, ale też bieżącego wsparcia”.

Informacje na temat Eurocopter
Spółka Eurocopter powstała w 1992 roku i jest francusko-niemiecko-hiszpańską grupą, która wchodzi w skład koncernu EADS będącego liderem przemysłu lotniczego i obronnego. Eurocopter zatrudnia około 20000 pracowników.

W 2011 Eurocopter potwierdził swoją dominację na światowym rynku śmigłowcowym osiągając obroty w wysokości 5,4 miliarda Euro i uzyskując zamówienia na 457 nowych śmigłowców, co przekłada się na 43 procentowy udział w sektorze śmigłowców cywilnych i służb publicznych.

Ogółem, śmigłowce produkowane przez Grupę stanowią 33 procent światowej floty śmigłowców cywilnych i służb publicznych. Silna obecność Eurocopter na rynkach międzynarodowych opiera na spółkach zależnych i joint-ventures w 21 krajach. Ogólnoświatowa sieć centrów obsługi Eurocopter, a także ośrodki szkoleniowe, dystrybutorzy i autoryzowani przedstawiciele sprawują pieczę nad około 2900 klientami.

Obecnie w 149 krajach świata lata ponad 11300 śmigłowców wyprodukowanych przez Eurocopter. Firma szczyci się najbardziej rozbudowaną ofertą śmigłowców cywilnych i wojskowych na świecie, a w swoich działaniach biznesowych kieruje się zasadą: „Bezpieczeństwo przede wszystkim!”.