O samolocie towarzyszącym Lublin R XIII na majowej Glassówce

Samolot towarzyszący Lublin R XIII będzie tematem najbliższej „Glassówki” – spotkania poświęconego polskim konstrukcjom lotniczym, które od wiosny 2004 roku współorganizowane jest przez Klub Miłośników Historii Polskiej Techniki Lotniczej i Stowarzyszenie Młodych Inżynierów Lotnictwa (SMIL). Spotkanie odbędzie się  19.05.2018 r., o godzinie 10:15 w Klubie Absolwenta na Politechnice Warszawskiej (gmach główny; wejście z auli w lewy narożnik).

Spotkanie, którego tematem będzie samolot towarzyszący Lublin R XIII, poprowadzi dr inż. Andrzej Glass.

Lublin R-XIII to polski samolot towarzyszący marki Lublin z okresu przed II wojną światową. Samolot zaprojektował inż. Jerzy Rudlicki w 1930 r. Początkowo prowadzono prace nad projektami oznaczonymi R-XIV i R-XV. Oblot nowej maszyny został wykonany przez Władysława Szczulczewskiego w dn. 5 czerwca 1930 r. Następnie przeprowadzono próby w Instytucie Badań Techniki Lotniczej. Po ich zakończeniu wyprodukowano serię 15 egzemplarzy samolotu R-XIV, które przekazano wojsku. Ostatni samolot z tej serii, oznaczony numerem 54.15 stał sie prototypem samolotu R-XIII. Departamen Aeronautyki w lipcu 1930 r. złożył zamówienie na 50 maszyn R-XIII.

Produkcję seryjną rozpoczęto 17 września 1931 r. Pierwszy Lublin R-XIIIA wszedł do służby 7 czerwca 1932 r. Wszystkie samoloty z serii A w liczbie 50 sztuk zostały zmodyfikowane i otrzymały oznaczenie R-XIIIB. Następnie opracowano wersje ulepszone aerodynamicznie C i D.

Wojsko Polskie w okresie międzywojennym przyjęło strukturę zbliżoną do francuskiej. Jednym z przyjętych założeń, było wprowadzenie do służby tzw. samolotów towarzyszących. Maszyny te miały za zadanie wspierać wojska lądowe w działaniach rozpoznawczych, przekazywać meldunki i informacje z pola walki oraz ewentualnie transportować oficerów między sztabem a polem walki.

Pokaz oddziałów łączności podczas rewii wojskowej na Polu Mokotowskim. Samolot wojskowy Lublin R.XIII zabiera meldunek przyczepiony na rozpiętych drutach, 3 maja 1938 r. ( fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

W 1934 r. opracowano wersję z pływakami dla marynarki wojennej, oznaczaną R-XIIIter. Posiadała ona nieco zwiększone wymiary oraz gorsze osiągi. Kolejna wersja R-XIIIE miała wzmocniony płat i 4 wyrzutniki bombowe, jednak nie została skierowana do produkcji seryjnej. Ostatnią wersją była wersja R-XIIIF produkowana od 1934 r.

Lublin R.XIII bis/hydro (fot. Anonymous/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

Łącznie wyprodukowano 273 samoloty wszystkich wersji.

Zapraszamy na spotkanie !

Biuletyny z wielu poprzednich spotkań w formie broszury z tekstem i ilustracjami odczytu można nabyć na kolejnym spotkaniu. Sporą część biuletynów można też przeczytać na stronie: www.smil.org.pl

Nagrania ze spotkań są dostępne na serwisie youtube po wpisaniu hasła: glassowka.