Uroczysta 70. rocznica pierwszego lotu samolotu DHC-1 Chipmunk Aircraft

imprezy

W dniach 20-22 maja 2016r. na lotnisku (Old Warden, Shuttleworth, UK) odbła się impreza będąca uczczeniem 70-tej rocznicy pierwszego lotu samolotu DHC-1 Chipmunk Aircraft. Prototyp tego popularnego samolotu, CF-DIO-X wzbił się w powietrze po raz pierwszy w Downsview (Toronto) w dniu 22 maja 1946 roku. Pierwszy ezgemplarz był pilotowany przez pilota testowego W P i “Pat” Fillingham z fabryki de Havilland.

Samoloty, po próbach wykonanych przez Aeroplane and Armament Experimental Establishment
(A&AEE) w ilości 735 w pełni akrobacyjnych sztuk Chipmunk T.10 zostały włączone do RAF jako samoloty szkoleniowe.

Samolot DHC-1 Chipmunk został zaprojektowany w Kanadzie przez Wsiewołoda Jakimiuka. Był to samolot szkolny - następca DH-82 Tiger Moth. Koncepcja Chipmunk'a narodziła się jeszcze w Polsce przed wojną. Jakimiuk był konstruktorem samolotów PZL P-11, P-24 i P-50 „Jastrząb”. W PZL powstawały konstrukcje całkowicie metalowe i taki był DHC-1. Inżynier uważał silnik rzędowy za lepsze rozwiązanie, choć wybór napędu DH Gipsy Major był podyktowany dużymi zapasami tych silników pozostałych po DH-82.

Po zakończeniu wojny DHC miał zdecydowanie mniej zamówień. Powstała koncepcja zbudowania samolotu wielozadaniowego - późniejszego DHC-2 Beaver. Wcześniej jednak przedstawiciele zakładów macierzystych DH z Wielkiej Brytanii zdecydowali, że DHC zbuduje najpierw samolot szkolny. Projekt ruszył w październiku 1945 roku. Wykorzystano liczne elementy, części pozostałe po produkcji DH-82 oraz wykorzystano rozwiązania konstrukcyjne np. amortyzacji podwozia oraz kształt tylnej części kadłuba z DH Mosquito. Prototyp DHC-1 oblatano 22 maja 1946 roku.

Zlot samolotów DHC-1 Chipmunk Aircraft, Old Warden, Shuttleworth, UK. Źródło: @Chipmunk70th

W Kandzie wyprodukowano ponad 200 DHC-1, Anglii około 1000 egzemplarzy, w Portugalii 66 sztuki. Samoloty służyły do szkolenia w brytyjskich siłach powietrznych do lat 70 tych. Obecnie ocenia się liczbę zachowanych DHC-1 Chipmunk na Świecie na około 500.

Samolot G-BYYU numer seryjny 50/1360 został wyprodukowany w OGMA, Portugalia w 1959 roku. Po zakończeniu służby wojskowej w latach 90 tych, znalazł się w cywilnym aeroklubie. Wkrótce został wymieniony w ramach projektu przebudowy portugalskich samolotów DHC-1 na napęd silnikami Lycoming i znalazł się w Wielkiej Brytanii. Został zakupiony przez Jacka Mainkę i odbudowany w latach 2010-2014 roku przez Cooper Engineering w Wickenby.

W lipcu 2014 roku, 50/1360 został przeprowadzony do Polski. Samolot nosi malowanie egzemplarza o znakach RAF WD322 z Training Command z 1951 roku. 31 stycznia 1951 roku Tadeusz Wierzbowski Wier - pilot Lancasterów z Dywizjonu 300 - przeprowadził WD322 z fabryki do jednostki szkolnej. Jemu jego kolegom z PSP i potem RFA oraz Jakimiukowi i polskim konstruktorom z DHC - im właśnie dedykowany jest projekt sprowadzenia do Polski pierwszego naszego Chipmunka...

W Polsce, pierwszy egzemplarz w kategorii specjalnej na rodzimych znakach został oblatany 18 marca 2015r. Konstrukcja otrzymała znaki rejestracyjne SP-YAC. Jest to pierwszy samolot tego typu, podlegający pod polski nadzór, a jego właścicielem jest Jacek Mainka.