Wystawa: "Polski Przemysł Lotniczy. Od traktatu ryskiego do kampanii wrześniowej"

We wtorek (6 lipca) w galerii plenerowej przy Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie odbył się wernisaż wystawy: "Polski Przemysł Lotniczy. Od traktatu ryskiego do kampanii wrześniowej", którą w związku z przypadającą w tym roku 120. rocznicą urodzin i 90. rocznicą śmierci inż. pil. Zygmunta Puławskiego – najsłynniejszego konstruktora lotniczego II Rzeczypospolitej – przygotowała Centralna Biblioteka Wojskowa.

Zygmunt Puławski urodził 24 października 1901 r. w Lublinie. Jesienią 1920 r. rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, od pierwszego roku działając w Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów. Mając 23 lata Puławski zdobył nagrodę w konkursie ogłoszonym przez Departament Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych na projekt dwupłatowego samolotu myśliwskiego. W 1926 r. został powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa. Dalsze przeszkolenie w lotach odbył w Szkole Pilotów w Bydgoszczy. Pracę zawodową rozpoczął w 1927 r. w Warszawie, zostając kierownikiem grupy konstruktorów Centralnych Warsztatów Lotniczych. Tam opracował swój pierwszy samolot myśliwski PZL P-1. Jego konstrukcją był słynną „jedenastka” PZL, stanowiąca podstawowy samolot polskiego lotnictwa myśliwskiego w wojnie obronnej 1939 r. W lutym 1931 r. dokonał pierwszego oblotu swojej nowej konstrukcji PZL-12. 21 marca 1931 r. uległ wypadkowi w czasie oblotu amfibii, czyli najnowszego prototypu samolotu turystycznego, nad Warszawą. Puławski zmarł w wieku 29 lat w wyniku odniesionych obrażeń w jednym ze stołecznych szpitali.

Wystawę otworzył Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Kasprzyk wraz z Wicemarszałek Sejmu Małgorzatą Gosiewską, reprezentującym Sekretarza Stanu w MON Wojciecha Skurkiewicza Pawłem Dychtem oraz przedstawicielami najwyższych władz wojskowych. Minister Kasprzyk podczas uroczystości otwarcia uhonorował również medalami ProPatria pracowników Centralnej Biblioteki Wojskowej zasłużonych w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.

  
(fot. Łukasz Błasikiewicz/Kancelaria Sejmu)

Przygotowana przez Centralną Bibliotekę Wojskową imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego wystawa „Polski przemysł lotniczy. Od traktatu ryskiego do kampanii wrześniowej” prezentuje dorobek rodzimych producentów i konstruktorów sprzętu awiacyjnego w okresie międzywojennym.

(fot. Małgorzata Nejman)

Ekspozycja przedstawia trudne początki polskiego przemysłu lotniczego, budowanego od podstaw w odrodzonej Rzeczypospolitej, gdy główną przeszkodą w jego rozwoju były problemy finansowe młodego państwa. Polskie władze widziały konieczność posiadania własnych sił powietrznych, a zatem potrzebę wspierania państwowych producentów samolotów i współdziałających z nimi prywatnych zakładów przemysłowych. Prezentowane na wystawie fotografie ukazują najważniejsze ośrodki przemysłu lotniczego, jak: Zakłady Mechaniczne „Plage i Laśkiewicz” w Lublinie, Spółka „Samolot” w Poznaniu, Podlaska Wytwórnia Samolotów czy Centralne Warsztaty Lotnicze w Warszawie, przekształcone w Państwowe Zakłady Lotnicze. Wszystkie wytwórnie produkowały nie tylko na potrzeby wojska, ale i lotnictwa cywilnego oraz szybownictwa.

(fot. Małgorzata Nejman)

Wystawę rozpoczyna przypomnienie postaci prekursora polskiego szybownictwa, artysty malarza Czesława Tańskiego i jego pierwszych prób z „modelem latającym”, przeprowadzonych w końcu XIX wieku w okolicach Janowa Podlaskiego. Przedstawione przez autorów ekspozycji dokonania wybitnych konstruktorów, jak: Zygmunt Puławski, Jerzy Dąbrowski, Stanisław Prauss czy „zespołu RWD”: Stanisława Rogalskiego, Stanisława Wigury i Jerzego Drzewieckiego oraz wielu innych, są trwale związane z dziejami polskiego lotnictwa. Warto podkreślić, że polska myśl techniczna nie ustępowała poziomem światowym osiągnięciom konstrukcyjnym a pod pewnymi względami nawet je przewyższała.

Materiał ikonograficzny, wykorzystany w otwartej 6 lipca wystawie, pochodzi ze zbiorów Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz instytucji współpracujących.

Wystawa jest prezentowana w Galerii Plenerowej Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie do 1 sierpnia 2021 r.

(fot. Małgorzata Nejman)