Śmigłowiec SH-2G czwarty raz w Siłach Odpowiedzi NATO

Od początku roku swoją czwartą w historii misję w ramach Sił Odpowiedzi NATO (SON) rozpoczął śmigłowiec pokładowy SH-2G z BLMW. Komponent lotniczy z 43 Bazy Lotnictwa Morskiego działał będzie z pokładu fregaty ORP Gen. Kazimierz Pułaski.

Do końca stycznia fregata pozostaje w gotowości do użycia w macierzystym porcie w Gdyni-Oksywiu. Śmigłowiec pokładowy Kaman SH-2G Super Seasprite, stanowiący integralną część systemu uzbrojenia fregaty, wraz z kilkunastoosobowym, wytypowanym do udziału w SON komponentem lotniczym znajduje się w 43 Bazie Lotnictwa Morskiego w Gdyni-Babich Dołach. Następnie śmigłowiec wraz z załogą oraz personelem technicznym zaokrętowany zostanie na pokład fregaty, która dołączy do SNMG-1 w norweskim porcie Bergen.

Dowódcą komponentu lotniczego fregaty jest kmdr ppor. pil. Sebastian Bąbel. W skład komponentu wchodzą piloci, nawigatorzy-operatorzy systemów poszukiwawczo-uderzeniowych oraz specjaliści służby inżynieryjno-lotniczej zabezpieczający wykonywanie obsług bieżących, napraw oraz operacji startów i lądowań na pokładzie okrętu. Rejs ORP Generał Kazimierz Pułaski w stałym zespole potrwa pięć miesięcy, podczas których załogi SH-2G gotowe będą wykonywać wszystkie zadania dedykowane dla śmigłowca pokładowego; poszukiwanie i niszczenie okrętów podwodnych, prowadzenie rozpoznania celów nawodnych, poszukiwania i ratowania życia (SAR), a także zaopatrywania własnych jednostek pływających. Po powrocie do macierzystego portu fregata wraz ze śmigłowcem, do końca roku, pozostanie w gotowości do użycia w ramach SNMG-1.

***

Stałe zespoły okrętów NATO stanowią obecnie część Sił Odpowiedzi NATO. Pierwszy zespół okrętów pod nazwą STANAVFORLANT (Standing Naval Force Atlantic  Stały Zespół Sił Morskich na Atlantyku powstał w 1968 roku. Pięć lat później utworzono zespół przeciwminowy STANAVFORCHAN. W późniejszych latach utworzono odpowiedniki tych zespołów, których domeną działania miało być Morze Śródziemne. Po utworzeniu w 2002 roku Sił Odpowiedzi NATO (NRF) nazwy zespołów zmieniono na Standing NATO Maritime (SNMG-1 i 2) oraz Standing NATO Mine Counter Measures (SNMCM-1 i 2). Zespoły te należą do najbardziej efektywnych elementów tzw. sił odpowiedzi – nie potrzebują budowy osobnej bazy logistycznej, przenoszą silne i zróżnicowane uzbrojenie, mogą prowadzić akcje embarga, kontroli żeglugi, osłony jednostek z dostawami humanitarnymi, ewakuować zagrożoną ludność. Mogą również stanowić bazę dla jednostek specjalnych czy piechoty morskiej wykonującej zadania w głębi lądu. Ich zadaniem jest również demonstrowanie solidarności członków sojuszu oraz realizacja jednego z najważniejszych zadań obronnych – zapewnienie bezpieczeństwa strategicznych morskich szlaków komunikacyjnych.

***

W lutym 2017 roku Personel 43. Oksywskiej Bazy Lotnictwa Morskiego wraz z bazującym na pokładzie ORP Kościuszko śmigłowcem SH-2G uczestniczył w międzynarodowych manewrach pod kryptonimem TG-17. Okręty operowały wówczas w rejonie Morza Północnego i Norweskiego, a obowiązki gospodarza ćwiczeń pełniła Królewska Marynarka Wojenna Norwegii. Obok polskiej fregaty w manewrach uczestniczyły jednostki Stałego Zespołu Okrętów NATO SNMG1. W lipcu i sierpniu 2016 roku ORP Kościuszko wraz z komponentem lotniczym na 79 dni wszedł w skład Stałego Zespołu Okrętów NATO Grupa 2 (Standing NATO Maritime Group 2 - SNMG 2), którego zadaniem było przeciwdziałanie nielegalnemu przemytowi ludzi drogą morską w rejonie Morza Egejskiego. W trakcie misji Komponent lotniczy wydzielony z 43. Bazy Lotnictwa Morskiego dwukrotnie uczestniczył w międzynarodowych manewrach na Morzu Czarnym pk. Sea Shield 2016 oraz Sea Breeze 2016. W 2006 i 2008 roku zadania w SNMG-1 realizował komponent lotniczy z załogą ORP Pułaski.

***

Kaman SH-2G Super Seasprite to dwusilnikowy, morski śmigłowiec pokładowy. Wersja "G" została opracowana w połowie lat 80. XX wieku, jako rozwinięcie wersji "F" systemu LAMPS, czyli lekkiego wielozadaniowego śmigłowca, przeznaczonego przede wszystkim do walki z okrętami podwodnymi. Z racji mniejszych rozmiarów od śmigłowców SH-60 Seahawk (docelowy system LAMPS), mniejsze SH-2 doskonale nadawały się do operowania z krótkokadłubowych fregat typu Oliver Hazard Perry oraz fregat typu Knox. SH-2G jest wyposażony w radar obserwacji obiektów nawodnych oraz systemy do wykrywania okrętów podwodnych - wyrzucane pławy radiohydroakustyczne oraz detektor anomalii magnetycznych. Do lotnictwa MW śmigłowce te trafiły wraz z pozyskaniem ze Stanów Zjednoczonych fregat rakietowych typu Oliver Hazard Perry, na podstawie umowy z 1999 r. Dwie pierwsze maszyny dotarły do Polski na pokładzie ORP "Gen. T. Kościuszko" w październiku 2002 roku. Rok później, z bazy lotnictwa morskiego w Nordholz w Niemczech przyleciały kolejne dwie. W sierpniu 2003 roku oficjalnie weszły one do służby w składzie nowo sformowanego klucza śmigłowców pokładowych w 28 Eskadrze Lotniczej MW (obecnie 43 Baza Lotnictwa Morskiego). Śmigłowce mają numery boczne 3543 do 3546 (nr fabr. od 163543-163546) i pochodzą z ostatniej serii wyprodukowanej w USA w latach 1992-1993. W roku 2007 w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 1 w Łodzi śmigłowce SH-2G poddano modernizacji polegającej na przystosowaniu do przenoszenia i odpalania lekkich torped POP MU90 Impact, dodaniu odbiorników GPS radiokompasu. Na przełomie 2008 i 2009 roku na śmigłowcach zabudowano w drzwiach kabiny nawigatora uchwyt do montażu karabinów maszynowych z rodziny PK. Modernizację ponownie przeprowadzono w WZL nr 1.

Obsługa śmigłowca Kaman SH-2G na pokładzie fregaty ORP Gen. Tadeusz Kościuszko podczas ćwiczenia Cold Response 2016. W jego trakcie SH-2G operował również z pokładu norweskiej fregaty Thor Heyerdahl. (fot. st. chor. sztab. mar. Piotr Leoniak)