Astronomowie odkryli źródło większości meteorytów

Międzynarodowa grupa naukowców stwierdziła, że 70 proc. wszystkich znanych meteorytów pochodzi z trzech młodych rodzin planetoid, które powstały w wyniku niedawnych kolizji w pasie planetoid.

Autorzy publikacji na łamach pisma „Astronomy and Astrophysics” (http://dx.doi.org/10.1051/0004-6361/202450532) twierdzą, że w przeszłości - 5,8 mln, 7,5 mln oraz 40 mln lat temu - w głównym pasie planetoid doszło do kolizji, które dały początek trzem rodzinom planetoid - Karin, Koronis and Massalia. To z nich pochodzi aż 70 proc. wszystkich znanych meteorytów, przy czym Massalia daje początek 37 proc.

Choć znanych jest ponad 70 tys. meteorytów, to pochodzenie tylko 6 proc. z nich zostało jednoznacznie zidentyfikowane na podstawie składu. Pochodzą one z Księżyca, Marsa lub Westy - jednej z największych planetoid w głównym pasie. Źródło pozostałych 94 proc. pozostawało nieznane.

To, że trzy wspomniane rodziny planetoid dają początek większości meteorytów, można wyjaśnić cyklem życia tych rodzin. Młode rodziny charakteryzują się obfitością małych fragmentów skał, które pozostały po zderzeniach. Ta obfitość zwiększa z kolei ryzyko kolizji między fragmentami, co w połączeniu z ich dużą mobilnością, może prowadzić do ucieczki z pasa planetoid, m.in. w kierunku Ziemi.

Natomiast rodziny planetoid powstałe w wyniku starszych zderzeń są, jak mówią badacze, już „wyczerpanymi" źródłami. W związku z tym, rodziny takie jak Karin, Koronis i Massalia będą, z czasem współistnieć z nowymi źródłami meteorytów pochodzącymi z nowszych zderzeń i ostatecznie ustąpią im miejsca.

Odkrycie było możliwe dzięki teleskopowemu badaniu składu wszystkich głównych rodzin planetoid obecnych w głównym pasie, w połączeniu z symulacjami komputerowymi dotyczącymi ewolucji tych rodzin.

Podejście to badacze rozszerzyli na wszystkie rodziny meteorytów, co pozwoliło także na odkrycie głównych źródeł innych meteorytów, oprócz tych pochodzących ze wspomnianych rodzin, Księżyca, Marsa i Westy.

Naukowcy twierdzą, że dzięki temu znane jest już pochodzenie 90 proc. tego typu obiektów. Pochodzenie pozostałych 10 proc. pozostaje nadal nieznane.

Aby ten problem rozwiązać, zespół planuje kontynuację badań, tym razem skupionych na charakterystyce wszystkich młodych rodzin, które powstały mniej niż 50 milionów lat temu. (PAP)

Autor: Marek Matacz

mat/ agt/