Airbus i TNO opracują terminal łączności laserowej dla samolotów

Airbus i holenderska Organizacja Badań Stosowanych (TNO) uruchomiły program mający na celu opracowanie demonstratora terminalu komunikacji laserowej dla samolotów pod nazwą UltraAir.

Projekt, współfinansowany przez Airbusa, TNO i Holenderskie Biuro Kosmiczne (NSO), jest częścią programu ScyLight (technologia komunikacji bezpiecznej i laserowej) Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Obejmuje zaprojektowanie, budowę i testowanie demonstratora technologii. Technologie łączności laserowej to kolejna rewolucyjna zmiana w komunikacji satelitarnej (satcom), zapewniająca nieosiągalne dotychczas szybkości transmisji, bezpieczeństwo danych i odporność. Mają one pozwolić zaspokoić potrzeby przewoźników komercyjnych w następnej dekadzie.

Dzięki bardzo stabilnemu i precyzyjnemu optycznemu systemowi mechatronicznemu terminal UltraAir będzie zdolny do zestawiania połączeń laserowych między samolotem a satelitą znajdującym się na orbicie geostacjonarnej 36 000 km nad Ziemią. Demonstrator technologii utoruje drogę przyszłemu produktowi UltraAir, w którym szybkości transmisji danych mogą osiągnąć kilka gigabitów na sekundę, zapewniając jednocześnie ochronę przed zakłóceniami i niskie prawdopodobieństwo przechwycenia. W ten sposób UltraAir nie tylko umożliwi wojskowym samolotom i bezzałogowym statkom powietrznym łączenie się w chmurze bojowej, ale także w dalszej perspektywie pozwoli pasażerom podróżującym liniami lotniczymi korzystać z szybkich połączeń i transmisji danych dzięki konstelacji SpaceDataHighway Airbusa. Z zajmowanej na orbicie pozycji geostacjonarnej satelity transmisyjne SpaceDataHighway (EDRS) przekazują na Ziemię dane zebrane przez satelity obserwacyjne w czasie zbliżonym do rzeczywistego, podczas gdy w tradycyjnych systemach transmisja zajmuje kilka godzin.

Airbus kieruje projektem i wnosi unikalne doświadczenie w laserowej komunikacji satelitarnej, zdobyte w programie SpaceDataHighway. Będzie koordynować rozwój terminalu i testy na ziemi i w powietrzu. Jako kluczowy partner projektu, TNO zapewnia doświadczenie w zakresie precyzyjnej optomechatroniki, przy wsparciu holenderskich firm zaawansowanych technologii i przemysłu kosmicznego. Airbus Defence and Space w Holandii będzie odpowiedzialny za uprzemysłowienie produkcji terminali. Tesat, spółka Airbusa, wniesie wiedzę techniczną w zakresie systemów komunikacji laserowej i będzie zaangażowana we wszystkie testy.

Pierwsze testy odbędą się pod koniec 2021 roku w laboratoriach Tesatu. W drugiej fazie testy naziemne rozpoczną się na początku 2022 r. na Teneryfie (Hiszpania), gdzie zostanie ustanowiona łączność między demonstratorem UltraAir a terminalem laserowym umieszczonym na satelicie Alphasat za pomocą optycznej stacji naziemnej ESA. W celu ostatecznej weryfikacji w locie demonstrator UltraAir zostanie zintegrowany z samolotem do połowy 2022 roku.

Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na usługi satelitarne dają o sobie znać tzw. wąskie gardła w tradycyjnych pasmach częstotliwości radiowej łączności satelitarnej. Łącza laserowe mają również tę zaletę, że pozwalają uniknąć zakłóceń i wykrywania, bowiem w porównaniu do już zatłoczonych częstotliwości radiowych komunikacja laserowa jest niezwykle trudna do przechwycenia ze względu na znacznie węższą wiązkę. Dzięki temu terminale laserowe mogą być lżejsze, zużywać mniej energii i oferować lepsze bezpieczeństwo niż ich odpowiedniki radiowe.

Nowy program jest kluczowym elementem ogólnej strategii Airbusa, zmierzającej do rozwoju komunikacji laserowej, która przyniesie korzyści dla klientów rządowych i wojskowych.