Wernisaż wystawy "Marzenia o lataniu. Warszawskie opowieści lotnicze"

Zapraszamy fanów lotnictwa na wernisaż wystawy "Marzenia o lataniu. Warszawskie opowieści lotnicze", który odbędzie się 15.07.2017 r. o godz. 16:00 przy skwerze im. ks. J. Twardowskiego przy Krakowskim Przedmieściu. Organizatorami wystawy są: Dom Spotkań z Historią i Aeroklub Warszawski, a kuratorem Hanna Radziejowska.

Na zdjęciu po prawej: Zakończenie rajdu lotniczego kobiet dookoła Polski. Obok samolotu PZL-5 stoją m.in.: obserwatorka Maria Wardasówna, pilotka Wanda Olszewska, organizator rajdu lotniczego podpułkownik pilot Stanisław Jasiński, pilotka Danuta Sikorzanka, obserwatorka Maria Lierówna, kapitan pilot Piotr Dudziński. Katowice, 1931 (fot. NAC)

Warszawa też miała swojego smoka. A dokładnie model latającego smoka skonstruowany przez Tytusa Liwiusza Burratiniego, który przeleciał nad miastem w 1648 roku. Była to jedna z pierwszych prób lotniczych, które odbyły się w Warszawie na zlecenie króla Władysława IV i jego żony. Lotnicza historia stolicy zaczyna się spektakularnie. Jednak marzenie o lataniu spełniło się wraz z pierwszymi lotami balonowymi w XVIII wieku, a później dzięki rozwojowi techniki i nauki pod koniec XIX wieku.

Wystawa Domu Spotkań z Historią i Aeroklubu Warszawskiego „Marzenia o lataniu. Warszawskie opowieści lotnicze” przypomina zapomnianą historię lotnictwa i jej legendy – pionierów awiacji, inżynierów, konstruktorów, niezwykłe osobowości oraz ich życiorysy godne niejednego filmu. Jest to efekt zebrania i uporządkowania rozproszonych materiałów fotograficznych, filmowych i eksponatów oraz wiedzy o rozwoju przedwojennego i powojennego lotnictwa – tego, co zachowało się dzięki wysiłkowi różnych osób i instytucji. Ekspozycję tworzą niepokazywane dotąd szerokiej publiczności zbiory Aeroklubu Warszawskiego, prywatne kolekcje Krzysztofa Kowalczuka, Marka Masalskiego, dr. inż. Andrzeja Glassa, Pawła Ruchały i zbiory rodzinne – Witolda Rychtera, Antoniego Kocjana, Stefanii Wojtulanis częściowo zachowane w zbiorach Muzeum Lotnictwa w Krakowie oraz zdjęcia ze zbiorów NAC, PAP, Forum i Ośrodka KARTA.

Zawody balonowe juniorów zorganizowane przez sekcję balonową Aeroklubu Warszawskiego, 1938 (fot. NAC)

– 90-lecie Aeroklubu to niepowtarzalna okazja, aby przypomnieć niezwykłe historie lotnicze i ponownie przyjrzeć się przemianom w myśleniu o przestrzeni miejskiej, przeobrażeniom społecznym, architektonicznym, jakie przyniósł rozwój lotnictwa w Warszawie. Być może przypomnimy sobie też własne marzenie o lataniu, które wielu z nas wciąż w sobie nosi. Badania naukowe mówią, że każdy człowiek choć raz w życiu śni o lataniu. Taki sen emanujący pragnieniem ludzkiej wolności wykracza poza naturalne doświadczenie człowieka. Wyraża prawdopodobnie jedno z największych jego marzeń, ale być może też jego potencjał – realną możliwość lotu – mówi Hanna Radziejowska, kuratorka wystawy.

Sterowiec Zodiac VZ-11 "Lech" przelatuje nad Zamkiem Królewskim w Warszawie, lata 20. (fot. NN)

Plenerową część ekspozycji stanowi kilkadziesiąt opowieści lotniczych, których wspólnym mianownikiem jest Warszawa. Miasto pionierów polskiego lotnictwa, odważnych prób, inżynieryjnych rozwiązań, przemian architektonicznych i społecznych. Kobiety na równi z mężczyznami biły rekordy lotnicze i pracowały przy konstrukcji samolotów. Wraz z rozwojem lotnictwa i przemysłu lotniczego, powstawaniem szkół, warsztatów i lotnisk, zmieniał się krajobraz Warszawy. Po lotniskach na Polu Mokotowskim czy Gocławiu zostały tylko ślady w przestrzeni miejskiej, ale też zdjęcia i opowieści, które zostaną zaprezentowane na wystawie. Kto pamięta, że Pomnik Lotnika, dłuta Edwarda Wittiga, został odsłonięty w 1932 roku na Placu Unii Lubelskiej, czyli ówczesnej „bramie” do portu lotniczego na Polach Mokotowskich?

Uroczystość odsłonięcia pomnika Lotnika na placu Unii Lubelskiej, 11.11.1932 (fot. NAC)

Czesław Tański, Stefan Kozłowski czy Czesław Zbierański i Stanisław Cywiński w tym samym czasie, co słynni konstruktorzy na świecie, budowali lotnie i samoloty. Zwycięstwo Żwirki i Wigury w turnieju Challenge w 1932 roku dziś niewiele mówi warszawiakom, a przecież ich tryumf, a potem tragiczna śmierć zgromadziły na ulicach miasta trzysta tysięcy osób. Było to jedno z największych zgromadzeń (obok pogrzebu Józefa Piłsudskiego) w przedwojennej Warszawie. Z kolei Wanda Modlibowska, wybitna instruktorka lotnicza i szybowniczka, pobiła w 1937 roku światowy rekord długości lotu szybowcem (wśród kobiet i mężczyzn), lecąc 24 godziny 14 minut w Bezmiechowej. Podczas Powstania Warszawskiego prowadziła sekretariat Delegata Rządu na Kraj jako żołnierz AK, za co była prześladowana po wojnie przez władze komunistyczne i skutecznie skazana na wieloletnie zapomnienie. Warto wspomnieć o jednym z konstruktorów szybowców, Antonim Kocjanie, który rozpracował tajemnicę broni V1 i V2, dzięki czemu generał Eisenhower mógł otworzyć fronty w Europie i doprowadzić do zwycięstwa Aliantów. Wielu spośród polskich lotników walczyło w czasie wojny w Armii Krajowej i polskich dywizjonach RAF, m.in. w Bitwie o Anglię.

Międzynarodowe Zawody Samolotów Turystycznych Challenge. Ceremonia otwarcia na Polach Mokotowskich. Warszawa, 28.08.1934 (fot. NN)

Wystawie towarzyszyć będą przez cały czas trwania ekspozycji pokazy filmów fabularnych, dokumentalnych i animacji („Odlotowe kino plenerowe”), koncerty, warsztaty modelarskie i edukacyjne dla dzieci oraz spotkania z pasjonatami latania i miłośnikami historii lotnictwa. Wystawa i towarzyszący jej program organizowane są z okazji 90-lecia Aeroklubu Warszawskiego i 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

Wystawę będzie można oglądać do 31.10.2017 r. Zapraszamy !

Więcej informacji na stronie wydarzenia.