W. Brytania: poważne opóźnienia w realizacji programu myśliwców F-35

Brytyjska komisja parlamentarna ujawniała w piątek poważne opóźnienia w realizacji programu wdrażania myśliwców F-35, mogących przenosić amerykańska broń jądrową. Wskazano m.in. na brak broni dalekiego zasięgu oraz niedobór pilotów i inżynierów, co ogranicza częstotliwość lotów tych maszyn.

Według raportu Komisji Finansów Publicznych, szczególny niepokój budzi brak broni dalekiego zasięgu, która „prawdopodobnie nie będzie dostępna przed początkiem lat 30. XXI wieku”. Dostarczenie pocisków Spear 3, wybranych przez brytyjskie ministerstwo obrony, zostało opóźnione z powodu problemów z dostawcami.

Ponadto zwrócono uwagę na „poważne niedobory” wśród kluczowego personelu, w tym inżynierów, specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa, pilotów i instruktorów. Jak czytamy w raporcie „tylko pięć z 16 stanowisk instruktorów lotnictwa zostało obsadzonych w 2025 roku”, a rozwiązanie tego problemu może zająć kolejne lata.

Autorzy dokumentu wyrażają szczególne zaniepokojenie planem ministerstwa obrony, aby w tym roku ogłosić „pełną zdolność operacyjną” floty F-35. Ich zdaniem decyzja ta jest „oparta na subiektywnej ocenie” i zależna jest od tymczasowego wsparcia ze strony kierowanego przez USA programu związanego z operowaniem lotniskowców w regionie Indo-Pacyfiku. Komisja przewiduje, że dostępność samolotów spadnie po powrocie do kraju grupy uderzeniowej lotniskowców.

W raporcie czytamy, że resort „nie oszacowało realistycznie kosztów programu w całym okresie jego trwania”. Po interwencji Krajowego Urzędu Kontroli (National Audit Office) na początku 2025 roku, ministerstwo zostało zmuszone do podniesienia swoich szacunków z 18 mld funtów do 57 mld funtów na zakup pierwszych 48 samolotów do 2048 r. Kwota ta zdaniem polityków jest „nierealna”, gdyż nie obejmuje kosztów związanych z paliwem, utrzymaniem personelu i infrastruktury.

Szacuje się, że sama budowy infrastruktury dla eskadry marynarki wojennej obsługującej myśliwce F-35 wzrośnie niemal trzykrotnie z przewidywanych 56 mln funtów do 154 mln funtów.

Parlamentarzyści podważyli także zasadność podjęcia w czerwcu tego roku decyzji o zakupie 12 samolotów F-35A zdolnych do przenoszenia broni jądrowej, a także 15 dodatkowych F-35B. Według ustaleń, ministerstwo nie podało żadnych informacji o przewidywanych kosztach szkoleń, certyfikacji ani budowy infrastruktury niezbędnej do wspierania nowej roli sektora jądrowego.

Obecnie w Wielkiej Brytanii znajduje się 37 z planowanych 138 amerykańskich samolotów F-35, które mają być dostarczone do 2069 r. Program prowadzony przez Stany Zjednoczone, został zapoczątkowany prawie cztery dekady temu.

Z Londynu Marta Zabłocka (PAP)

mzb/ mal/