Roczny przegląd bezpieczeństwa EASA: Zero wypadków śmiertelnych z udziałem dronów!

Roczny Przegląd Bezpieczeństwa EASA (Annual Safety Report – ASR) 2025 przedstawia przegląd bezpieczeństwa lotniczego w Europie za rok 2024 i porównuje dane statystyczne z poprzednimi 10 latami.

Twórcy dokumentu analizują wypadki i poważne incydenty we wszystkich segmentach lotnictwa, a samo opracowanie stanowi kluczowy wkład w Europejski Plan Bezpieczeństwa Lotniczego (EPAS).

W tym celu ASR zapewnia zarówno statystyczne podsumowanie bezpieczeństwa lotniczego w państwach członkowskich EASA, jak i identyfikację najważniejszych wyzwań bezpieczeństwa, przed którymi stoi obecnie lotnictwo UE. 

Bezpieczeństwo lotnictwa opiera się na długiej historii wyciągania wniosków z wypadków, jednak zdarzenia od końca 2024 r. przypominają o konieczności dołożenia wszelkich starań celem zapewnienia bezpieczeństwa dla pasażerów i członków załogi, znajdujących się na pokładzie każdego statku powietrznego.

Oprócz reaktywnego uczenia się na wypadkach i poważnych incydentach, Agencja gromadzi i analizuje ogromne ilości danych, aby umożliwić lepsze przewidywanie nowych i pojawiających się zagrożeń. Stale poszerza też możliwości w zakresie analizy bezpieczeństwa poprzez ulepszanie i optymalizację dostępnych zbiorów danych, integrowanie nowych źródeł danych i istotnych informacji, które wspomagają podejmowanie decyzji.

Coraz ważniejsza się staje zdolność EASA do przetwarzania tej rosnącej ilości danych i informacji oraz przekształcania ich w istotne informacje dla całej branży. Agencja nawiązała współpracę z krajowymi władzami lotniczymi, operatorami, lotniskami, organizacjami ATM i związkami zawodowymi, aby rozwijać program Big Data znany jako „Data4Safety”.

Kluczowe wnioski z danych z 2024 r.:

• ruch lotniczy w Europie wzrósł, osiągając ponad 7,7 mln lotów
• na całym świecie doszło do 14 śmiertelnych wypadków lotniczych, w których zginęło 304 osoby
• w Europie doszło do 3 śmiertelnych wypadków w komercyjnym transporcie lotniczym, w których zginęły 3 osoby
• w lotnictwie ogólnym doszło do 27 śmiertelnych wypadków, w których zginęły 44 osoby
• w przypadku operacji śmigłowcowych doszło do 7 śmiertelnych wypadków, w których zginęło 14 osób. Dotyczyło to wszystkich rodzajów operacji, w tym operacji komercyjnych, specjalistycznych i niekomercyjnych
• w przypadku balonów odnotowano 1 wypadek śmiertelny, w którym zginęła jedna osoba. Jest to zgodne z danymi historycznymi
• odnotowano też 10 wypadków śmiertelnych z udziałem szybowców. Zginęło w nich 12 osób. Jest to najniższy poziom śmiertelności w tym segmencie lotnictwa, jaki kiedykolwiek odnotowano
• nie odnotowano żadnych wypadków śmiertelnych z udziałem bezzałogowych statków powietrznych (BSP) 

Annual Safety Report – ASR 2025 podzielony jest na 10 rozdziałów, z których każdy koncentruje się na konkretnym obszarze: 

• Safety Overview — Global and European fatal accidents and traffic trends;
• Aeroplanes — Commercial air transport (CAT), non-commercial operations, and specialised operations;
• Helicopters — All operations, including CAT, specialised operations, and non-commercial operations;
• Balloons — Overview of accidents and risks in balloon operations;
• Sailplanes — Safety statistics and risk areas in sailplane operations;
• Unmanned Aircraft Systems (UAS) — Accidents, serious incidents, and integration issues;
• Aerodromes & Ground Handling — Safety events on the ground at airports;
• Air Traffic Management/Air Navigation Services (ATM/ANS) — Occurrences in ATM/ANS services;
• Occurrence Reporting & Risk Classification — Reporting rates and application of the European Risk Classification Scheme (ERCS); and
• Standardisation — Oversight and compliance activities across Member States.

Co warto podkreślić, zgodnie z danymi zawartymi w dokumencie, w 2024 r., liczba wypadków śmiertelnych z udziałem dronów wyniosła ZERO! To drugi raport, który zawiera dane dotyczące incydentów, poważnych incydentów i wypadków związanych z dronami jaki opublikowała EASA. 

Poniżej analiza przedstawiona na ten temat na profilu DroneRadar na portalu społecznościowym facebook:

"Przedstawione dane opierają się na wypadkach i poważnych incydentach zgłoszonych Agencji zgodnie z rozporządzeniem (UE) 996/2010 w sprawie badania wypadków i poważnych incydentów oraz zgłoszonych do Europejskiego Centralnego Repozytorium (ECR) zgodnie z rozporządzeniem (UE) 376/2014 w sprawie zgłaszania zdarzeń.

Uwaga! EASA ograniczyła obowiązkowe zgłaszanie zdarzeń w tym obszarze do bezzałogowych statków powietrznych, wymagających certyfikacji, chyba, że zdarzenie spowodowało śmierć lub poważne obrażenia osoby lub dotyczyły statków powietrznych innych niż bezzałogowe.

Ponieważ jednak ECR zawiera również dobrowolne zgłoszenia wypadków z udziałem bezzałogowych statków powietrznych (BSP), zostały one uwzględnione, nawet jeśli nie doprowadziły do śmiertelnych lub poważnych obrażeń.

Oczywiście cieszy fakt, że nie odnotowano wypadków ze skutkiem śmiertelnym związanych z lotem/lotami dronów i nie odnotowano wypadków w powietrzu jak również niebezpiecznych zbliżeń (choć nie wiadomo czy takich nie było).

ale...

Jakie wyciągnąć wnioski z raportu? Czy te statystyki przysłużą się pilotom i operatorom?
Co przyczyniło się do tak dobrych statystyk? Dobre prawo, czy zdrowe i odpowiedzialne podejście pilotów dronów? A może oba te czynniki?

Być może, bezzałogowe statki powietrzne nie stanowią takiego zagrożenia jak mogłoby się wydawać?

Trudno odnieść się do tych statystyk biorąc pod uwagę, fakt, że nie podano ogólnej, choćby przybliżonej liczby lotów.

Czy zatem skoro drony, używane w "rozsądny" sposób nie stanowią zagrożenia, to czy można liczyć na złagodzenie przepisów i wymagań?

A może tak dobre statystyki wynikają z faktu, że nie ma jeszcze wielkoskalowych lotów na terenie EU jakich oczekiwano w U-space? Raczej nie, bo wymogi do latania w U-space będą jeszcze wyższe niż obecne dla kategorii Open i Specific. Tego nie wiadomo. Prosimy zwrócić uwagę, że nigdzie w statystykach nie podane zostały dane o choćby przybliżonej liczbie wszystkich lotów. 

W statystykach nie dokonano podziału na loty w kategorii Otwartej, Szczególnej i Certyfikowanej. I choć statystyki są bardzo dobre (zero wypadków śmiertelnych) to nie wnoszą specjalnie nic do ogólnego pojęcia o zagadnieniu. Nie wiadomo, czy jest to działanie celowe, aby nie mieć powodów do łagodzenia przepisów czy nie, jednak szczegółowe analizy na pewno by się przydały.

Bezpiecznych lotów i polecamy przekartkowanie tego dokumentu."

Roczny przegląd bezpieczeństwa EASA dostępny jest tutaj (LINK)