Kraje Schengen wprowadzają elektroniczną rejestrację podróży. Ogromne zmiany dla pasażerów

Podróżowanie po Europie szybko się cyfryzuje. Unijny System Wjazdu/Wyjazdu (EES) działa od 12 października 2025 roku i jest wdrażany stopniowo, a pełną operacyjność osiągnie 10 kwietnia 2026 roku. To największa od lat reforma graniczna, która zastępuje pieczątki w paszportach cyfrową rejestracją biometryczną dla obywateli spoza UE.

EES jest częścią szerszej modernizacji europejskich granic, obejmującej m.in. zaostrzenie zasad ruchu bezwizowego, integrację unijnych baz danych oraz przygotowania do uruchomienia systemu ETIAS w 2026 roku. Wszystko to sprawia, że podróżowanie po Europie staje się bardziej zautomatyzowane, szybsze, ale też precyzyjniej kontrolowane.

Od pieczątek do pełnej cyfryzacji. Co zmienia EES?

EES zastępuje tradycyjne pieczątki w paszportach cyfrową rejestracją wjazdu i wyjazdu. System przechowuje m.in. daty podróży, długość pobytu oraz status osoby przekraczającej granicę. Dla obywateli spoza UE oznacza to obowiązkowe pobranie danych biometrycznych – odcisków palców oraz zdjęcia twarzy.

Dzięki temu system automatycznie wychwytuje próby nadużyć, takie jak przekroczenie limitu 90 dni pobytu w ciągu 180 dni. Dla podróżnych to duża zmiana procedur, dla służb – narzędzie do sprawniejszej kontroli granicznej.

W których krajach działa system?

EES obejmuje wszystkie kraje strefy Schengen, w tym państwa nienależące do Unii Europejskiej. System działa w: Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Niemczech, Grecji, Węgrzech, Islandii, Włoszech, Łotwie, Liechtensteinie, Litwie, Luksemburgu, Malcie, Niderlandach, Norwegii, Polsce, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Hiszpanii, Szwecji i Szwajcarii.

Nowe zasady obowiązują na wszystkich zewnętrznych przejściach granicznych – lotniczych, lądowych i morskich.

Nowe narzędzia UE przeciw nadużyciom migracyjnym

Wraz z wprowadzaniem EES Unia Europejska zaostrzyła także zasady dotyczące zawieszania ruchu bezwizowego. Próg uruchomienia mechanizmu obniżono do 30% wzrostu odmów wjazdu lub nielegalnych pobytów. Reakcja może dotyczyć wszystkich podróżnych z danego kraju lub tylko wybranych grup. Te rozwiązania wdrożyła również Szwajcaria.

Od 2026 kolejny etap zmian: start ETIAS

Rok 2026 przyniesie kolejną istotną zmianę – uruchomienie systemu ETIAS. To elektroniczna autoryzacja podróży wymagana od obywateli krajów zwolnionych z wiz, takich jak USA, Kanada, Wielka Brytania, Japonia czy Albania. Wniosek trzeba będzie złożyć przed przyjazdem, a autoryzacja będzie ważna do trzech lat.

Podróżni muszą liczyć się z nowymi procedurami

Stopniowe wdrażanie EES oznacza, że w nadchodzących miesiącach podróżni mogą zauważyć różnice w czasie odprawy i przebiegu kontroli granicznych. Jak podkreśla ekspert do praw pasażerów z AirCashBack, początkowe niedogodności są naturalnym etapem transformacji. Wprowadzenie systemu biometrycznego to duża zmiana zarówno dla służb granicznych, jak i dla samych podróżnych. Zdarza się, że w okresach przejściowych proces kontroli trwa dłużej, szczególnie tam, gdzie pobiera się dane biometryczne. To jednak element dostosowywania się do nowych standardów.

Ekspert dodaje, że warto lepiej planować czas dojazdu na lotnisko i śledzić komunikaty przewoźników.  Najważniejsze jest odpowiednie przygotowanie. Wcześniejsze pojawienie się na lotnisku czy granicy może pomóc uniknąć stresu, zwłaszcza w pierwszych miesiącach działania EES. Sama zmiana docelowo ma usprawnić procesy i zwiększyć bezpieczeństwo, a nie utrudniać podróżnych.

Europejskie podróże wkraczają w cyfrową przyszłość

Cyfrowe systemy identyfikacji, automatyczne kontrole i biometryczna weryfikacja będą od teraz standardem przekraczania europejskich granic. Choć początki mogą wiązać się z niedogodnościami, finalnie mają przynieść większą płynność i przejrzystość procedur.

Era pieczątek w paszportach odchodzi definitywnie do historii. Europa wkracza w etap podróżowania, w którym kluczową rolę odgrywa cyfryzacja i bezpieczeństwo.