Sejm: Lewica wnioskuje o odrzucenie w pierwszym czytaniu prezydenckiego projektu o CPK

Posłowie Lewicy złożyli w czwartek wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu prezydenckiego projektu ustawy o zapewnieniu budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. Dokument zakłada m.in. przesunięcie terminu uruchomienia portu i zamknięcie warszawskiego Lotniska Chopina.

Wniosek o odrzucenie projektu w imieniu klubu parlamentarnego Lewicy złożył poseł Piotr Kowal. Jego zdaniem „to dokument, który zamiast rozwiązywać problemy polskiej infrastruktury, tak naprawdę tworzy kolejne bariery i ryzyka dla państwa i obywateli”. - Projekt narzuca sztywne terminy zakończenia budowy lotniska, tuneli, a także wymusza uzyskanie decyzji środowiskowych dla ponad 1,3 tys. km nowych torów - ocenił poseł. Według niego, każda zmiana, wynikająca np. z opóźnień, wymagałaby nowelizacji tego projektu, co w praktyce oznacza „zabetonowanie programu” i „sparaliżowanie inwestycji, a nie jej przyspieszenie”. Zdaniem posła Lewicy projekt ma też generować gigantyczne koszty.

Szef kancelarii prezydenta Zbigniew Bogucki prezentując założenia ustawy przekonywał natomiast, że jest on „kontynuacją woli obywateli”, których obywatelski projekt został odrzucony w pierwszym czytaniu. Ocenił, że budowa CPK cieszy się „niesłabnącym zainteresowaniem obywateli i ich poparciem”. Bogucki podkreślał, że inwestycja ta nie może stać się obiektem sporu partyjnego, gdyż ma wpływ na bezpieczeństwo kraju i jego dalszy rozwój. W przypadku wybuchu wojny - jak przekonywał - CPK mógłby umożliwić szybki przerzut wojsk i sprzętu, a jednocześnie ma potencjał do przejęcia ruchu towarowego, który „w tej chwili trafia do i z Polski przez lotniska takie jak w Lipsku czy w Frankfurcie”.

Wiceminister infrastruktury, pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek powiedział, że „rząd nie potrzebuje ustawy zobowiązującej do budowy CPK, bo tę budowę skutecznie i konsekwentnie realizuje”. Poinformował, że w tym roku spółka ma ogłosić przetargi na łącznie 30 mld zł, z czego ok. 18 mld zł już ogłoszono, a w przyszłym ogłoszone mają zostać przetargi o łącznej wartości 40 mld zł.

Lasek przekonywał, że „większość linii kolejowych, które są w tzw. tradycyjnym modelu CPK jest realizowana”. Stwierdził, że z 77 odcinków linii kolejowych zawartych w prezydenckim projekcie „6 jest zrealizowanych, 22 jest w trakcie, a 28 w przygotowaniu”. - Dokładnie 56 z 77 jest już realizowane, bo nie wszystkie muszą być realizowane przez CPK, niektóre mogą być realizowane przez PKP PLK - powiedział wiceminister.

W trakcie dyskusji posłowie koalicji rządzącej przekonywali, że CPK jest w trakcie realizacji. Posłowie opozycji argumentowali natomiast, że CPK został „okrojony” m.in. o istotne linie kolejowe. Obie strony zgadzały się jednak, że inwestycja jest kluczowa dla naszego kraju.

Prezydencki projekt zakłada zakończenie prac budowlanych na nowym lotnisku, które ma powstać pod Baranowem, oraz uzyskanie certyfikacji i zgód na uruchomienie operacji lotniczych do końca grudnia 2031 r. W przypadku linii kolejowej przebiegającej przez tunel w Łodzi, węzła CPK i linii Warszawa-Łódź termin zakończenia tych inwestycji określono na koniec 2030 r.

W projekcie ustawy założono też, że długość linii kolejowych, dla których złożono wnioski o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w 2030 r., będzie wynosić przynajmniej 1338 km, a prędkość eksploatacyjna na nowo budowanych liniach kolejowych wyniesie 250 km/h. W ramach Programu Kolejowego CPK ma powstać w sumie ok. 2 tys. km nowych linii kolejowych, w tym Kolei Dużych Prędkości (KDP).

W załączniku do projektu znalazł się również wykaz wszystkich odcinków linii kolejowych objętych obowiązkiem realizacji prac projektowych i środowiskowych. W uzasadnieniu podkreślono, że takie rozwiązanie zapewni obsługę kolejową miejscowości powyżej 50 tys. mieszkańców, które znajdą się na planowanym przebiegu linii kolejowej – w szczególności Kalisza, Płocka i Grudziądza.

Zgodnie z prezydenckim projektem wartość finansowania programu CPK za pomocą skarbowych papierów wartościowych ma wynieść przynajmniej 66 mld 180 mln zł do 2032 r. W uzasadnieniu wskazano jednak, że projekt ustawy „nie pociąga za sobą dodatkowego obciążenia budżetu państwa względem obciążeń przyjętych już na podstawie wiążących ustaw i uchwał Rady Ministrów”. Zakłada natomiast zwiększenie wartości finansowania programu za pomocą skarbowych papierów wartościowych.

Określono również, że cywilny ruch lotniczy na Lotnisku Chopina w Warszawie ma trwać do najpóźniej do 31 grudnia 2032 r. Potem – według projektodawców – ruch ma przenieść się na nowe lotnisko pod Baranowem.

Projekt zakłada też wprowadzenie zakazu dofinansowywania połączeń lotniczych przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki oraz państwowe i komunalne osoby prawne. Podmioty te nie mogłyby zawierać umów, np. o charakterze marketingowym, promocyjnym, z przewoźnikami lotniczymi. Według projektodawców takie działania budzą wątpliwości z punktu widzenia niedozwolonej pomocy publicznej.

W uzasadnieniu prezydenckiego projektu wskazano, że „stanowi kontynuację wszystkich najważniejszych założeń projektu obywatelskiego zawartego w druku sejmowym nr 699”. Chodzi o obywatelski projekt ustawy o zobowiązaniu władz publicznych do realizacji inwestycji CPK, który do Sejmu został złożony w połowie września 2024 r. Na początku lutego br. sejmowa komisja infrastruktury opowiedziała się za odrzuceniem tego projektu.

W maju spółka CPK ogłosiła postępowanie w trybie dialogu konkurencyjnego na wybór generalnego wykonawcy terminala pasażerskiego lotniska, a w lipcu zostały otwarte oferty w postępowaniu na system obsługi bagażu.

W ramach obowiązującego Programu CPK ma powstać m.in. centralne lotnisko, zlokalizowane pomiędzy Warszawą i Łodzią, oraz system Kolei Dużych Prędkości. Nowy port lotniczy ma być przystosowany początkowo do obsługi 34 mln pasażerów rocznie i zaprojektowany w taki sposób, by w perspektywie długoterminowej mógł być elastycznie rozbudowywany, zgodnie z potrzebami i prognozami rozwoju rynku.

Linia KDP na odcinku Warszawa – Łódź przez CPK ma skrócić czas przejazdu na tym odcinku z ok. 70 do 40 minut, a z Warszawy do lotniska w Baranowie podróż ma potrwać mniej niż 20 minut. Po wybudowaniu całej kolei „Y” podróż z Poznania do Warszawy ma trwać ok. 1 godz. 40 minut zamiast 2 godz. 20 min, jak obecnie.

Lotnisko CPK ma zostać uruchomione do końca 2032 r. W tym terminie planowane jest też otwarcie linii KDP Warszawa – Łódź. Odcinki z Łodzi do Wrocławia i Poznania mają być gotowe trzy lata później. Szacowany koszt inwestycji do 2032 r. wynosi 131,7 mld zł. (PAP)

jls/ drag/