Rocznica oblotu morskiego samolotu rozpoznawczego i patrolowego Lockheed P-2 Neptune

Dziś przypada 76. rocznica oblotu amerykańskiego morskiego samolotu rozpoznawczego i patrolowego, stosowanego również do walki z okrętami podwodnymi – Lockheed P-2 Neptune.

Prace projektowe nad nowym morskim samolotem patrolowym bazowania lądowego rozpoczęto w grudniu 1941 r. w firmie Vega Aircraft Corporation, spółce zależnej od koncernu Lockheed Aircraft Company. Prace posuwały się bardzo powoli, ponieważ samolot otrzymał niski priorytet.

Samolot został zaprojektowany jako dwusilnikowy średniopłat z trójkołowym podwoziem, napędzany dwoma silnikami Wright R-3350-8 "Cyclone" o mocy po 1581 kW (2150 KM) każdy. Załogę stanowiło 7 lotników. Uzbrojenie składało się z 2 nkmów kal. 12,7 mm w przedzie kadłuba oraz po 2 kolejne w wieżyczkach grzbietowej i ogonowej. W jego komorze bombo­wej można było podwiesić 8165 kg bomb, min lub torped, samolot mógł też przenosić pod skrzydłami rakietowe pociski niekierowane HVAR kal. 127 mm.

Pierwszy prototyp XP2V-1, z unikalnym, bogato oszklonym przodem kadłuba i sporą owiewką za grzbietową wieżyczką strzelecką, został oblatany 17.05.1945 r. Przeszedł pomyślnie próby w locie. W 1946 r. rozpoczęła się produkcja seryjna samolotów P2V-1 "Neptune". Napęd stanowiły silniki Wright R-3350-8A. Zbudowano 15 (wg innych źródeł- 14) egz. Samolot odznaczał się dużym zasięgiem.

W dniu 9.09.1946 r. samolot P2V-1, pilotowany przez majora Thomasa D. Daviesa, wystartował z Perth w Australii i po 55 h i 18 min. lotu wylądował w Columbus (w stanie Ohio). Samolot bez lądowania i tankowania w powietrzu przebył odległość 18 083,6 km. Bijąc tym samym o ponad 6400 km poprzedni rekord należący do samolotu Boeing B-29 "Superfortress" z US Air Force. Rekord ten został pobity dopiero w 1962 r. przez bombowiec Boeing B-52 "Stratofortress".

Powstało kilka wersji tego samolotu. Podczas wojny w Wietnamie w latach 1969- 1973 siły zbrojne USA używały starzejących się "Neptune" do różnych zadań, w tym do długich patroli przeciw okrętom podwodnym nad Morzem Południowochińskim i nad Zatoką Tonkińską. Inne wspierały działania sił rzecznych US Navy w Południowym Wietnamie. Samoloty "Neptune" były użytkowane również w lotnictwie morskim: Argentyny, Australii, Brazylii, Chile, Francji, Holandii, Japonii, Kanady, Portugalii oraz Wielkiej Brytanii.

Liczne samoloty "Neptune" przeszły w USA do rejestru samolotów cywilnych, wykorzysty­wano je jako samoloty przeciwpożarowe. W tej wersji były stosowane przez wielu użytkowników, takich jak Black Hill z Alamogordo, Hawkins and Powers Aviation czy Aero Union. W wielu przypadkach zdecydowano się na usunięcie silników odrzutowych wraz z ich systemem paliwowym- uzyskana w ten sposób redukcja masy miała przy­najmniej częściowo zrekompensować spadek ciągu podczas startu.

Po zakończeniu II wojny światowej na samolotach Lockheed "Neptune" MR.1, latali również polscy piloci, którzy podjęli służbę w Royal Air Force, m.in.: Kajetan Ignatowski.