Zderzenie samolotu z ptakami zmusiło LOT do powrotu. Jakie prawa mają pasażerowie

Zderzenia samolotów z ptakami – częste i nadzwyczajne wyzwanie w lotnictwie

Kolizje samolotów z ptakami zdarzają się regularnie i są jednym z częstszych zagrożeń podczas startów i lądowań. Samoloty poruszają się wtedy na niewielkiej wysokości, często w pobliżu terenów zielonych i zbiorników wodnych, które przyciągają ptaki. Choć nie zawsze skutkuje to poważnymi uszkodzeniami, wciągnięcie ptaka do silnika może prowadzić do konieczności natychmiastowego powrotu samolotu na lotnisko.

Takie zdarzenia są klasyfikowane jako sytuacje nadzwyczajne, co oznacza, że przewoźnik nie może przewidzieć ani w pełni kontrolować ich wystąpienia. Linie lotnicze traktują je bardzo poważnie i stosują specjalne procedury bezpieczeństwa, aby zapewnić pasażerom maksymalną ochronę.

Piloci zwykle wykrywają kolizję dzięki charakterystycznemu hałasowi, wstrząsom w kabinie lub nagłym zmianom parametrów silnika. Czasami informują o tym również pasażerowie lub załoga pokładowa, którzy zauważą ślady na skrzydle czy kadłubie. W takich sytuacjach kapitan podejmuje decyzję o zawróceniu samolotu i skierowaniu go na najbliższe lotnisko, a maszyna przechodzi szczegółową kontrolę techniczną przed kolejnym lotem.

Incydent z udziałem LOT-u

Do takiej sytuacji doszło 12 września 2025 roku. Samolot PLL LOT lecący z Amsterdamu do Warszawy (rejs LO268) wystartował z lotniska Schiphol tuż po godzinie 20:00. Kilkanaście minut później doszło do kolizji z ptakami. Zgodnie z zasadami bezpieczeństwa piloci zawrócili maszynę do Amsterdamu.

– Rejs do Warszawy został odwołany, ponieważ po takim zdarzeniu konieczna jest szczegółowa inspekcja techniczna. Bezpieczeństwo pasażerów jest zawsze najważniejsze – poinformował rzecznik PLL LOT, Krzysztof Moczulski.

Samolot wylądował bezpiecznie, a pasażerowie zostali przekierowani na inne połączenia.

Dlaczego takie sytuacje się zdarzają?

Lotniska otaczają tereny zielone i zbiorniki wodne, które przyciągają ptaki. W efekcie startujące i lądujące maszyny dzielą przestrzeń powietrzną z ptakami. To właśnie wtedy najczęściej dochodzi do kolizji. Nawet niewielki ptak może spowodować awarię silnika, dlatego każda linia lotnicza traktuje takie zdarzenia bardzo poważnie.

Według danych organizacji lotniczych na całym świecie rocznie rejestruje się tysiące podobnych incydentów. Choć większość z nich kończy się bezpiecznie, każdorazowo uruchamiane są rygorystyczne procedury bezpieczeństwa.

Procedury bezpieczeństwa po zderzeniu

Gdy dojdzie do zderzenia z ptakiem, piloci zwykle decydują się na powrót na lotnisko, o ile maszyna nie znajduje się już na znacznej wysokości. Po bezpiecznym lądowaniu samolot kierowany jest do szczegółowej inspekcji technicznej. Sprawdza się stan silników, kadłuba, skrzydeł i innych elementów konstrukcji.

Jeśli istnieje jakiekolwiek podejrzenie uszkodzeń, rejs zostaje odwołany, a samolot pozostaje uziemiony do czasu naprawy. Pasażerowie są objęci opieką przewoźnika – otrzymują możliwość zmiany biletu, zakwaterowanie w hotelu lub alternatywne połączenie.

Zderzenie z ptakiem jako nadzwyczajna okoliczność – prawa pasażerów

Sprawę komentuje David Janoszka, prawnik i specjalista ds. praw pasażerów z AirCashBack:

– Zderzenie samolotu z ptakiem kwalifikuje się jako nadzwyczajna okoliczność. Oznacza to, że linia lotnicza nie ponosi odpowiedzialności finansowej za odwołanie lotu lub jego opóźnienie wynikające z takiego zdarzenia. Przewoźnik nie miał możliwości przewidzenia ani uniknięcia kolizji, nawet przy zachowaniu najwyższej staranności.

Ekspert wyjaśnia, że według orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) do nadzwyczajnych okoliczności zaliczają się zdarzenia wyjątkowe, których przewoźnik nie może kontrolować, w tym:

•    zderzenia z ptakami,
•    akty sabotażu lub terroryzmu,
•    ukryte wady konstrukcyjne samolotu.

– Jednak brak prawa do odszkodowania finansowego nie oznacza, że pasażerowie nie mają żadnych uprawnień. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 261/2004 mają oni prawo do opieki, co obejmuje:

• zapewnienie posiłków i napojów adekwatnych do czasu oczekiwania,
• dostęp do komunikacji (telefon, internet),
• zakwaterowanie w hotelu i transport między lotniskiem a miejscem pobytu, jeśli kolejny lot odbywa się następnego dnia,
• możliwość zmiany rezerwacji lub alternatywnego lotu do miejsca docelowego w możliwie najkrótszym czasie.

– Linie lotnicze muszą działać w sposób minimalizujący niedogodności dla pasażerów. Nawet przy zdarzeniach losowych, takich jak zderzenie z ptakami, obowiązkiem przewoźnika jest zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu podróży – podkreśla ekspert do prawa pasażerów z AirCashBack.

Bezpieczeństwo ważniejsze niż punktualność

Choć sytuacja może być stresująca i powodować opóźnienia, najważniejsze jest bezpieczeństwo. Linie lotnicze nie ryzykują dalszego lotu, dopóki maszyna nie zostanie sprawdzona przez techników. Każdy incydent analizowany jest również pod kątem prewencji, aby w przyszłości skuteczniej zapobiegać podobnym zdarzeniom.