Wdrożenie nawigacji w oparciu o charakterystyki systemów (PBN) w Polsce

W ostatnich dniach ukazały się zmiany AIP AIRAC AMDT 04/23, w ramach których opublikowany został okólnik AIC 01/23 „Wdrożenie nawigacji w oparciu o charakterystyki systemów (PBN) w Polsce”.
Okólnik AIC 01/23 obowiązuje od 20 APR 2023.

Wprowadzenie

Celem tego okólnika jest poinformowanie użytkowników polskiej przestrzeni powietrznej o postępach we wdrażaniu nawigacji opartej na PBN, zgodnie z wymogami rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2018/1048 z dnia 18 lipca 2018 r. ustanawiającego wymogi dotyczące korzystania z przestrzeni
powietrznej i procedury operacyjne dotyczące nawigacji w oparciu o charakterystyki systemów.

Aktualny stan wdrożenia PBN (2023)

W Polsce zostały już wdrożone elementy PBN opisane poniżej.

a) Drogi ATS RNAV 5 są użytkowane od 20 lat. Dla dróg ATS RNAV 5, oprócz GNSS, zapewnia się pokrycie DME/DME lub VOR/DME.
b) Procedury SID i STAR RNAV 1 lub RNP 1 zostały wdrożone do 2020 r. Dla procedur SID RNAV 1 i STAR RNAV 1, oprócz GNSS, dążyć się będzie do wykorzystania sensora DME/DME.
c) Proces wdrażania procedur RNP (dla 3 minimów: LNAV, LNAV/VNAV i LPV) na wszystkich końcach przyrządowych dróg startowych (IRE) został zakończony w 2019 r. Sygnał EGNOS jest używany do podejścia do minimów LPV, a procedury są i będą zaprojektowane jako SBAS CAT I tam, gdzie to możliwe.

Plan przejściowy PBN – Polska

Zainteresowane strony

Zgodnie z art. 4 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2018/1048 PAŻP podejmuje niezbędne środki w celu bezpiecznego przejścia na świadczenie usług z wykorzystaniem PBN poprzez ustanowienie i wdrożenie „Planu przejściowego PBN – Polska”. Będzie on rozwijany we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami i stale aktualizowany w odpowiedzi na rozwój systemów nawigacyjnych i wymogów regulacyjnych. Plan ten będzie konsultowany ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, w szczególności:

a) operatorami lotnisk, użytkownikami przestrzeni powietrznej i reprezentatywnymi organizacjami takich użytkowników przestrzeni powietrznej, których dotyczy świadczenie ich usług;

b) menedżera sieci (NM), o którym mowa w art. 3(1) rozporządzenia Komisji (UE) nr 677/2011;

c) dostawców ATM/ANS, którzy świadczą swoje usługi w sąsiednich blokach przestrzeni powietrznej.

Okres przejściowy 2021-2030  - ważne terminy

a) 3 grudnia 2020 r. – termin, od którego stosuje się rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 2018/1048.
b) 3 grudnia 2020 r. – termin, do którego wdrożono specyfikację RNAV 5 w operacjach trasowych powyżej FL 150.
c) 25 stycznia 2024 r. – termin, do którego należy wdrożyć specyfikację RNAV 5 w operacjach trasowych poniżej FL 150.
d) 25 stycznia 2024 r. – termin, do którego należy wdrożyć specyfikację RNAV 1 lub RNP 1 dla jednej ustanowionej trasy SID lub STAR dla każdego końca przyrządowej drogi startowej.
e) 1 czerwca 2030 r. – termin, od którego instytucje ANS nie powinny zapewniać służb za pomocą innych metod niż wykorzystanie PBN zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 2018/1048.
f) 6 czerwca 2030 r. – termin, do którego należy wdrożyć specyfikację RNAV 1 lub RNP 1 dla wszystkich ustanowionych trasy SID i STAR dla każdego końca przyrządowej drogi startowej.
g) 6 czerwca 2030 r. – termin, od którego zostanie zastosowany art. 5 rozporządzenia (UE) nr 2018/1048 „Korzystanie wyłącznie z PBN”.

Zakres działań do 1 czerwca 2030 r.

a) Wdrożenie w operacjach trasowych dróg lotniczych RNAV 5
b) Wdrożenie RNAV 1 SID/STAR lub RNP 1 SID/STAR
c) Wdrożenie PBN IAP
d) Wdrożenie PA ILS CAT II lub II i III (równolegle z wdrożeniem kategorii II lub II i III przez port lotniczy).
e) Wycofanie konwencjonalnych SID i STAR
f) Wycofanie konwencjonalnych NPA
g) Wycofanie PA ILS CAT I
h) Ustanowienie środków awaryjnych na wypadek braku dostępności sygnału GNSS.
i) Osiągnięcie MON (Minimum Operational Network) VOR/DME, DME/DME.

Zastosowanie konwencjonalnych pomocy nawigacyjnych

W związku z wdrożeniem PBN, sieć konwencjonalnych pomocy nawigacyjnych zostanie zmniejszona. Redukcja konwencjonalnych pomocy nawigacyjnych będzie postępowała wraz ze wzrostem niezawodności GNSS, zwłaszcza po wdrożeniu innych niż GPS podstawowych konstelacji satelitarnych.

W przypadku usług trasowych sieć VOR/DME zapewniać będzie co najmniej pokrycie FIR EPWW, spełniające wymagania PBN specyfikacji RNAV 5. Urządzenia DME będą utrzymywane w wystarczających ilościach i pozycjach, aby zapewnić wystarczającą redundancję sygnału DME/DME powyżej FL 95 w FIR WARSZAWA i poniżej FL 95 w TMA dla SID RNAV 1 i STAR RNAV 1 .

Systemy ILS CAT I, II i III nadal będą głównymi urządzeniami dla podejścia precyzyjnego. Nie oczekuje się zaprzestania działalności ILS CAT I dopóki operatorzy nie będą w pełni przygotowani do podejścia SBAS CAT I.

Urządzenia podejściowe VOR nie zostaną wymienione/odtworzone pod koniec okresu eksploatacji, jeśli inny konwencjonalny system podejścia będzie dostępny jako zapasowy dla podejść RNP (na danym lotniku lub na wyznaczonych lotniskach awaryjnych).

Wycofanie jakiejkolwiek konwencjonalnej pomocy nawigacyjnej zostanie ogłoszone z wyprzedzeniem za pośrednictwem AIC.

Dodatkowe informacje

GPS RAIM NOTAM

Przewidywana niedostępność GNSS jest publikowana za pośrednictwem GPS RAIM NOTAM.

PAŻP publikuje NOTAM z predykcją RAIM (dla zdarzeń piętnastominutowych i dłuższych) dla poszczególnych lotnisk, gdzie dostępne są procedury podejścia do lądowania oparte o sensor GNSS, dla najczęściej spotykanego typu awioniki (patrz GEN 3.4. AIP Polska).

EGNOS NOTAM jest publikowany w przypadku, gdy system EGNOS nie jest dostępny. PAŻP publikuje NOTAM na temat dostępności EGNOS dla zdarzeń piętnastominutowych i dłuższych.

Inne NOTAM

PAŻP publikuje także NOTAM informujące o występowaniu anomalii/zakłóceń w paśmie GNS.

Informacje mają charakter TYLKO ORIENTACYJNY dlapilota.pl nie bierze ŻADNEJ odpowiedzialności za ewentualne błędy w niniejszej interpretacji. Informacje operacyjne należy sprawdzić we WSZYSTKICH OFICJALNYCH publikacjach!