Uroczystości z okazji rocznicy odsłonięcia Pomnika Lotnika

Symbol waleczności lotników uważany za jeden z najładniejszych pomników w stolicy zostanie uhonorowany kwiatami 10 listopada o godz. 11. Tego dnia będzie można wysłuchać także wykładu prof. Andrzeja Malaka oraz koncertu orkiestry Sił Powietrznych. W programie również zaplanowano prezentację wystawy „Lotnicza Ochota” i ekspozycję pamiątek po majorze Leonardzie Lepszym. Gościem honorowym będzie Maria Jolanta Auleytner, córka Leonarda Lepszego. Zapraszamy także na salę widowiskową OKO ul. Radomska 13/21 "wejście C" gdzie od godz. 11.30 do 12.00 będą wyświetlane przedwojenne kroniki filmowe o tematyce lotniczej.

Więcej informacji - tutaj.

Pomnik Lotnika (oryg. nazwa "Pomnik Lotników") znajduje się na skrzyżowaniu ulicy Żwirki i Wigury z ulicą Wawelską w Warszawie, tuż obok Dowództwa Sił Powietrznych. Pomnik został zaprojektowany w 1923 przez Edwarda Wittiga dla uczczenia polskich lotników. Odsłonięcia dokonano 11 listopada 1932 na placu Unii Lubelskiej (na skraju Pola Mokotowskiego, gdzie wówczas znajdowało się warszawskie lotnisko). Autorem cokołu i całego otoczenia monumentu był Antoni Jawornicki. Postać lotnika wspartego o śmigło na pomniku ma rysy majora Leonarda Zbigniewa Lepszego. Odlew figury lotnika został wykonany w warszawskich Zakładach Metalurgicznych L. Kranca i T. Łempickiego. Budowa pomnika została sfinanowana ze składek społecznych oraz wpływów z imprez lotniczych. Pomnik był jednym z pierwszych w Europie monumentów poświęconych lotnictwu.

Pomnik Lotnika nie został uszkodzony we wrześniu 1939. W 1942 na jego granitowym cokole namalowano kotwice Polski Walczącej. Pierwszą z nich narysował Jan Gut, kotwicę po przeciwnej stronie Jan Bytnar "Rudy". Używając do tego specjalnie skonstruowanego przez Rudego wiecznego pióra, uzyskali bardzo trwały napis – był widoczny jeszcze przez kilka lat po wojnie.

Pomnik znajdował się na placu Unii Lubelskiej do jesieni 1944, kiedy to po upadku powstania warszawskiego został zniszczony przez Niemców. Zniszczony monument został wiernie zrekonstruowany przez Alfreda Jesiona na podstawie zachowanych materiałów Wittiga. Brązowy, 6-metrowy odlew o wadze 5 ton został wykonany w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych. Na frontowej ścianie 9-metrowego cokołu wykonanego z jasnoszarego granitu śląskiego znajduje się wyrzeźbiona lotnicza szachownica.

Ponownego odsłonięcia monumentu dokonano 9 września 1967 w nowej lokalizacji, przy głównej trasie prowadzącej do portu lotniczego Warszawa-Okręcie u zbiegu ulic Żwirki i Wigury, Wawelskiej i Raszyńskiej. Tego dnia pod pomnikiem odbyła się również uroczysta promocja oficerów szkół lotniczych, a następnie parada powietrzna i defilada wojskowa. Szczątki oryginalnego cokołu Pomnika Lotnika znajdują się w Parku im. płk. Jana Szypowskiego „Leśnika" przy ul. Kwatery Głównej na Grochowie. Fragment cokołu został również wykorzystany do budowy Pomnika Pamięci Pilotów RAF na Woli.