Siły Powietrzne: Zalecenia wykonane terminowo

Sekretarz stanu w MON Czesław Mroczek i dowódca Sił Powietrznych generał broni pilot Lech Majewski tuż przed rocznicą publikacji tak zwanego raportu komisji Jerzego Millera przedstawili mediom stan realizacji zaleceń zawartych w „Ramowym programie wdrażania wniosków wynikających z raportu końcowego Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego z badania zdarzenia lotniczego nr 192/2010/11 samolotu Tu-154M nr 101".

Zapewnili, że systematyczne i konsekwentne działania podjęte na rzecz realizacji „Ramowego programu" przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa lotów. Generał Majewski posłużył się statystyką ukazującą, że mniejsza liczba pilotów dysponująca mniejszą liczbą statków powietrznych uzyskuje większy nalot przy mniejszych wskaźnikach wypadkowości. „Jest to możliwe dzięki lepszej organizacji pracy, większej sprawności statków powietrznych i wdrażaniu wspomnianych zaleceń", wskazał dowódca Sił Powietrznych. „To pozwala nam uczestniczyć w wielu zagranicznych kursach, szkoleniach i ćwiczeniach", podkreślił.

Minister Mroczek, przypomniał, że komisja Millera ujawniła szereg nieprawidłowości dotyczących aktów normatywnych, szkolenia i wykonywania zadań w 36 Specjalnym Pułku Lotnictwa Transportowego. Aby je wyeliminować, sformułowała 44 zalecenia, z których zdecydowana większość została rozciągnięta na lotnictwo całych sił zbrojnych. Minister podkreślił, że wdrożenie tych zaleceń jest dla resortu zadaniem pierwszoplanowym. Przyznał, ze wojsko nie czekało na raport komisji Millera, lecz już po katastrofie zaczęło wyciągać wnioski, zmieniać przepisy, procedury, programy szkolenia, aby radykalnie i szybko poprawić stan bezpieczeństwa lotów. Po ogłoszeniu raportu, wszystkie zadania i zalecenia zostały ujęte w jednym dokumencie, co pozwoliło na uporządkowanie i optymalizację procesu decyzyjnego oraz na sprawny monitoring realizacji podjętych działań.

Spośród 44 zaleceń „Ramowego programu", 6 stało się bezprzedmiotowych ze względu na wycofanie samolotu Tu-154M z eksploatacji. Wykonanych zostały wszystkie (7), dla których termin upływał z końcem 2011 roku oraz 18 zaleceń z terminem wykonania w 2012 roku. Obecnie trwa wdrażanie 7 zaleceń – z terminem wykonania w 2012 r. Ponadto realizowane jest 5 zaleceń zakwalifikowanych do działalności bieżącej. Termin wywiązania się z ostatniego zalecenia jest przewidziany na koniec 2014 roku – dotyczy ono wyposażenia samolotów latających na dalekie dystanse. „Zatem do końca 2012 roku wywiążemy się niemal ze wszystkich zaleceń", wskazał minister Mroczek.

Generał Majewski wyliczył, że Siły Powietrzne są bezpośrednio odpowiedzialne za wykonanie 17 zadań, dla kolejnych 15 są głównym wykonawcą. „Stanowi to 84 procent ogółu przedsięwzięć wynikających z programu". Dowódca SP wskazał, że zalecenia komisji Millera skutkowały między precyzyjnym ustaleniem kompetencji Centrum Operacji Powietrznych, Służby Ruchu Lotniczego SZ RP, Służby Hydrometeorologicznej SZ RP. „Każdy żołnierz i pracownik tych jednostek wie, jakie ma zadania i jaka spoczywa na nim odpowiedzialność", wskazał nasz dowódca. Mówił o ulepszeniu systemu pozyskiwania informacji meteorologicznych, udoskonaleniu systemu szkoleń personelu latającego i służby inżynieryjno-lotniczej; o szczegółowym określeniu kompetencji komisji oblotów statków powietrznych, wydaniu instrukcji współpracy w załogach wieloosobowych, opracowaniu zasad doboru i szkolenia instruktorów oraz nadawania im uprawnień. „Teraz nie mamy wątpliwości, kto może być w Siłach Powietrznych pilotem-instruktorem. Stosowny rozkaz został rozciągnięty na całe siły zbrojne. Jest to szczególnie ważne teraz, gdy Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych opuszczają liczne zastępy młodych pilotów – chcemy ich szkolić dobrze, wszechstronnie i metodycznie".

Generał Majewski ujawnił, że trwają prace nad nowelizacją porozumienia ministrów obrony Polski i Rosji w sprawie wykonywania lotów wojskowych statków powietrznych w przestrzeni obu naszych państw. „Pracujemy też nad zorganizowaniem nowego systemu zapewnienia jakości w lotnictwie wojskowym. Chcemy, by był jak najbardziej interoperacyjny z systemami lotnictwa cywilnego, przepisami światowymi i europejskimi. W pierwszej kolejności ten system chcemy wdrożyć w Siłach Powietrznych", zapowiedział dowódca.

Innymi rezultatami wdrażania zaleceń są między innymi wydanie na początku 2012 roku przez ministra obrony decyzji nr 19/MON w sprawie wprowadzenia do użytku w lotnictwie SZ RP „Instrukcji organizacji lotów oznaczonych statusem HEAD w lotnictwie Sił Zbrojnych RP", podpisanie „Porozumienia między Biurem Ochrony Rządu a Dowództwem Sił Powietrznych w sprawie zasad współpracy podczas wykonywania zadań transportu lotniczego statkami powietrznymi Sił Powietrznych z osobami objętymi ochroną Biura Ochrony Rządu oraz zakresu wykorzystywania tych statków powietrznych na potrzeby Biura Ochrony Rządu", zawarcie „Porozumienia w sprawie zasad wykonywania lotów z najważniejszymi osobami w państwie" - podpisali je szefowie Kancelarii Prezydenta, Sejmu, Senatu, Prezesa Rady Ministrów, Minister Obrony Narodowej, Minister Spraw Wewnętrznych, Szef Biura Ochrony Rządu oraz Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Minister obrony zdecydował ponadto przed prawie rokiem o rozformowaniu 36 SPLT oraz przeformowaniu 1 Bazy Lotniczej w 1 Bazę Lotnictwa Transportowego.

Minister Mroczek wyliczył, że zmiany zapisów ustawy „Prawo lotnicze" spowodowały konieczność wydania przez resort obrony 4 aktów wykonawczych, w tym rozporządzenia MON w sprawie organizacji oraz zasad funkcjonowania Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego. Trzy z tych rozporządzeń zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw, czwarte jest w końcowej fazie procedowania.

Powstała nowa „Koncepcja funkcjonowania struktur bezpieczeństwa lotów w Siłach Zbrojnych RP". Minister obrony zatwierdził ją 29 grudnia 2011 roku. Definiuje ona główne założenia oraz istotę systemu bezpieczeństwa lotów. Następstwem tej koncepcji jest, podpisana 31 maja 2012 roku przez ministra obrony, decyzja Nr 169/MON w sprawie przebudowy struktur bezpieczeństwa lotów oraz kontroli lotnictwa w resorcie obrony. Wprowadza ona zmiany systemowe oraz organizacyjno-etatowe w Inspektoracie MON do spraw BL, Departamencie Kontroli oraz innych strukturach organizacyjnych resortu.

Minister Mroczek przyznał, że ważnym elementem oceny systemu bezpieczeństwa i organizacji lotów w Siłach Zbrojnych RP była kontrola Najwyższej Izby Kontroli (przeprowadzona w okresie czerwiec 2010 roku – maj 2011 roku), w zakresie organizacji lotów i zapewnienia bezpieczeństwa osobom zajmującym kierownicze stanowiska w państwie korzystającym z lotnictwa transportowego Sił Zbrojnych RP w latach 2005-2010 roku. „Przedstawione w wystąpieniu pokontrolnym NIK oceny oraz uwagi są zbieżne z wnioskami i zaleceniami zawartymi w „Raporcie końcowym". Wszystkie wskazane w wystąpieniu pokontrolnym NIK uwagi, wnioski i oceny są wykorzystywane w doskonaleniu działalności szkoleniowej i strukturalno-organizacyjnej, mającej na celu wyeliminowanie wskazanych nieprawidłowości w funkcjonowaniu jednostek lotniczych w SZ RP".

Według generała Majewskiego aktualizacja dokumentów związanych ze szkoleniem lotniczym musi być procesem ciągłym. „Nie możemy zatrzymać się w miejscu, musimy śledzić i uwzględniać nowe doświadczenia z ćwiczeń wojskowych i działalności lotnictwa cywilnego", akcentował dowódca.

Minister Mroczek pytany o możliwość pozyskania przez wojsko samolotów do przewozów najważniejszych osób w państwie stwierdził, że decyzję o takim zakupie musiałby podjąć rząd wspólnie z kancelariami prezydenta i obu izb parlamentu, a nie resort obrony. Ujawnił, że prowadzone są rozmowy z Polskimi Liniami Lotniczymi „Lot" o przedłużeniu dzierżawy na kolejne lata dwóch samolotów Embraer-175 właśnie do przewozu VIP-ów.

Podpułkownik Artur Goławski
Rzecznik prasowy DSP