Raport PKL na temat procesów wdrażania systemów zarządzania bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym w Polsce

Czy w Polsce istnieje system, który zapewniałby skuteczne wykorzystywanie przez branżę lotniczą wniosków płynących z zaistniałych wypadków, incydentów i zdarzeń lotniczych dla podniesienia bezpieczeństwa w operacjach lotnictwa cywilnego? Takie zadania miał spełniać właśnie System Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym (SMS).

Dotychczasowe rozwiązania takie jak odpowiednie szkolenie, procedury, system jakości uczyniły z lotnictwa jedną z najbezpieczniejszych dziedzin działalności człowieka, ale wobec stałego dynamicznego rozwoju branży, liczba ofiar śmiertelnych i innych osób poszkodowanych oraz liczba wypadków jest dość duża. Jednocześnie analiza wypadków wskazuje jednoznacznie, że mimo wielu wysiłków podejmowanych przez firmy i nadzory lotnicze nadal najsłabszym elementem całego systemu pozostaje człowiek i sposób funkcjonowania struktur, które tworzy. To one są obecnie głównym "winowajcą" zdarzających się wypadków.

ICAO (Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego) podjęła starania w celu wypracowania takiego rozwiązania, ponieważ analizy wskazują na to, że będzie to najefektywniejszy obecnie sposób na zmniejszenie liczby wypadków i ofiar w lotnictwie cywilnym.

Jednak jak wygląda kwestia SMS w naszym kraju? Na powyższe pytanie ma odpowiedzieć raport zatytułowany “Analiza procesów wdrażania systemów zarządzania bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym w Rzeczypospolitej Polskiej”, który został opracowany przez Polski Klub Lotniczy. Jego celem jest przedstawienie niezależnej analizy procesów wdrażania w Polsce systemów zarządzania bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym (SSP 1 oraz SMS 2), po zakończeniu I etapu re-certyfikacji ośrodków szkolenia lotniczego oraz przewoźników lotniczych, czyli tzw. konwersji certyfikatów.

Przedmiotem Raportu jest opisanie wymagań międzynarodowych, regionalnych i krajowych, ustanowionych dla systemów zarządzania bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym oraz ich porównanie ze stanem faktycznym realizowanym w Rzeczypospolitej Polskiej.

Raport sporządzono z wykorzystaniem metody analizy luk i wypełniona lista kontrolna ujawnia występujące braki i jest obiektywną oceną przygotowania Polski do wdrożenia systemów zarządzania bezpieczeństwem lotnictwa cywilnego w reżimie SARPs ICAO 10 .

Raport został oparty głównie na dokumentach i informacjach powszechnie dostępnych na oficjalnych stronach internetowych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, Sejmu RP oraz ICAO i EASA 11, a także obcych władz lotniczych i informacjach z fachowej prasy branżowej oraz ze źródeł organizacji pozarządowych.

Najważniejszymi wnioskami wyciągniętymi z analizy są stwierdzenia, że polskie organy władzy lotniczej nie stworzyły warunków wymaganych przez ICAO do pełnego wdrożenia systemów zarządzania bezpieczeństwem lotnictwa cywilnego w Polsce oraz liczba stwierdzonych przez organ certyfikujący niezgodności i obserwacji w obszarze zarządzania bezpieczeństwem wskazuje, że system zarządzania bezpieczeństwem w organizacjach lotniczych nie został w Polsce skutecznie wdrożony.

Ze względu na brak oficjalnych publikacji rządowych, nie jest możliwe obiektywne ustalenie nie tylko, jaki jest faktyczny stan bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w Polsce, ale nawet jego trendów, czyli, czy się polepsza, czy też może się pogarsza i czy nie wymaga już interwencji Państwa?

PKL ma nadzieję, że publikacja Raportu przyczyni się do poprawy sytuacji w zakresie zarządzania bezpieczeństwem operacji lotniczych w naszym kraju.

Raport jest przekazany do wiadomości opinii publicznej, specjalistom branży lotniczej oraz organów państwowych odpowiedzialnych za tworzenie, wdrażanie i nadzór nad systemami bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym w Polsce.

Raport Polskiego Klubu Lotniczego dostępny jest tutaj