Raport końcowy PKBWL: "Podczas przyziemienia doszło do wyłamania podwozia oraz zarycia śmigłem i silnikiem w miękkim podłożu..."

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy 2022/6569 z wypadku samolotu TL-3000 „Sirius” (znaki rejestracyjne OK UUA 92), do którego doszło 11 listopada 2022 r. w miejscowości Ustarbowo.

W raporcie 2022/6569 czytamy:

W dniu 11 listopada 2022 r. pilot zaplanował loty z pasażerem samolotem TL-3000 „Sirius”, znaki rozpoznawcze OK UUA 92, z lądowiska niewpisanego do ewidencji ULC.

Według jego oświadczenia, pilot po przyjeździe na lądowisko wyhangarował samolot, wykonał przegląd przedlotowy, spuścił i skontrolował wzrokowo paliwo z odstojników oraz zaktualizował bazę danych nawigacyjnych systemu pokładowego Garmin G3X.

Próba silnika przebiegła prawidłowo, jednak już podczas kołowania do drogi startowej pilot zauważył znaczny wzrost temperatury płynu chłodzącego silnik. Tuż po starcie wskazanie przekroczyło wartość dopuszczalną, a system elektroniczny kontrolujący pracę silnika wygenerował ostrzeżenie – wówczas pilot wykonał krąg wokół lądowiska, wylądował i wyłączył silnik. Przy drugim starcie sytuacja powtórzyła się.

O godz. 12:121 pilot zdecydował się na kolejny, trzeci lot, połączony z odlotem od lądowiska. Podczas lotu pilot uważnie obserwował wskazania temperatury płynu chłodzącego na wyświetlaczu MFD systemu Garmin G3X. Ponieważ tym razem temperatura utrzymywała się wokół 110 C i nie wzrastała, zdecydował się na dłuższy lot, na zmniejszonej mocy silnika.

Po ok. 2,5 minutach od startu, temperatura znowu zaczęła wzrastać. Według oświadczenia pilota, gdy osiągnęła wartość maksymalną dopuszczalną, „wskazanie jej zniknęło”. Jednocześnie „włączyła się lampka ostrzegawcza systemu FADEC 3 ”.

Samolot znajdował się na wysokości ok. 500 ft nad terenem. Pilot rozpoczął zakręt w celu powrotu do miejsca startu, jednak w tym czasie silnik zaczął nierówno pracować i tracić moc. Pilot przerwał zakręt i skierował samolot w stronę pola uprawnego w celu przeprowadzenia awaryjnego lądowania. Na wysokości ok. 30 m nad terenem silnik wyłączył się. Podchodząc do lądowania z zakrętu, z tylno-bocznym wiatrem, o godz.

12:15 samolot przyziemił. Podczas przyziemienia doszło do wyłamania podwozia oraz zarycia śmigłem i silnikiem w miękkim podłożu. Jednocześnie końcówka lewego skrzydła uderzyła w ziemię.

Oba skrzydła wyłamały się z okuć. Lewe przemieściło się do tyłu, wzdłuż kadłuba samolotu. Prawe – siłą inercji – przemieściło się do przodu, niszcząc przednią szybę kabiny i przednią część żebra zamykającego centropłat.

Kadłub przechylił się na lewą stronę, uniemożliwiając pilotowi ewakuację przez lewe drzwi. Pilot wyłączył zasilanie elektryczne samolotu, a następnie, za pasażerem, ewakuował się przez prawe drzwi kabiny. Gdy pilot zauważył, że z odpowietrzników na skrzydłach wylewa się paliwo, wrócił do samolotu i zamknął zawór paliwowy w kabinie.

Żaden z mężczyzn nie odniósł obrażeń. O zdarzeniu pilot powiadomił telefonicznie PKBWL.Policja została poinformowana o zdarzeniu, gdy pilot zgłosił się do komendy powiatowej na badanie trzeźwości. Miało to miejsce już po usunięciu rozbitego samolotu z miejsca lądowania i przetransportowaniu go ciężarówką do hangaru.

Ustalenia komisji

1) Pilot posiadał licencję i kwalifikacje do wykonania lotu.
2) Samolot posiadał wymaganą dokumentację.
3) Masa załadunku w kabinie oraz masa samolotu do startu były przekroczone.
4) Podczas przeglądu przedlotowego nie wykryto niskiego poziomu płynu chłodzącego w instalacji chłodzenia silnika.
5) Pomimo sygnalizacji usterek w poprzednich lotach, pilot wykonał kolejny lot z pasażerem.
6) W ostatnim locie pilot ignorował sygnalizowane przez ECU usterki, a decyzję o powrocie podjął dopiero po zapaleniu się lampki ostrzegawczej systemu kontroli silnika.
7) W trakcie zaburzeń pracy silnika pilot nie włączył dodatkowej pompy paliwa.
8) Podejście i pole do awaryjnego lądowania były wolne od przeszkód.
9) Lądowanie z tylno-bocznym wiatrem miało wpływ na przebieg zdarzenia.
10) Przyziemienie nastąpiło ze zbyt dużą prędkością pionową i nadmiernym trawersem.
11) Pilot oraz pasażer nie odnieśli obrażeń.
12) Samolot został poważnie uszkodzony.

Przyczyna zdarzenia

1) Nieprawidłowo wykonane lądowanie awaryjne, polegające na przyziemieniu ze zbyt dużą prędkością postępową i pionową oraz z trawersem.
2) Pierwotną przyczyną zdarzenia było wyłączenie się silnika w locie.

Czynniki sprzyjające

1) Decyzja pilota wykonaniu kolejnego lotu, pomimo sygnalizacji przekroczenia temperatury płynu chłodzącego silnik w dwóch poprzednich lotach.
2) Lądowanie bez klap przy tylno-bocznym wietrze.
3) Miękki teren wybrany jako miejsce awaryjnego lądowania.
4) Stres pilota związany z awaryjnym lądowaniem, działanie w deficycie czasu.
5) Przekroczenie maksymalnej dopuszczalnej masy samolotu do lotu na skutek zabrania pasażera.

Zalecenia dotyczące bezpieczeństwa

Komisja nie sformułowała zaleceń dotyczących bezpieczeństwa.

Raport Końcowy 2022/6569 dostępny jest tutaj (LINK)