O próbach zmęczeniowych samolotu I-22 Iryda na czerwcowej Glassówce

imprezy

Próby zmęczeniowe samolotu I-22 Iryda to temat najbliższej "Glassówki" – spotkania poświęconego polskim konstrukcjom lotniczym, które od wiosny 2004 roku współorganizowane jest przez Klub Miłośników Historii Polskiej Techniki Lotniczej i Stowarzyszenie Młodych Inżynierów Lotnictwa (SMIL).

Spotkanie wyjątkowo odbędzie się w drugą sobotę miesiąca – 14 czerwca 2025 r., o godzinie 11:00, w większej sali AK (na drugim piętrze) Wydziału Mechanicznego, Energetyki i Lotnictwa (MEiL), w budynku dawnego Instytutu Aerodynamicznego. Wejście na teren Politechniki Warszawskiej od strony ul. Nowowiejskiej 24.

Spotkanie poprowadzą dr inż. Marek Dębski i dr inż. Jerzy Kaniowski z Instytutu Lotnictwa.

Prace nad Irydą rozpoczęto w 1976 roku w ramach projektu opracowania następcy rodzimego samolotu szkolno-treningowego TS-11 Iskra. Program został opóźniony, częściowo ze względu na początkową niedostępność silników turboodrzutowych PZL K-15.

W związku z realizacją programu samolotu szkolno-bojowego PZL I-22 Iryda, ze względu na przewidywany zakres prac i badań dr inż. Marek Dębski stworzył Zakład Wytrzymałości Zmęczeniowej Instytutu Lotnictwa w Warszawie i został jego kierownikiem. Objął także obowiązki zastępcy Głównego Konstruktora samolotu. Wraz z dr. inż. Jerzym Kaniowskim i zespołem prowadził rozbudowę bazy laboratoryjnej, która była niezbędna do realizacji badań zmęczeniowych samolotu PZL I-22 Iryda. Badania te były największymi jakie kiedykolwiek realizowano w Polsce w zakresie wytrzymałości zmęczeniowej konstrukcji lotniczych.

Po raz pierwszy prototyp został oblatany 3 marca 1985 r. Polskie Siły Powietrzne otrzymały pierwsze Irydy z silnikiem K-15 w maju 1995 r. Dostawy samolotów były skomplikowane ze względu na spory dotyczące kosztów i osiągów, co doprowadziło do wielu zmian polityki i czasowego uziemienia samolotu; krytykę podsycił śmiertelny wypadek Irydy 24 stycznia 1996 r.

W 1996 roku podpisano umowę na modernizację istniejącego samolotu do nowego standardu, którego testy w locie rozpoczęto w następnym roku. Jednak stosunki między PZL Mielec a MON pogorszyły się do takiego stopnia, że wszczęto postępowanie prawne. Pod koniec lat 90. wycofano wsparcie rządu polskiego dla programu, a nieliczne egzemplarze dostarczonych samolotów trafiły do muzeów lotniczych lub magazynu. Mimo prób reaktywowania programu przez PZL Mielec nie wpłynęły żadne zamówienia na samolot od rządu polskiego lub klientów zagranicznych (choć przez pewien czas samolotem były zainteresowane Indie).

Zezłomowany został jedynie egzemplarz do badań statycznych. Pozostałe trafiły do muzeów lotniczych lub magazynu.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o próbach zmęczeniowe samolotu I-22 Irydaś, w imieniu dr inż. Marka Dębskiego i dr inż. Jerzego Kaniowskiego serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie Miłośników Polskiej Techniki Lotniczej nazwane "Glassówką".

Spotkanie odbędzie się w sali AK (na drugim piętrze) Wydziału Mechanicznego, Energetyki i Lotnictwa (MEiL), w budynku dawnego Instytutu Aerodynamicznego. Wejście na teren Politechniki Warszawskiej od strony ul. Nowowiejskiej 24.