Lotnictwo Aviation International 12/2023 już w sprzedaży

Lotnictwo Aviation International 12/2023 już w e-kiosku oraz w drodze do prenumeratorów i salonów prasowych.

W grudniowym numerze Lotnictwo Aviation International polecamy:

Migawki z Dubaju. Dubai Airshow, 13-17 listopada 2023 r. – Piotr Butowski
Dubai Airshow to jedna z najbardziej otwartych wystaw lotniczych na świecie; uczestniczą w niej statki powietrzne ze Stanów Zjednoczonych i Europy, z Brazylii i Indii, a także z Rosji i Chin. Ma ona kilka zalet dla odwiedzających. Nie ma tam dni dla szerokiej publiczności i ludzi na wystawie jest mniej, niż gdzie indziej. Dla publiczności jest urządzona oddzielna trybuna do obserwacji pokazów w powietrzu, poza terytorium wystawy. Do większości eksponatów na wystawie statycznej można swobodnie podejść i je dotknąć. Łącznie do Dubaju przybyło 1400 wystawców z 95 państw, a na wystawie statycznej i w powietrzu wystąpiło ponad 190 samolotów i śmigłowców.

Nadchodzi szósta generacja. Samoloty myśliwskie przyszłości – Józef M. Brzezina
Podział odrzutowych samolotów myśliwskich na generacje ma charakter umowny. Na Zachodzie przyjęte jest, że obecnie najnowsze konstrukcje to 5 generacja. Zaliczane do niej są amerykańskie samoloty bojowe (myśliwskie) Lockheed Martin F-22 Raptor i Lockheed Martin F-35 Lightning II, rosyjski Suchoj Su-57 oraz chińskie Chengdu J-20 i Shenyang J-31. Ich najważniejszymi cechami wyróżniającymi je na tle starszych generacyjnie samolotów myśliwskich są: obniżona wykrywalność (stealth), zdolność do lotu z prędkością naddźwiękową bez użycia dopalaczy (supercruise), wewnętrzne komory na uzbrojenie, zintegrowana cyfrowa awionika, stacja radiolokacyjna z aktywnym skanowaniem elektronicznym (AESA – Active Electronically Scanned Array) i małym prawdopodobieństwem wykrycia (LPI – Low Probability of Intercept) oraz sterowanie kierunkiem wektora ciągu zespołu napędowego.

Setny śmigłowiec S-70i Black Hawk dostarczony użytkownikowi – Łukasz Pacholski
Firma Sikorsky Aircraft Corp. (obecnie Lockheed Martin Corporation) dokonała zakupu Polskich Zakładów Lotniczych Sp. z o.o. w Mielcu w 2007 r. Obok kontynuacji produkcji lekkich samolotów wielozadaniowych krótkiego startu i lądowania M-28 Skytruck nowi właściciele zdecydowali o ulokowaniu na Podkarpaciu linii montażu ostatecznego wielozadaniowych śmigłowców średnich S-70i Black Hawk, ofertowanych klientom poprzez procedurę DCS (Direct Commercial Sales). Listopad br. przyniósł dla programu S-70i Black Hawk dwa ważne wydarzenia – zapoczątkowanie dostaw śmigłowców tego typu do nowego państwa (Rumunii) oraz dostarczenie setnego egzemplarza, którego użytkownikiem zostały Wojska Specjalne Sił Zbrojnych RP, Zespół Lotniczy Jednostki Wojskowej GROM.

25-lecie firmy REKORD Hale Namiotowe Sp. z o.o. – Agnieszka Bednarz
Ćwierć wieku temu, we wrześniu 1998 roku, na bardzo niszowym wtedy rynku hal namiotowych swoją działalność rozpoczęła firma Rekord Hale Namiotowe Sp. z o.o.

Zastosowanie bojowe ukraińskich bombowców Su-24 – Marcin Gawęda
Taktyczne samoloty bombowe Su-24M i rozpoznania operacyjnego Su-24MR stanowią wyposażenie 7. Brygady Lotnictwa Taktycznego Sił Powietrznych Sił Zbrojnych Ukrainy. 7. BLT podlega bezpośrednio pod dowództwo Sił Powietrznych. Od pierwszych dni rosyjskiej agresji na Ukrainę, ukraińskie Su-24 brały intensywny udział w działaniach bojowych, bombardując lotnisko Kijów-Hostomel opanowane wcześniej przez desant śmigłowcowy, w celu uniemożliwienia lądowania na nim ciężkich samolotów transportowych Sił Powietrzno-Kosmicznych Federacji Rosyjskiej z siłami wzmocnienia oraz obezwładniając kolumny pancerno-zmechanizowane wroga na drogach marszu, zmierzające w kierunku Kijowa. Od momentu, kiedy Su-24 zintegrowano z zachodnimi taktycznymi pociskami samosterującymi Storm Shadow (brytyjskie) i SCALP-EG (francuskie) oraz szybującymi bombami kierowanymi JDAM-ER (amerykańskie), ich znaczenie wzrosło wielokrotnie.

C-130 Hercules: wersje wsparcia artyleryjskiego (2) – Paweł Henski
W 1995 r. siły powietrzne Stanów Zjednoczonych (USAF) wycofały ze służby samoloty gunship AC-130A. Nowsze AC-130H Spectre pełniły służbę jeszcze przez 20 lat, uzupełniając flotę kolejnych, jeszcze bardziej zaawansowanych gunshipów – AC-130U Spooky II. W związku z planem wycofania zarówno AC-130H jak i AC-130U, w ramach rozwiązania przejściowego, w 2012 r. USAF wprowadziły do służby „modułowe” samoloty gunship AC-130W Stinger II. Możliwość przenoszenia przez nie pocisków „powietrze-ziemia” oraz bomb szybujących, otworzyła nowy rozdział w historii samolotów wsparcia artyleryjskiego. W latach 2020–2022, zarówno AC-130U jak i AC-130W ustąpiły ostatecznie miejsca najnowszemu gunshipowi AC-130J Ghostrider. W jego arsenale, oprócz działka kal. 30 mm i haubicy kal. 105 mm, znalazło się również różnorodne kierowane uzbrojenie „powietrze-ziemia”. Niewykluczone, że w najbliższej przyszłości USAF zrezygnują z użytkowania legendarnych haubic, na rzecz większej gamy pocisków oraz bomb szybujących.

Nord 262. Od „bush plane” do samolotu regionalnego – Michał Petrykowski
Max Holste urodził się 13 września 1913 r. w Nicei, karierę konstruktora lotniczego rozpoczął na początku lat 30. ubiegłego wieku opracowując dwumiejscowy samolot w układzie tandem z silnikiem o mocy 40 KM. Dalsze doświadczenie zdobywał w biurach konstrukcyjnych firm Farman i Amiot, w ostatniej z nich brał udział w pracach nad szybkimi dwusilnikowymi maszynami Amiot 354 i 370. Do połowy lat 40. na deskach kreślarskich Holste pojawiło się kilka innych projektów. Wśród nich znalazły się wyścigowy MH.20 oblatany w lipcu 1941 r., czy koncepcja lekkiego jednomiejscowego samolotu turystycznego z podwójnym usterzeniem S.25 zbudowanego ze stopów magnezu (oraz jego rozwojowa wersja MH.30). Jednak dopiero po zakończeniu II wojny światowej Max Holste opracował swoją pierwszą budowaną seryjnie konstrukcję: 21 sierpnia 1945 r. pierwszy lot wykonał dwumiejscowy dolnopłat ze stałym podwoziem, przednim kółkiem i podwójnym usterzeniem, oznaczony jako MH.52. Ogółem powstało 12 egzemplarzy, z czego trzy trafiły do lotnictwa Egiptu. Samolot nr 13 otrzymał później podwozie z tylnym kółkiem i oznaczenie MH.53.

Amerykańska stacja kosmiczna Skylab (1) – Waldemar Zwierzchlejski
20 listopada minęło 25 lat od rozpoczęcia montażu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Zdążyliśmy się już przyzwyczaić do stałej obecności ludzi na orbicie, ale warto sobie przypomnieć, jak to wszystko się zaczynało. Owszem, pierwszą stacją kosmiczną formalnie był rosyjski Salut, wyniesiony w kwietniu 1971 r. (przyjął on tylko jedną załogę, która zresztą zginęła podczas powrotu na Ziemię po 24 dniach lotu), ale nie wytrzymywał porównania z amerykańskim Skylabem. Ten został wyniesiony co prawda dwa lata później, w maju 1973 r., ale był intensywnie eksploatowany przez blisko rok. Pięćdziesiąt lat po tym wydarzeniu warto je przypomnieć.

Bracia Wright: 120 lat lotnictwa silnikowego – Jerzy Liwiński
120 lat temu, 17 grudnia 1903 r., dwaj Amerykanie Orville i Wilbur Wright dokonali pierwszych udanych lotów na płatowcu wyposażonym w silnik. Samolot, który został przez nich zaprojektowany i zbudowany, otrzymał nazwę Flyer. Pierwszy lot trwał 12 s, a pokonana odległość wynosiła 37 m, natomiast ostatni czwarty lot wykonany tego dnia trwał już 59 s, a pokonana odległość wynosiła 260 m. Tak zaczęła się era podboju nieba i rozwoju lotnictwa.

A oprócz tego:
• Aktualności wojskowe – Paweł Henski, Krzysztof Kuska
• Aktualności kosmiczne – Waldemar Zwierzchlejski
• Aktualności cywilne – Paweł Bondaryk
• Testy weryfikacyjne systemu GLADIUS na poligonie w Toruniu – Stanisław Kutnik

Zapraszamy do zapoznania się z fragmentem grudniowego wydania "Lotnictwo Aviation International" na stronie: www.zbiam.pl