Interpelacja do MI w kwestii nowelizacji Prawa Lotniczego oraz odpowiedź w sprawie Macieja Laska, Sekretarza Stanu

17 stycznia 2025 r., posłowie Kamil Wnuk i Rafał Kasprzyk złożyli interpelację nr 7468 skierowaną do Ministra Infrastruktury w sprawie nowelizacji Prawa lotniczego. 31 stycznia 2025 r., Maciej Lasek, Sekretarz Stanu, wystosował odpowiedź w sprawie (z upoważnienia Ministra Infrastruktury) do Szymona Hołowni, Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. 

Poniżej zamieszczamy pełny tekst Interpelacji i wystosowanej na nią odpowiedzi.

Interpelacja nr 7468

Szanowny Panie Ministrze, 
jako przewodniczący podkomisji stałej ds. lotnictwa cywilnego odbyłem spotkanie ze środowiskiem w sprawie nowelizacji ustawy Prawo lotnicze (ustawa z dnia 20 grudnia 2024 r., druk 810) w jej obecnym kształcie w zakresie regulacji dotyczących bezzałogowych statków powietrznych (BSP) - dronów. Wprowadzane przepisy budzą szereg wątpliwości w środowisku BSP. 

W związku z powyższym mam kilka pytań związanych z ustawą Prawo lotnicze:

1. Czy w sprawie ustawy odbyły się konsultacje Ministerstwa Infrastruktury ze środowiskiem, tj. stowarzyszeniami, przedsiębiorstwami, operatorami systemów BSP, operatorami szkolącymi czy samymi pilotami BSP? Jeśli tak, to kiedy i w jakim zakresie? Czy ministerstwo widzi przestrzeń dla dalszych rozmów ze środowiskiem w zakresie tej ustawy po jej przeprocedowaniu?

2. Przepis art. 156ze rozdziału 6. przewiduje, że bezzałogowy statek powietrzny może zostać unieruchomiony lub zniszczony, jeśli „może” zagrozić zdrowiu lub życiu ludzi, bezpieczeństwu imprezy masowej, ruchowi lotniczemu lub „może” zostać użyty jako środek ataku terrorystycznego. 

Przede wszystkim pojawia się pytanie, kto i na jakiej podstawie będzie dokonywał takiej oceny oraz jakie środki będą wykorzystywane. Ustawa przewiduje możliwość użycia różnych metod, w tym zakłócaczy fal radiowych, siatek obezwładniających czy nawet broni palnej.

Jeszcze bardziej kontrowersyjne jest przeniesienie odpowiedzialności za szkody powstałe w wyniku unieruchomienia lub zniszczenia drona na pilota lub operatora. Oznacza to, że nawet jeśli to działania służb doprowadzą do szkody – np. w wyniku błędnej oceny sytuacji lub awarii systemów – odpowiedzialność i tak spadnie na właściciela drona. Czy ten przepis jest zgodny z Konstytucją RP oraz innymi ustawami i przepisami prawa polskiego i międzynarodowego? Czy ministerstwo przewiduje jakieś dodatkowe wsparcie dla właścicieli BSP za poniesione szkody?

3. Z czego wynika tak duża wysokość kar pieniężnych w nowelizacji ustawy Prawo lotnicze? 

Dla przykładu:

a) za brak rejestracji drona przewidziana jest kara 10 000 zł (art. 156c ust. 1);
b) przekroczenie maksymalnej wysokości lotu o zaledwie kilka metrów może skutkować karą w wysokości 5 000 zł (art. 156d ust. 4), nawet jeśli naruszenie to nie spowodowało żadnego zagrożenia;
c) nieprzestrzeganie warunków eksploatacyjnych określonych przez producenta drona, takich jak lot w wietrznych warunkach, może skutkować grzywną do 15 000 zł (art. 156e ust. 2), nawet jeżeli taki lot nie zagraża niczyjemu bezpieczeństwu. Jednocześnie brak spójnej bazy danych dotyczącej stref zakazu lotów (np. stref wojskowych) w systemach PAŻP naraża pilotów na nieświadome naruszenia przepisów.

Nakładanie kar pieniężnych decyzją administracyjną może prowadzić do arbitralnego i niesprawiedliwego karania obywateli, bez możliwości odwołania się od decyzji urzędu, co narusza równość obywateli wobec prawa. Jaka jest droga odwołania się od tych decyzji? Czy powstanie wspólna baza danych dotycząca stref geograficznych i zakazów lotów, do której będą mieli dostęp operatorzy BSP?

4. Ustawa oddaje kompetencje prezesa ULC w ręce Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP). PAŻP nie tylko może tworzyć zasady wykonywania lotów (np. strefy geograficzne), jest także podmiotem odpowiedzialnym za ich egzekwowanie i kontrolowanie.
Czy taki podział kompetencji pomiędzy ULC i PAŻP nie będzie powodował wchodzenia sobie w kompetencje i zamieszania w egzekwowaniu tych przepisów prawa?

Odpowiedź w sprawie wystosowana do Szymona Hołowni, Marszałka Sejmu 
Rzeczypospolitej Polskiej przez Macieja Laska, Sekretarza Stanu (z upoważnienia Ministra Infrastruktury):