Dwie interpelacje w sprawie unieważnienia przetargu na zakup 32 śmigłowców S-70i Black Hawk

Na stronie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, zostały opublikowane dwie Interpelacje nr 10138 i nr 10203 w sprawie unieważnienia przetargu na zakup 32 śmigłowców S-70i Black Hawk.

9 czerwca 2025 r., na stronie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, została opublikowana Interpelacja nr 10138 do ministra obrony narodowej w sprawie unieważnienia przetargu na zakup 32 śmigłowców S-70i Black Hawk dla Wojska Polskiego. Została ona zgłoszona przez Annę Gembicką.

Pełny tekst interpelacji:

Szanowny Panie Premierze,

zwracam się z interpelacją w sprawie unieważnienia przetargu na zakup 32 śmigłowców S-70i Black Hawk dla Wojska Polskiego.

Z doniesień medialnych, m.in. artykułu opublikowanego na portalu wp.pl dnia 6 czerwca 2025 roku („Wojsko nie kupi śmigłowców Black Hawk. Unieważniono przetarg”), wynika, że Agencja Uzbrojenia unieważniła postępowanie przetargowe na zakup 32 śmigłowców S-70i Black Hawk produkowanych przez zakłady PZL Mielec, należące do koncernu Lockheed Martin. Jako powód podano „istotną zmianę okoliczności powodującą, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym” oraz konieczność realizacji zadań o wyższym priorytecie. Śmigłowce te miały trafić do lotnictwa Wojsk Lądowych, wspierając współdziałanie z wcześniej zamówionymi śmigłowcami Apache.

W kontekście tej decyzji, która budzi poważne wątpliwości co do strategii modernizacji Sił Zbrojnych RP oraz jej wpływu na polski przemysł zbrojeniowy i bezpieczeństwo narodowe, kieruję następujące pytania:

Jakie konkretne „istotne zmiany okoliczności” doprowadziły do unieważnienia przetargu na śmigłowce S-70i Black Hawk, zwłaszcza że postępowanie trwało blisko dwa lata i było na etapie złożenia ostatecznej oferty przez PZL Mielec?

Jakie nowe priorytety zakupowe Wojska Polskiego uznano za ważniejsze od pozyskania śmigłowców wielozadaniowych, kluczowych dla zdolności operacyjnych Wojsk Lądowych i współpracy z maszynami Apache?

Czy decyzja o unieważnieniu przetargu była konsultowana ze Sztabem Generalnym Wojska Polskiego, a jeśli tak, jakie stanowisko zajęli eksperci wojskowi w tej sprawie?

Jak rząd zamierza zrekompensować potencjalne straty dla polskiego przemysłu zbrojeniowego, w szczególności zakładów PZL Mielec, gdzie produkowane są śmigłowce Black Hawk, oraz jak decyzja ta wpływa na zatrudnienie i rozwój gospodarczy regionu Podkarpacia?

Czy unieważnienie przetargu może być interpretowane jako krok w stronę preferowania innych dostawców, np. z Francji, i czy nie stanowi to zagrożenia dla strategicznego partnerstwa z USA, kluczowego dla bezpieczeństwa Polski w ramach NATO?

Jakie kroki rząd planuje podjąć, aby zapewnić szybkie uzupełnienie luki w zdolnościach śmigłowcowych Wojska Polskiego, szczególnie w kontekście dynamicznie zmieniającej się sytuacji geopolitycznej, w tym wojny na Ukrainie?

Z poważaniem

Interpelacja nr 10138 dostępna jest tutaj (LINK)

9 czerwca 2025 r., na stronie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, została opublikowana Interpelacja nr 10203 do prezesa Rady Ministrów w sprawie unieważnienia przetargu na zakup 32 śmigłowców wielozadaniowych S-70i Black Hawk produkowanych przez Polskie Zakłady Lotnicze w Mielcu. Interpelację zgłosili: Jarosław Sachajko, Anna Gembicka, Dariusz Matecki.

Pełny tekst interpelacji:

Szanowny Panie Premierze,

zwracam się z niniejszą interpelacją w sprawie niepokojącej decyzji Agencji Uzbrojenia o unieważnieniu przetargu na zakup 32 śmigłowców wielozadaniowych S-70i Black Hawk produkowanych przez Polskie Zakłady Lotnicze w Mielcu. Decyzja ta, podjęta w czerwcu 2025 roku, budzi poważne wątpliwości w kontekście bezpieczeństwa narodowego, spójności polityki obronnej oraz interesów gospodarczych Polski, szczególnie w regionie Podkarpacia, gdzie PZL Mielec stanowi kluczowy filar przemysłu zbrojeniowego i lokalnej gospodarki.

W dobie eskalacji zagrożeń geopolitycznych, gdy wojna na Ukrainie trwa, a Rosja konsekwentnie modernizuje swoje siły zbrojne, w tym flotę śmigłowców i artylerię, decyzja o rezygnacji z zakupu nowoczesnych, interoperacyjnych z NATO platform śmigłowcowych gotowych do produkcji w Polsce jest niezrozumiała i szkodliwa dla zdolności obronnych Sił Zbrojnych RP. Śmigłowce S-70i Black Hawk miały stanowić istotne uzupełnienie dla zamówionych wcześniej śmigłowców szturmowych AH-64E Apache Guardian, zapewniając Wojsku Polskiemu kluczowe zdolności w zakresie transportu wojsk, ewakuacji medycznej, rozpoznania oraz wsparcia operacyjnego w potencjalnym konflikcie zbrojnym.

Co równie niepokojące, decyzja o unieważnieniu przetargu zbiega się z doniesieniami o niewykorzystaniu przez rząd w 2024 roku ponad 20 miliardów złotych z zaplanowanego budżetu obronnego, co stawia pod znakiem zapytania skuteczność realizacji programów modernizacyjnych armii. W sytuacji gdy Polska deklaruje zwiększanie wydatków na obronność do poziomu 4,7% PKB, a społeczeństwo oczekuje realnego wzmocnienia Sił Zbrojnych RP w obliczu agresji Rosji na Ukrainę, zaniechanie kluczowych inwestycji budzi uzasadnione obawy o priorytety rządu oraz jego zdolność do zapewnienia bezpieczeństwa państwa.

Unieważnienie przetargu, uzasadnione przez Agencję Uzbrojenia enigmatyczną „zmianą okoliczności” i „wyższymi priorytetami”, rodzi pytania o transparentność procesu decyzyjnego oraz rzeczywiste motywy stojące za tym krokiem.

Brak precyzyjnych wyjaśnień w połączeniu z potencjalnym zwrotem w stronę zakupu śmigłowców francuskich, takich jak H225M Caracal, budzi podejrzenia o możliwe nieformalne zobowiązania wobec Francji kosztem interoperacyjności z siłami NATO, w szczególności z USA, które stacjonują w Polsce.

Decyzja ta ma również poważne konsekwencje gospodarcze. PZL Mielec, należące do koncernu Lockheed Martin, jest jednym z największych pracodawców na Podkarpaciu, wspierającym około 1700 miejsc pracy bezpośrednio oraz 5000 w łańcuchu dostaw w ramach Doliny Lotniczej. Rezygnacja z zamówienia na 32 śmigłowce może zagrozić stabilności zatrudnienia, pozycji regionu jako centrum przemysłu lotniczego oraz zdolności produkcyjnych polskiego sektora zbrojeniowego. W perspektywie historycznej przypomina to zaniechania lat 30. XX wieku, gdy brak inwestycji w nowoczesne uzbrojenie osłabił zdolności obronne Polski w obliczu nadciągającego zagrożenia.

W czasie gdy nasi sąsiedzi na Wschodzie walczą o przetrwanie, a Polska powinna być liderem w budowaniu regionalnego bezpieczeństwa, decyzje rządu muszą być przejrzyste, oparte na rzetelnych analizach i zgodne z interesem narodowym. Rezygnacja z kluczowego programu modernizacyjnego bez jasnego wskazania alternatyw i w kontekście niewykorzystanych środków budżetowych podważa zaufanie obywateli do polityki obronnej państwa.

Szanowny Panie Premierze, w obliczu rosnących zagrożeń i oczekiwań społeczeństwa wobec skutecznej polityki obronnej, zaniechanie kluczowych inwestycji, takich jak zakup śmigłowców S-70i Black Hawk, wymaga szczegółowego wyjaśnienia. Polacy mają prawo wiedzieć, dlaczego rząd rezygnuje z gotowych rozwiązań, śmigłowców produkowanych w kraju, na rzecz niejasnych priorytetów, które mogą osłabić zarówno bezpieczeństwo militarne, jak i gospodarkę narodową. Oczekuję odpowiedzi, które pozwolą rozwiać wątpliwości i potwierdzić, że bezpieczeństwo Polski pozostaje nadrzędnym celem rządu.

W związku z tym zwracam się z prośbą o odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jakie były powody niewykorzystania ponad 20 miliardów złotych z zaplanowanego budżetu obronnego w 2024 roku? Które pozycje Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych nie zostały zrealizowane i dlaczego?
2. Jakie konkretne „istotne zmiany okoliczności” doprowadziły do unieważnienia przetargu na śmigłowce S-70i Black Hawk, skoro postępowanie trwało blisko dwa lata, a została złożona ostateczna oferta przez PZL Mielec?
3. Jakie nowe priorytety zakupowe MON uznano za ważniejsze od pozyskania śmigłowców wielozadaniowych, które są kluczowe dla transportu wojsk, ewakuacji medycznej, rozpoznania oraz wsparcia operacyjnego w czasie konfliktu zbrojnego?
4. Czy decyzja o unieważnieniu przetargu była konsultowana ze Sztabem Generalnym Wojska Polskiego i Dowództwem Generalnym RSZ? Jeśli tak, jakie stanowisko wyrazili wojskowi eksperci w tej sprawie?
5. Czy unieważnienie przetargu i potencjalny zwrot w stronę zakupu śmigłowców francuskich (np. Caracal) jest elementem realizacji nieformalnych zobowiązań wobec partnerów europejskich, zawartych przy okazji podpisania listu intencyjnego z rządem Francji?
6. Czy zamiana amerykańskich platform śmigłowcowych na europejskie (francuskie) nie osłabia interoperacyjności z NATO, a w szczególności z siłami USA stacjonującymi w Polsce?
7. Jakie konsekwencje gospodarcze dla regionu Podkarpacia, zatrudnienia w PZL Mielec i jego poddostawców przewidział rząd, podejmując decyzję o anulowaniu zakupu?
8. Czy planowane są inne postępowania zakupowe lub produkcyjne, które mogłyby w najbliższej przyszłości zrekompensować braki w zdolnościach transportu powietrznego w Wojsku Polskim? Jeśli tak, to jakie?
9. Kto ponosi odpowiedzialność za brak realizacji zakontraktowanych wydatków obronnych w roku 2024 i brak działań naprawczych w 2025 roku pomimo deklarowanego priorytetu bezpieczeństwa narodowego?

Interpelacja nr 10203 dostępna jest tutaj (LINK)