Norweski labirynt z pokładu śmigłowca SH-2G

Latanie na północy Norwegii przypomina kluczenie w labiryncie. Prosto znad morza wlatuje się w góry, które wznoszą się na wysokość 1500 m. Dla pilota z Polski to rzadkie doświadczenie – opowiada kpt. pil. Janusz Grzybowski, pilot śmigłowca SH-2G i dowódca polskiego komponentu lotniczego, który wziął udział w „Cold Response” – ćwiczeniach NATO za kręgiem polarnym.

Co sprawia, że latanie na północy Norwegii przypomina poruszanie się w labiryncie?

Kpt. pil. Janusz Grzybowski: Fiordy, które wcinają się w głąb lądu na dużą odległość. Na północy Norwegii, gdzie ćwiczyliśmy, są one nieporównanie większe niż na południu. Miałem okazję je porównać, ponieważ po drodze do Tromso odbyliśmy loty w okolicach Bergen. Już podczas samego „Cold Response”, wykonując jedno z zadań, oddaliliśmy się od naszej fregaty o prawie 100 km, a końca fiordu nie było widać. Do tego dochodzi jeszcze wysokość okolicznych gór. Sięga ona 5 tys. stóp, czyli mniej więcej 1500 m. Trzeba przy tym pamiętać, że góry właściwie wyrastają z morza, czyli z poziomu zero. Tymczasem podczas ćwiczeń śmigłowce nie mogły wznosić się powyżej 2 tys. stóp. Nie mieliśmy możliwości, by przeskoczyć góry, więc kluczyliśmy między nimi. Za każdym zakrętem traciliśmy łączność, a okręt gubił nas z radaru. Sprawę komplikował dodatkowo fakt, że przez fiordy są przerzucone mosty oraz linie wysokiego napięcia, na które trzeba bardzo uważać. W takich warunkach należy zapomnieć o nowoczesnych przyrządach nawigacyjnych, a zdać się na mapę i własne oczy.

W ciągu niespełna dwóch tygodni mieliście okazję latać zarówno nad morzem, jak i w górach, a te zmiany były natychmiastowe. Dla pilota morskiego, który na co dzień służy nad Bałtykiem, to chyba rzadkie doświadczenie?

Pilotem SH-2G jestem od ponad dziesięciu lat. W tym czasie latałem nie tylko nad Bałtykiem, lecz też nad Morzem Czarnym i Śródziemnym, nad północną Afryką. W misji w Afganistanie zdobyłem doświadczenie w lataniu w górach. Ale rzeczywiście, rzadko zdarzają się miejsca tak zróżnicowane, jak północna Norwegia. Ich specyfika, zwłaszcza o tej porze roku, sprawia, że niezwykle trudno realizować tam zadania. Z jednej strony morze jest na tyle wzburzone, że nie ma mowy o lądowaniach na pokładach okrętów i startach z nich. Takie manewry mogliśmy wykonywać tylko wówczas, gdy okręt wszedł w obręb fiordu. Z drugiej strony, w samych fiordach wieją bardzo zmienne wiatry. Ich prędkość wynosi na przykład kilka węzłów, by po chwili skoczyć do 50. A jeśli w fiordzie ukryje się okręt podwodny, trudniej go odnaleźć niż na otwartym morzu. Tymczasem to właśnie jedno z głównych zadań śmigłowców SH-2G.
 
Czytaj cały wywiad na portalu www.polska-zbrojna.pl