Medal dla polskich pilotów z 7 Eskadry Działań Specjalnych

Amerykanie chcą uhonorować dwóch pilotów z 7 Eskadry Działań Specjalnych medalem Army Commendation (Medal Pochwalny). „Gringo” i „Tuff”, jako pierwsi Polacy w historii, zdobyli uprawnienia instruktorskie według wymogów amerykańskiej armii. Teraz Polacy prowadzą opracowany przez siebie program treningowy dla afgańskich pilotów Mi-17.

Dwóch pilotów 7 Eskadry Działań Specjalnych kilka miesięcy temu wyleciało do Afganistanu, by szkolić tamtejszych pilotów z 777 Special Mission Wing. Afgańczycy z tej jednostki na co dzień wykonują operacje specjalne. – Są to piloci, których doświadczenie w taktyce, w lataniu bojowym jest olbrzymie, ale zapomnieli o czymś takim jak cykl treningowy. Skończyli szkolenie jakiś czas temu i od tej pory już nie trenowali lotów, tylko wykonywali zadania – mówi „Tuff”. Dla pilotów takie szkolenia są bardzo ważne z dwóch powodów. Po pierwsze, podtrzymują umiejętności pilotażu śmigłowców. Po drugie, przywracają pilotom radość z latania. – Niestety w ostatnim czasie zdarzyło się w Afganistanie kilka wypadków, w których rozbiły się śmigłowce. To pokazuje jak bardzo potrzebne są systematyczne szkolenia – wyjaśnia „Gringo”. – Mieliśmy też wrażenie, że latanie zaczyna ich męczyć – dodaje polski pilot. – Nic dziwnego, loty bojowe są do siebie podobne, w pewnym sensie mogą stać się rutyną i zacząć nużyć. Niemal zawsze wygląda to tak samo: start, potem lot po prostej na miejsce wykonywania akcji, kilkanaście trudnych minut, gdy realizowane jest zadanie, potem znowu lot po prostej i lądowanie – tłumaczy.

Kursant puszcza stery

Polacy wpadli na pomysł jak powinno przebiegać odpowiednie szkolenie. Jednak, by móc je poprowadzić, musieli zdobyć uprawnienia instruktorskie, których wymaga amerykańska armia. Przeszli szkolenia teoretyczne z amerykańskich procedur dotyczących lotów śmigłowcami, ale byli również sprawdzani w powietrzu. – Czasami w tym wszystkim najtrudniejsza była walka z własnym ego – żartuje „Tuff”. – W Polsce jesteśmy instruktorami, szkolimy młodszych kolegów, mamy doświadczenie, a tu trzeba było wszystko udowadniać raz jeszcze, czuliśmy się trochę jak uczniaki – dodaje pilot.

W czasie szkolenia z Amerykanami ze Special Operations Advisory Team (polscy piloci w Afganistanie służą w strukturach tego zespołu) sprawdzano nie tylko umiejętności lotnicze polskich pilotów, ale też dydaktyczne. Instruktorzy wcielali się w rolę afgańskich pilotów. – Afgańczycy żyją w zupełnie innej kulturze niż my i było dla nas jasne, że mogą ich na przykład nie śmieszyć nasze żarty, albo urazi ich coś, co dla nas nie ma znaczenia – opowiada „Gringo”. Podczas jednego z lotów amerykański instruktor wcielający się w Afgańczyka popełnił drobny błąd w pilotowaniu śmigłowca. Polak odruchowo dotknął drążka sterowego, by naprawić pomyłkę. – Wówczas instruktor puścił stery i... przestał pilotować śmigłowiec – wspomina „Tuff”. Wytłumaczył później, że właśnie tak zareagowałby afgański pilot. – Afgańczycy to bardzo dumny naród, odebraliby takie zachowanie jako brak zaufania – wyjaśnia „Tuff”. Polacy nauczyli się również, by ciągle obserwować zachowanie pilotów z Afganistanu. – Zdarza się że po prostu nie rozumieją komunikatów, które padają w śmigłowcu, bo na przykład nie znają jakiegoś słowa w języku angielskim. Zamiast poprosić o powtórzenie czy wyjaśnienie, przytakują. Zdarza się więc, że mówią „Roger!” („Przyjąłem!), bo duma nie pozwala im przyznać się, że czegoś nie zrozumieli – dodaje pilot.

(fot. Special Mission Wing SOAG)

„Gringo” i „Tuff” szkolili się z Amerykanami i jednocześnie tworzyli plan treningowy dla afgańskich pilotów. – Jest to pierwszy w historii plan dla afgańskich sił powietrznych. Nikt wcześniej nie opracował takiego programu. Po prostu szkolili się na typ śmigłowca i byli kierowani do wykonywania zadań – wyjaśnia „Tuff”. Dzięki dwóm pilotom 7 Eskadry Działań Specjalnych taki plan powstał i jest realizowany. Po zdobyciu uprawnień instruktorskich przez polskich pilotów rozpoczęło się szkolenie z Afgańczykami. – Postanowiliśmy wykorzystywać do szkolenia symulator. W jednostce stał świetny, ale nieużywany – mówi „Tuff”. – Na początku piloci ciągle szukali wymówek, nie chcieli w nim trenować. Jedna awaria w czasie symulowanego lotu powodowała, że zupełnie się zniechęcali – relacjonuje „Tuff”. Ale Afgańczyków w końcu udało się przekonać do treningów na symulatorze. – Sami pokazaliśmy im, ile można zrobić korzystając z symulatora, ile lotów awaryjnych można wykonać. Kiedy zobaczyli, że my to robimy bez problemu, zaczęli sami się angażować – mówi „Gringo”. Po kilku dniach szkolenia przy symulatorze stanęła kolejka. – Nie tylko my nie mogliśmy w to uwierzyć, Amerykanie również przecierali oczy ze zdumienia – wspomina „Tuff”. – Dzisiaj Afgańczycy korzystają z symulatora bardzo często. Nawet kiedy nie mamy zajęć, przychodzą ćwiczyć loty. To nasz wielki sukces – dodaje.

Medale dla Polaków

Zajęcia z Afgańczykami odbywają się również w powietrzu. – Pokazujemy im, jak można wykorzystać Mi-17, do czego jest on zdolny. Loty wykonujemy i w dzień, i w nocy – opowiada „Gringo”. – Oczywiście tu, tak jak przy symulatorze, też działa zasada: „najpierw ty mi pokaż, że można” – dodaje pilot. Afgańczycy bardzo dużą wagę przywiązują do tego, jakie umiejętności mają instruktorzy, ciągle ich obserwują, wychwytują najmniejsze błędy. – Czasami bywa zabawnie. Jeden z pilotów ciągle przechwalał się, co to on potrafi w powietrzu, jakim to jest super pilotem. Żartowaliśmy, że chyba spotkaliśmy prawnuka Jana Zumbacha – mówi „Tuff”. – Ale weryfikacja przyszła już na symulatorze. Na szczęście chłopak był naprawdę ok, dziękował nam że dzielimy się z nimi swoją wiedzą i bardzo szybko łapał, o co chodzi – dodaje pilot.

Szkolenie Afgańczyków trwa już od około czterech miesięcy. – Efekty są zauważalne i to jest bardzo fajne. Kiedy zaczynaliśmy, żaden z afgańskich pilotów nie potrafił wykonać lądowania autorotacyjnego. W tej chwili na dziesięć takich manewrów, poprawnie wykonują aż cztery. Dla mnie to wielki sukces. Najfajniejsze jest to, że mamy wspólne założenie: w czerwcu będą wykonywać poprawnie 8 na 10 lądowań w autorotacji – zapowiada „Gringo”. – Wydaje nam się również, że wróciła im radość z latania i to też nas bardzo cieszy – przyznaje „Tuff”.

(fot. Special Mission Wing SOAG)

Sukcesy polskich pilotów zostały zauważone przez Amerykanów. – Wiem, że mówi się o tym, co zrobiliśmy i ocenia się to bardzo pozytywnie. Staramy się robić wszystko co w naszej mocy, żeby opinia o polskich pilotach była jak najlepsza – przyznaje „Tuff”. Amerykanie postanowili odznaczyć Polaków medalem Army Commendation. – Nie wiemy jeszcze kiedy otrzymamy medale, ale sam fakt, że postanowiono nas uhonorować jest dla nas powodem do dumy – mówi „Tuff”. – Wiemy, że to co robimy jest dobre, potrzebne i przynosi świetne efekty. Jest nam bardzo miło, że nasi sojusznicy to dostrzegają – dodaje „Gringo”.

Ewa Korsak