Unikatowy album w kolekcji Muzeum Sił Powietrznych

Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie otrzymało wyjątkowy prezent świąteczny. Album historycznych zdjęć i dokumenty z okresu powstania lotniskowego kompleksu wojskowego w Dęblinie, przekazał do muzealnego archiwum mieszkaniec podkarpackiego Leżajska, Pan Stanisław Chmura.

16 grudnia 2020 r w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie miała miejsce konferencja prasowa dotycząca przekazanego w ostatnich dniach do zbiorów naszej instytucji, unikatowego zbioru – zdjęć i dokumentów po inż. Michale Trembeckim – kierowniku budowy kompleksu wojskowego – dzisiejszej Szkoły Orląt w Dęblinie, z lat 20 – tych XX wieku.

Podczas spotkania zaprezentowano unikatowy zbiór fotografii i dokumentów dot. budowy infrastruktury Centralnych Zakładów Lotniczych i Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Dęblinie, przekazanych do kolekcji Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie przez pana Stanisława Chmurę, dalekiego krewnego inżyniera Trembeckiego.

Album ze zdjęciami i dokumenty potwierdzające zatrudnienie przy budowie infrastruktury kompleksu wojskowego w Dęblinie w pierwszej połowie lat 20-tych XX w., należały do Michała Trembeckiego – inżyniera dróg i mostów, który od 1 kwietnia 1923 do 1 kwietnia 1930 roku wykonywał funkcję kierownika budowy na lotnisku w Dęblinie.

Zanim 14 kwietnia 1927 r. przeniesiono z Grudziądza do Dęblina Oficerską Szkołę Lotnictwa musiała powstać odpowiednia infrastruktura, która umożliwiała nie tylko szkolenie lotnicze ale przede wszystkim odpowiednie warunki do zamieszkania, dla kadry i pracowników cywilnych pracujących „przy wojsku”. Album unikatowych zdjęć z 1926 roku, stanowi przyczynek do głębszego poznania dziejów dzisiejszej Lotniczej Akademii Wojskowej, która w tym roku obchodzi 95-lecie swojego istnienia i jest najstarszą uczelnią lotniczą w Europie oraz jedną z najstarszych na świecie.

Dzięki obrazom utrwalonym na celuloidzie, wiemy jak wyglądały obiekty, które nieprzetrwały do naszych czasów – okazałe budynki Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w tym budynek kierownictwa szkoły, stacja paliw i smarów, elektrownia, magazyny.

Podziw budzi rozmach prowadzonych prac. Na „surowym korzeniu” powstało samowystarczalne mini miasteczko z koszarami, wieżą ciśnień i pełną infrastrukturą drogową.

Uwagę zwracają komfortowe mieszkania zarówno dla oficerów jak i pracowników cywilnych kompleksu. Na fundamentach wysadzonych przez Niemców w 1944 roku budynków, powstało w latach 50 tych i 60 tych XX w. – dzisiejsze osiedle wojskowe.

Zbiór przekazany do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie to 13 obiektów, stanowiących ważny przyczynek do historii kompleksu Garnizonu Dęblin, dzięki któremu możliwe będzie rozwianie wielu pytań i tajemnic wokół tematu.

Przekazany dla muzeum album fotograficzny „Lotnisko Dęblin 1926” zawierający 25 szt. fotografii przedstawiających etapy budowy różnych budynków znajdujących się na lotnisku w Dęblinie. Istotnym elementem zbioru są również  umowy sygnowane przez Szefa I Okręgowego Szefostwa Budownictwa inż. płk. Karola Heczkę, Szefa Departamentu IV Lotnictwa M.S. Wojsk. pułkownika Sztabu Generalnego inż. pil. Ludomiła Rayskiego; świadectwa, zaświadczenia, oraz  korespondencja z Okręgowym Szefostwem Budownictwa oraz Wojskowymi Zakładami Zaopatrzenia Aeronautyki.

Przekazane do dęblińskich zbiorów archiwalia zostaną poddane opracowaniu naukowemu. Szerszej publiczności zostaną zaprezentowane w 2021 roku w wydawnictwie oraz na wystawie posterowej „Szkoła Orląt na starej fotografii”.

Urodzony się 11 września 1893r. we Lwowie, późniejszy  inżynier Michał Wacław Trembecki należał do elity intelektualnej II Rzeczypospolitej. Niestety jego historia, jest znana rodzinie do okresu jego ewakuacji wraz z Rządem II RP do Rumuni. Jeszcze tylko list, do przebywającej po II wojnie światowej w Rzeszowie żony, w którym pisze że rychło wróci do Ojczyzny…

◄ Michał Wacław Trembecki (fot. Muzeum Sił Powietrznych)

– Być może dzięki naszym czytelnikom – widzom muzeum, uda się ustalić jakie były losy inż. Michała Trembeckiego w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu?… – powiedział Paweł Pawłowski, Dyrektor Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, który prowadził spotkanie.

Muzeum Sił Powietrznych pragnie serdecznie podziękować panu Stanisławowi Chmurze za przekazanie tak cennego daru do naszych zbiorów.