Z serii "Spotkania przy samolocie": Petlakow Pe-2 "Peszka"

W dniu 14 czerwca 2020 r. (niedziela), o godzinie 12.00 Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na kolejne spotkanie prowadzone przez Jana Hoffmanna.

Zaproszenie na opowieść o historii lotnictwa kierowane jest zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Prowadzone będą rozmowy o radzieckim trzymiejscowym bombowcu nurkującym z czasów II wojny światowej – Petlakow Pe-2 "Peszka". Samolot został zaprojektowany przez więźniów w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym 29 pod nadzorem NKWD. Jego głównym konstruktorem był Władimir Petlakow. Uczestnicy spotkania poznają historię powstania i konstrukcję tego interesującego samolotu.

Początki konstrukcji Pe-2 sięgają prototypu myśliwca wysokościowego WI-100, oblatanego 22 grudnia 1939. W czerwcu 1940 r. zapadła decyzja o zbudowaniu na jego bazie szybkiego bombowca nurkującego PB-100. Konstrukcję przebudowano do postaci bombowca nurkującego PB-100 z trzema członkami załogi w miejsce dwóch, z niehermetyzowaną kabiną, z silnikami dostosowanymi do działania na mniejszych wysokościach i ze zróżnicowanym uzbrojeniem i z komorą bombową. Prototyp PB-100 powstał z przebudowy drugiego WI-100 i oblatany został 15 grudnia 1940 roku. Jeszcze w tym samym miesiącu podjęto decyzję, by PB-100 z niewielkimi zmianami natychmiast skierować do produkcji jako Pe-2.

Ze względu na pierwotny projekt samolotu, Pe-2 posiadał wąski kadłub, niepozwalający na zabranie dużego ładunku bomb do powstałej komory bombowej. W efekcie normalny udźwig wynosił 600 kg, a maksymalny - 1000 kg, jednak w praktyce udźwig wynosił nieco ponad 500 kg. Było to kilka razy mniej, niż w przypadku bombowców dwusilnikowych innych państw i odpowiadało możliwościom myśliwca z początku wojny, np. Bf-109. Samolot posiadał również rozliczne wady: dużą prędkość lądowania, liczne przypadki samozapłonu i niedostateczną stateczność podłużną.

Niezbyt udana była również wersja nocnego myśliwca. Samolot był zbyt słabo uzbrojony (jeden karabin maszynowy 12,7 mm i jeden 7,62 mm), zaś zamontowany radar zajmował tak dużo miejsca, że nie było miejsca dla strzelca-radiotelegrafisty. Urządzenie miało niewielki zasięg i dużą martwą strefę oraz było podatne na zakłócenia z ziemi. W toku użytkowania Pe-2 w charakterze myśliwca nocnego nie osiągnięto żadnych sukcesów.

Konstruktor samolotu Władimir Petlakow, zginął 12 stycznia 1942 roku w katastrofie samolotu Pe-2, którym leciał jako pasażer.

Pe-2FT w Muzeum Wojska Polskiego (fot. Bene Riobó/CC BY-SA-4.0/Wikimedia Commons)

Pierwotna wersja Pe-2 została od 1942 roku zastąpiona przez Pe-2FT. Nowa maszyna posiadała lepsze uzbrojenie obronne (pojedyncze karabiny maszynowe 7,62 mm w wieżyczce grzbietowej i po każdej stronie belki ogonowej), usunięto z niej podskrzydłowe hamulce aerodynamiczne, zmniejszono przeszklenie przedniej części kadłuba, w lutym 1942 roku zaś możliwe stało się wyposażenie samolotu w mocniejsze silniki. W wyniku dalszych prac rozwojowych powstały takie wersje jak: samolot rozpoznania fotograficznego dalekiego zasięgu Pe-2R, ze zbiornikami o większej pojemności, samolot szkolny Pe-2UT z przebudowaną kabiną i podwójnymi przyrządami pilotażowymi, wielozadaniowy samolot myśliwski Pe-3 uzbrojony w działka 20 mm i dwa karabiny maszynowe 12,7 mm na dolnym i górnym stanowisku strzeleckim oraz prowadnice dla pocisków rakietowych 132 mm. Istniało także wiele wersji eksperymentalnych.

Pe-2 był także obiektem doświadczeń z zastosowaniem silników rakietowych od października 1943 r. Osiągnięto prędkość większą o 92 km/godz. od pierwotnej.

Powstał jako myśliwiec wysokościowy, ale po dokonaniu koniecznych zmian został samolotem bombowym. W czerwcu 1945 roku zakończono produkcję tego bombowca, kontynuowano do grudnia tego roku montaż wersji szkolnej. Próby głębokiej modernizacji samolotu spełzły na niczym z uwagi na konieczność zachowania wysokiego tempa wojennej produkcji.

W latach II wojny światowej Petlakow Pe-2 „Peszka” był podstawowym typem bombowca frontowego radzieckich sił powietrznych. Do momentu przerwania produkcji seryjnej zbudowano 11427 samolotów Pe-2 różnych wersji.

1 maja 1945 r. w uzbrojeniu polskiego lotnictwa znajdowało się 107 maszyn Pe-2FT, większość z nich została przydzielona do trzech pułków lotnictwa bombowego. Samoloty te nie zdążyły jednak wejść do działań bojowych przed zakończeniem walk w Europie. Pe-2 pozostawały w służbie polskiego lotnictwa do 1954 r. i zostały zastąpione bombowcami Ił-28 o napędzie odrzutowym.
(Źródło: Wikipedia, Muzeum Wojska Polskiego)

Muzeum Lotnictwa Polskiego bardzo prosi o zgłoszenie w kasie chęci uczestnictwa w spotkaniu, gdyż wszyscy słuchacze będą mogli wykupić specjalne bilety wstępu.