Z serii "Spotkania przy samolocie": North American T-6 Texan

W dniu 8 października 2017 r. (niedziela), o godzinie 12.00 Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na kolejne spotkanie prowadzone przez Jana Hoffmanna.

Zaproszenie na opowieść o historii lotnictwa kierowane jest zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Prowadzone będą rozmowy o jednym ze sławnych samolotów z II wojny, o amerykańskim szkolno-treningowym NA T-6 Texan. Wyprodukowany w ilości ponad 15000 egzemplarzy, wyszkolił wielu alianckich pilotów wojskowych, również Polaków, w czasie II wojny. Był też używany po wojnie w wielu krajach, również jako szturmowiec. Poznamy historię powstania i rozwoju oraz konstrukcję tego ciekawego samolotu bojowego.

Początek lat 30. stał się przełomem w technice lotniczej. Był to okres kiedy dwupłaty kryte płótnem zaczęto zastępować wolnonośnymi jednopłatami o konstrukcji całkowicie metalowej. Nowe konstrukcje miały zazwyczaj chowane podwozie, zamknięte kabiny oraz silniki gwiazdowe o dużej mocy.

W 1935 roku zakłady North American opracowały samolot NA-16, który zapoczątkował rozwój samolotów szkolno-treningowych nowej generacji. Był to dwumiejscowy, całkowicie metalowy dolnopłat. Produkcję ulepszonych BT-9 dla Korpusu Lotnictwa Armii Stanów Zjednoczonych (USAAC) i NJ-1 dla marynarki rozpoczęto w 1936 roku. W 1937 roku opracowano nowe wersje BC-1 i SNJ z chowanym podwoziem. Po zmianie systemu oznaczeń w USAAC kolejne wersje BC-1 nosiły nazwę AT-6 Texan. Podczas wojny powstało kilka odmian tego samolotu (m.in. AT-6A, AT-6C i AT-6F).

North American T-6G Texan (fot. muzeumlotnictwa.pl)

Texanami zainteresowali się Anglicy już w 1937 roku. Nazwane Harvard, były pierwszymi samolotami zakupionymi przez RAF w USA. Na potrzeby szkół RAF w Kanadzie rozpoczęto też produkcję AT-6 w kanadyjskich zakładach Noorduyn. W Anglii i Kanadzie wyszkolono na Harvardach także wielu polskich pilotów.

Tanie w produkcji i eksploatacji AT-6 ułatwiały przejście pilota na samolot bojowy. Szkolono na nich również nawigatorów, radiooperatorów i strzelców pokładowych. Łącznie z produkcją licencyjną w Kanadzie, Australii i Szwecji powstało blisko 20'000 Texanów różnych wersji.

Po zakończeniu wojny Texany wycofywano masowo ze służby. Brak nowych typów samolotów szkolnych wymusił jednak nietypowe rozwiązanie. W 1949 roku zaczęto sprowadzać do wytwórni wszelkie istniejące jeszcze AT-6. Po demontażu uzyskane elementy poddawano dokładnej weryfikacji. Następnie z najlepszych podzespołów montowano samoloty nowej wersji T-6G. W ten sposób w USA i Kanadzie powstało ponad 2600 T-6G, z których każdy zawierał części z różnych starych AT-6. W latach 1945–1959 Texany dostarczano do około 50 krajów. Samoloty te używane były nie tylko do szkolenia, ale też jako uzbrojone samoloty wsparcia w konfliktach lokalnych.

North American T-6G Texan (fot. muzeumlotnictwa.pl)

Eksponowany w krakowskim Muzeum Lotnictwa Polskiego T-6G, wyprodukowany w 1949 roku, był używany bojowo w latach 1954–1961 przez lotnictwo francuskie w Algierii. Do zbiorów Muzeum trafił w 1993 roku.

Muzeum Lotnictwa Polskiego prosimy o zgłoszenie w kasie chęci uczestnictwa w spotkaniu, gdyż wszyscy słuchacze będą mogli wykupić specjalne bilety wstępu.