Z serii "Spotkania przy samolocie": Brytyjskie bombowce "V"

W dniu 20 stycznia 2019 r. (niedziela), o godzinie 12.00 Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na kolejne spotkanie prowadzone przez Jana Hoffmanna.

Zaproszenie na opowieść o historii lotnictwa kierowane jest zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Prowadzone będą rozmowy o realizowanym w Wielkiej Brytanii, po zakończeniu II wojny, programie budowy bombowca dalekiego zasięgu, nosiciela broni jądrowej. Według specyfikacji wydanej w 1947 roku wybrano 3 konstrukcje, dołączając potem też czwarty projekt.

Tematem spotkania będą zawiłości tego programu, związanego z powstaniem pierwszych brytyjskich bomb jądrowych. Poznamy historię i konstrukcję trzech bombowców: Valianta, Vulcana i Victora, wprowadzonych na uzbrojenie w latach 50-tych.

Vickers Valiant – odrzutowy poddźwiękowy bombowiec strategiczny, a następnie tankowiec powietrzny – skonstruowany został w zakładach Vickers i używany był od 1955 roku. Pierwszy prototyp samolotu o oznaczeniu fabrycznym Vickers typ 660, numer WB210, wykonał pierwszy lot 18 maja 1951, zgodnie z uzgodnionym terminem. Miesiąc później otrzymał oficjalną nazwę Valiant. Prototyp uległ katastrofie w styczniu 1952 na skutek pożaru silnika w locie (1 ofiara), lecz w kwietniu oblatano drugi prototyp. Pierwszy samolot seryjny w wariancie Valiant B.1 (Bomber Mark 1) został oblatany w grudniu 1953 i dostarczony wojsku w styczniu 1955. Wyprzedzając w ten sposób pozostałe bombowce "V", zapoczątkował komponent lotniczy brytyjskich sił odstraszania nuklearnego.

Avro 698 Vulcan – odrzutowy poddźwiękowy bombowiec strategiczny – skonstruowany w zakładach Avro, używany od 1957 roku. Prace projektowe w zakładach Avro zostały rozpoczęte jeszcze przez zmarłego w katastrofie w 1947 głównego projektanta Roya Chadwicka. Wybrał on dla swojego projektu niekonwencjonalny wówczas układ delta. Układ ten przetestowano na zbudowanym w 1948 pomniejszonym jednomiejscowym samolocie eksperymentalnym Avro 707, oblatanym 4 września 1949. Pierwszy prototyp pełnowymiarowego bombowca, który otrzymał oznaczenie Avro 698, został oblatany 30 sierpnia 1952 roku. W następnym roku nadano mu nazwę Vulcan. Układ delta zapewniał mu zwartość konstrukcji i dużą manewrowość, przy dobrych własnościach lotnych przy prędkościach okołodźwiękowych.

Avro Vulcan XH558 w locie (fot. Alastair Barbour/CC BY-SA 2.0/Wikimedia Commons)

Handley Page Victor – odrzutowy poddźwiękowy bombowiec strategiczny, a następnie powietrzny tankowiec, skonstruowany w zakładach Handley Page i używany od 1958 roku. Inżynierowie zakładów Handley Page wybrali dla swojego projektu nieortodoksyjny układ aerodynamiczny z łukowato wygiętą krawędzią natarcia skrzydeł, zaczerpnięty z niemieckich projektów końca II wojny światowej, do których dostęp uzyskali Brytyjczycy po wojnie. Skrzydło o takim kształcie pozwalało na utrzymanie szybkości opływu powietrza w granicach krytycznej wartości liczby Macha na całej długości skrzydła, co wpływało na zmniejszenie oporu przy prędkościach okołodźwiękowych.

Pierwszy prototyp bombowca, który otrzymał oznaczenie fabryczne H.P. 80, o numerze WB771, został ukończony w połowie 1952 i oblatany 24 grudnia 1952. Od razu zamówiono 25 egzemplarzy i nadano mu następnie nazwę Victor. Pomimo katastrofy prototypu 14 lipca 1954, na początku 1956 został ukończony pierwszy produkcyjny Victor wersji B.1 (Bomber Mk.1). W czasie testów, samolot nurkując przekroczył nawet prędkość dźwięku (1,1 Mach). Nowy samolot był udaną konstrukcją, bardziej zaawansowaną technicznie od obu konkurencyjnych maszyn serii „V” – znacznie bardziej od Valianta i nieco bardziej od Vulcana.

Victor K.2 z 55. Eskadry RAF-u (fot. Mike Freer - Touchdown-aviation/GFDL 1.2/Wikimedia Commons)

Muzeum Lotnictwa Polskiego prosi o zgłoszenie w kasie chęci uczestnictwa w spotkaniu, gdyż wszyscy słuchacze będą mogli wykupić specjalne bilety wstępu.