Wykorzystanie dronów w realizacji inwestycji infrastrukturalnych – podsumowanie spotkania

W Ministerstwie Infrastruktury odbyło się w dniu 26 lipca 2019 r. kolejne spotkanie w ramach programu Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD), którego celem jest wypracowanie standardów prawno-organizacyjnych dla bezpiecznego użytkowania dronów w przestrzeni publicznej, a także wymiana doświadczeń i integracja środowisk zaangażowanych w rozwijanie technologii bezzałogowych statków powietrznych (BSP). Tym razem gośćmi ministerstwa byli przedstawiciele branży infrastrukturalnej oraz firm produkujących i realizujących usługi z wykorzystaniem dronów, którzy rozmawiali o szansach i wyzwaniach, jakie wiążą się z zastosowaniem technologii BSP w procesie przygotowywania, realizacji i bieżącym nadzorze nad dużymi inwestycjami infrastrukturalnymi.

Szacuje się, że w tym roku wartość polskiego rynku dronów cywilnych sięgnie około 200 milionów zł, a do 2026 roku może przekroczyć 3 miliardy zł. Program CEDD powstał z myślą o tym, by stworzyć odpowiednie warunki prawne i techniczne dla rozwoju komercyjnych zastosowań technologii bezzałogowych i autonomicznych.

– W powszechnym rozumieniu drony to urządzenia wykorzystywane przez wojsko do misji zwiadowczych, albo przez fotografów i filmowców amatorów do wykonania niecodziennych zdjęć. My przesuwamy tę perspektywę na sektor przedsiębiorstw i ogromny potencjał technologii BSP dla gospodarki. Integrujemy ośrodki naukowe, racjonalizatorów, producentów i dostawców usług z instytucjami finansowymi, podmiotami publicznymi i samorządami, które są potencjalnie ich największymi odbiorcami. CEDD jest miejscem wymiany doświadczeń i platformą testową, dzięki której wypracujemy standardy i rekomendacje legislacyjne, pozwalające włączyć bezzałogowe statki powietrzne i autonomiczne do obiegu gospodarczego – powiedziała Małgorzata Darowska, Pełnomocnik Ministra Infrastruktury ds. Bezzałogowych Statków Powietrznych.

Zastosowanie technologii bezzałogowych statków powietrznych (BSP) w procesie realizacji dużych inwestycji infrastrukturalnych jest faktem. Wykonawcy coraz częściej sięgają po drony które, choć nie zastąpią człowieka, są niezwykle pomocne na każdym etapie prac. Z drugiej strony, obecnie stosowane rozwiązania są wdrażane w sposób jednostkowy i rozproszony. Brakuje standardów, wskazówek i kryteriów jakościowych dla innowacyjnych rozwiązań w branży infrastrukturalnej. Opracowanie wytycznych może przełożyć się na zwiększenie zainteresowania rynku technologią BSP po stronie zamawiających. Kwestie te poruszyli obecni na spotkaniu przedstawiciele spółek Skarbu Państwa i instytucji państwowych odpowiedzialnych m.in. za realizację dużych projektów infrastrukturalnych (GDDKiA, PKP PLK, Centralny Port Komunikacyjny), firmy produkcyjne, usługowe, doradcze i uczelnie działające w obszarze technologii BSP.

Uczestniczący w spotkaniu przedstawiciele rynku dronów dzielili się doświadczeniami z już realizowanych projektów, np. dotyczących tworzenia ortofotomap i numerycznych modeli terenu dla geodezji, budownictwa i górnictwa, inspekcji technicznych miejsc niedostępnych bądź trudnodostępnych takich jak linie przesyłowe energii elektrycznej, gazociągi i ropociągi, kominy i turbiny wiatrowe, opracowywania dokumentacji fotograficznej postępów prac na dużych inwestycjach infrastrukturalnych i wiele innych.

Podmioty publiczne, choć mają świadomość możliwości zdecydowanej poprawy efektywności inwestycji, redukcji kosztów i czasu ich realizacji, wskazują głównie na ograniczenia wynikające z braku umocowanych w prawie zasad i standardów wykorzystywania produktów i usług dronowych w realizacji projektów infrastrukturalnych, zwłaszcza w sferze prawa zamówień publicznych, certyfikacji urządzeń, czy zasad organizacji przestrzeni powietrznej. Co nie oznacza, że technologia BSP nie jest stosowana. Wdraża ją Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Polskie Koleje Państwowe i spółki energetyczne do prac inwentaryzacyjnych, monitorowania obiektów, czy przeprowadzania inspekcji. Działania te mają jednak wciąż charakter jednostkowy. Zarówno branża BSP jaki i podmioty publiczne podkreślają, że dzięki programowi CEDD mogą one wprowadzić nowoczesne technologie dronowe na rynek infrastrukturalny na szeroką skalę.

– Jest duża podaż podstawowych usług, które mogą być wykorzystane w inwestycjach infrastrukturalnych, takich jak tworzenie ortofotomap, modeli 3D, pomiarów hałd, monitorowania obiektów liniowych. Są dojrzałe, nadają się do standaryzacji i mogą być z powodzeniem wykorzystywane do wszelkiego rodzaju projektów, przynosząc ogromne oszczędności i korzyści organizacyjne, np. ograniczając ryzyko wydłużenia czasu trwania inwestycji, a także poprawiając bezpieczeństwo prac. Większym wyzwaniem będzie rozwój zaawansowanych zintegrowanych systemów wykorzystujących BSP, wspierających proces zarządzania budową. Wprowadzone pod koniec stycznia regulacje dopuściły loty automatyczne oraz wprowadziły bardzo elastyczne zasady wykonywania lotów poza zasięgiem wzroku operatora (BVLOS), co umożliwia bardzo szeroki zastosowanie dronów w różnego typu projektach. Dodatkowo, dzięki dotychczasowej polityce regulacyjnej, usługi świadczone są przez doświadczonych operatorów, posiadających świadectwa kwalifikacji ULC. Inwestorzy ani wykonawcy nie muszą, jeśli nie jest to wystarczająco uzasadnione, tworzyć własnych struktur „dronowych” i nabywać sprzętu. Jest to o tyle istotne, że od połowy przyszłego roku zaczną obowiązywać unijne przepisy dotyczące certyfikacji sprzętu i ulegną pewnej zmianie zasady wykonywania działalności z wykorzystaniem dronów, co będzie wymuszało dalsze zmiany w organizacjach posiadających drony. Inwestorzy powinni natomiast skoncentrować się na dostosowaniu swoich organizacji do wykorzystania danych pozyskanych z wykorzystaniem dronów oraz szkolenia kadr w tym kierunku – podsumowała Małgorzata Darowska.

***

Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD) to program uruchomiony na mocy porozumienia zawartego 12 września 2018 r. przez Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC), Polską Agencję Żeglugi Powietrznej (PAŻP) i Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię GZM. Głównym celem programu CEDD jest stworzenie miejsca w którym firmy, ośrodki badawcze, instytuty naukowe, instytucje państwowe, samorządy, inwestorzy i inne podmioty związane z branżą BSP będą testować automatyczne i autonomiczne platformy bezzałogowe oraz różne scenariusze ich zastosowania przed wprowadzeniem na rynek do użytku komercyjnego. Program realizowany będzie na terenie GZM.