Kiedy i kto może zamknąć lotnisko?

Zanim przejdę do tematu, wyobraźcie sobie taką sytuację:

Jest sobie Podmiot X, który jest właścicielem lotniska. Zarządzającym lotniskiem jest Podmiot Y, a te dwa podmioty łączy umowa o świadczenie usług zarządzania lotniskiem. W pewnym momencie Podmiot X stwierdza, że jest niezadowolony z działalności Podmiotu Y – chce wypowiedzieć umowę i „zabrać” zarządzanie lotniskiem Podmiotowi Y. W tej sytuacji Podmiot X może przed Prezesem ULC rozpocząć postępowanie o zmianę zarządzającego[1].

Podmiot Y jednak nie zamierza łatwo „oddać” zarządzania i stawia warunek: „Płacicie nam xxx wynagrodzenia (nie ma to związku z umową i ewentualnymi karami umownymi), inaczej złożymy do Prezesa ULC wniosek o wykreślenie lotniska bo jako zarządzający możemy. Jak zapłacicie, to nie będziemy robili przeszkód w zmianie zarządzającego”. Podmiot X ma świadomość, że założenie od nowa lotniska to droga przez mękę, ogromny koszt i wcale nie ma pewności, czy się wszystko uda dopiąć. I płaci xxx złotych.

Tylko czy zarządzający może postawić taki warunek?

Oczywiście, że może – każdy może prowadzić negocjacje jak tylko mu się to podoba. Problem leży w innym miejscu – taka groźba byłaby bez pokrycia.

Procedura wykreślenia lotniska z rejestru jest bardzo szczegółowo określona w art. 71 ust. 1 i 2 Prawa lotniczego. Po pierwsze decyzję o wykreśleniu podejmuje Prezes ULC. Po drugie procedura wykreślenia może zostać uruchomiona tylko w przypadku, jeżeli najpierw Prezes ULC wydał decyzję o:
• Ograniczeniu ruchu lotniczego, albo
• Zamknięciu lotniska dla ruchu lotniczego (lotnisko istnieje, tylko nie działa – ale nie jest wykreślone z rejestru).

Obie decyzje są wydawane, tylko jeżeli lotnisko nie spełnia wymagań technicznych lub eksploatacyjnych. Tylko i wyłącznie w tych sytuacjach. Czyli nie ma możliwości, żeby ktokolwiek wystąpił z wnioskiem o ich wydanie.

A po trzecie, zarządzający nie ma legitymacji czynnej (czyli uprawnienia) do wystąpienia do Prezesa ULC z wnioskiem o wykreślenie lotniska z rejestru.

Czyli procedura do wykreślenia wygląda następująco:
• Inspektorzy ULC w czasie kontroli stwierdzają naruszenie przepisów technicznych lub eksploatacyjnych;
• Prezes ULC wydaje decyzję o stwierdzeniu naruszeń, w której musi określić termin na ich usunięcie;
• Niezgodności nie zostają usunięte;
• Zostaje wszczęte postępowanie o wykreślenie lotniska z rejestru;
• Prezes ULC decyzją wykreśla lotnisko z rejestru lotnisk cywilnych.

Wtedy faktycznie musimy zakładać lotnisko na nowo. Jeżeli któregoś z tych etapów zabraknie – mamy podstawę do skarżenia decyzji o wykreśleniu (swoją drogą bardzo skuteczną).

Co może zrobić zarządzający?

Oczywiście niemożliwa do przyjęcia byłaby sytuacja, kiedy zarządzający byłby zmuszony do wykonywania pracy wbrew swojej woli. Brak możliwości wpływania na działanie lotniska kłóciłby się z podstawową funkcją zarządzającego np. w trudnej sytuacji kadrowej, która uniemożliwia prawidłowe wykonanie pracy albo w sytuacji, kiedy jego klient (właściciel lotniska) nie płaci mu wynagrodzenia. Zawsze może on podjąć takie działania, które faktycznie „zamkną” lotnisko – np. zgłoszenie NOTAM.

Jednak trzeba pamiętać, że zgłoszenie NOTAMu zamykającego lotnisko dla ruchu to nie jest to samo co wykreślenie lotniska z rejestru. Co więcej – to nie jest też to samo, co wydanie decyzji przez Prezesa ULC. NOTAM może być cofnięty w każdej chwili i lotnisko już może działać.

A jak zmienić tego zarządzającego?

W przedstawionej sytuacji Podmiot X wcale nie musiał płacić xxx zł. Wystarczyłoby, żeby sam przygotował dokumenty jakie są wymagane dla zarządzającego (a każdy może zrobić to sam) i złożył wniosek. Sama procedura zmiany zarządzającego została ostatnio uproszczona, nie trzeba już odrębnej decyzji środowiskowej a ULC nie jedzie na kontrolę na lotnisko i nie wydaje innych decyzji. Poza dokumentami operacyjnymi musi być również zgoda wszystkich właścicieli lotniska na zmianę.
_________________________________________
[1] Na marginesie – jest to możliwe dopiero od 2011 r. Wcześniej wniosek o zmianę zarządzającego złożyć mógł tylko sam zarządzający (teraz może też właściciel/użytkownik wieczysty). Dlatego bez jego zgody jedyną możliwością na zmianę było wykreślenie lotniska z rejestru i założenie go od nowa – tak gdybyście zastanawiali się dlaczego lotnisko w Krośnie musiało być zakładane od nowa.

Więcej informacji na stronie www.latajlegalnie.com

Mikołaj Doskocz – radca prawny, partner w Kancelarii Florczyk, Doskocz i Wspólnicy. Specjalizuje się w prawie lotniczym – przede wszystkim od strony przedsiębiorców. Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie aplikację radcowską przy OIRP Warszawa. Doświadczenie zbierał podczas obsługi podmiotów lotniczych (przewoźników, producentów i usługodawców), a także w czasie, gdy kierował spółką zarządzającą lotniskami. Brał udział w pracach legislacyjnych w związku ze zmianami przepisów dotyczących lotnisk i przestrzeni powietrznej, ponadto jest członkiem Zespołu ds. aktualizacji Programu Rozwoju Sieci Lotnisk i Lotniczych Urządzeń Naziemnych. Do niedawna w Aeroklubie Polskim.