Rocznica oblotu niemieckiego samolotu szkolno-akrobacyjnego Bücker Bü 131

Dziś mija 90 lat od oblotu niemieckiego samolotu szkolno-akrobacyjnego Bücker Bü 131.

W 1933 roku w nowo założonej niemieckiej wytwórni lotniczej Bücker-Flugzeugbau GmbH, główny konstruktor tej firmy Anders Anderson opracował samolot szkolno-akrobacyjny przystosowany do szkolenia podstawowego pilotów, który oznaczono jako Bücker Bü 131 Jungmann. Oblotu prototypu samolotu dokonano w dniu 27 kwietnia 1934 roku.

Samolot ten spełniał założone wymagania i rozpoczęto jego produkcję seryjną, przy czym w samolotach seryjnych zastosowano mocniejszy silnik. Samolotem tym zainteresowały się cywilne szkoły lotnicze i Luftwaffe. W krótkim czasie stał się on podstawowym samolotem szkolnym w lotnictwie niemieckim.

Samolotem tym zainteresowały się również inne kraje, zakupując zarówno gotowe samoloty, jak również zakupując licencje na ich budowę. Licencje zakupiły: Szwajcaria, Japonia, Hiszpania, Węgry i Czechosłowacja.

W toku dalszej produkcji powstawały kolejne wersje samolotu, które w zasadzie różniły się jedynie rodzajem silnika. 

W czerwcu 1937 r. komisja KZL zakupiła w Niemczech dla polskiego Instytutu Technicznego Lotnictwa po jednym samolocie szkolnym: dwumiejscowy do szkolenia początkowego Bücker Bü-131 ”Jungmann” i jednomiejscowy dla nauki wyższego pilotażu Bücker Bü-133 ”Jungmeister”.

Samolot Bücker Bü-131 ”Jungmann” był traktowany jako wzorzec do prac studyjnych dla konstruktorów. W 1938 r. dokonano na nim lotów porównawczych z prototypem PWS-35 ”Ogar”, którego projekt powstał na podstawie podobnych założeń konstrukcyjnych. W tym samym roku samolot przekazano do Szkoły Podchorążych Lotnictwa-Grupa Techniczna na lotnisku Mokotowskim. We wrześniu 1939 r. został prawdopodobnie zniszczony.

W 1945 r. lotnictwo polskie przejęło jeden poniemiecki samolot Bücker Bü-131B, który po przeprowadzeniu remontu w Okręgowych Warsztatach Lotniczych w Poznaniu został zarejestrowany i otrzymał znaki SP-AFO. Samolot ten był eksploatowany w okresie od sierpnia 1946 r. do grudnia 1955 r w Aeroklubie Poznańskim, Centralnej Szkole Pilotów i Mechaników w Ligotce Dolnej i Aeroklubie Warszawskim. W dniach 28.07-8.08.1949 r. wykorzystywany był w specjalistycznym szkoleniu w wyższym pilotażu na lotnisku Dajtki w Olsztynie. Występował również jako latający rekwizyt w filmie telewizyjnym ze znakami F-AFO. Po skasowaniu, został przekazany 22 grudnia 1963 r. do magazynów Instytutu Techniki Samochodowej we Wrocławiu. W grudniu 1963 r. trafił do Muzeum Lotnictwa w Krakowie, gdzie jest wystawiony na ekspozycji.

Wersje samolotu powstawały również w krajach, które zakupiły licencję na ich produkcję. Produkcja seryjna samolotów trwała w Niemczech do 1945 roku, natomiast w Czechosłowacji produkowano jeszcze ich licencyjną wersję w latach pięćdziesiątych XX wieku. Łącznie wyprodukowano około 5000 samolotów tego typu (w tym około 2000 na podstawie licencji).

Na samolocie Bü-131 piloci osiągali wiele sukcesów w międzynarodowych imprezach lotniczych, m.in. 1. i 3. miejsce w wyścigu lotniczym Round the Reef w Południowej Afryce rozegranym w 1938 r. 3. miejsce w Mistrzostwach Akrobacji Holandii w 1938 r. Po zakończeniu wojny samoloty Bü-131 stały się podstawowym sprzętem pilotów akrobacyjnych prawie całego świata. Liczne ocalałe egzemplarze tego samolotu, zwłaszcza eksploatowane poza granicami Niemiec, zostały szybko przystosowane do akrobacji jako jednomiejscowe. Wiele z nich wyposażono w nowoczesne silniki Lycoming o większej mocy. Takimi samolotami startowali nawet w mistrzostwach świata do końca lat sześćdziesiątych piloci amerykańscy, niemieccy i szwajcarscy.

Jeden z egzemplarzy takiego samolotu znajduje się w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Eksponowany w Muzeum Bü 131 B Jungmann o numerze fabrycznym 13.113 i rejestracji cywilnej SP‑AFO, został przejęty przez Polaków w 1945 roku i po remoncie w Okręgowych Warsztatach Lotniczych w Poznaniu był eksploatowany w latach 1946–1955 przez Aeroklub Poznański. Po skasowaniu trafił do zbiorów krakowskiego Muzeum w 1963 roku.

Obecnie samolot jest produkowany na zamówienie w Polsce przez firmę Air Res Aviation Sp. z o.o. z Rzeszowa na podstawie oryginalnej dokumentacji z lat trzydziestych.
(Źródło: Wikipedia, samolotypolskie.pl)