Raport końcowy PKBWL: "Po wyczepieniu pilot stwierdził, że noszenie zaniknęło..."

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy z incydentu, w którym brał udział szybowiec SZD-48.3 Jantar Std. 3 należący do Aeroklubu Zagłębia Miedziowego. Do zdarzenia doszło 1 września 2019 r., w miejscowości Małomicek. Lubina. W wyniku tego zdarzenia statek powietrzny został uszkodzony, jednak jego pilot nie odniósł żadnych obrażeń.

W raporcie 4486/19 czytamy:

W dniu 1 września 2019r. o godzinie 14:42 z lotniska w Lubinie (EPLU) wystartował zespół złożony z samolotu holującego Jak-12M i szybowca Jantar Std 3. Start odbył się z asfaltowego pasastartowego13. Zespół wznosił się lecąc z wiatrem.

Nad miejscowością Niemstów zespół zakrążył, a wariometr w szybowcu wskazał wznoszenie o wartości około 3 m/s. Na wysokości około 550 m pilot szybowca (zwany dalej pilotem) wyczepił linę holowniczą. Po wyczepieniu szybowiec wykonał jedno okrążenie, w trakcie którego pilot stwierdził, że noszenie zaniknęło.

Pilot skierował szybowiec w stronę lotniska lecąc obrzeżami miasta. Stwierdził też, że jeżeli nie znajdzie noszenia nie doleci do lotniska. Ponieważ nie znalazł noszenia wybrał pole nadające się do wykonania przygodnego lądowania. Wykonując manewr do lądowania z nad trakcji wysokiego napięcia pilot zauważył, że przed wybranym polem przebiega pas ciemnej zieleni.


Uznał, że jest to rów melioracyjny i w związku z tym postanowił lądować bez podwozia aby nie uszkodzić widelca podwozia w przypadku przyziemienia przed wybranym polem. Pilot przekazał drogą radiową informację, że nie doleci do lotniska i będzie lądował w terenie przygodnym.

W trakcie lądowania pilot przyziemił szybowiec tuż za pasem zieleni (jak się okazało była to droga gruntowa) i po krótkim dobiegu (około 10 m) szybowiec się zatrzymał. Po lądowaniu o godzinie 15:00 pilot wykonał telefon do Kierownika Lotów, przekazał informację o lądowaniu bez podwozia i poprosił o przysłanie wózka aby po zdemontowaniu przetransportować szybowiec na lotnisko.

W trakcie oględzin szybowca po lądowaniu pilot nie stwierdził żadnych uszkodzeń. Po około miesiącu, podczas przeglądu szybowca stwierdzono, że w trakcie lądowania bez podwozia uszkodzony został lakier na dolnej powierzchni kadłuba, oraz wylaminowały się wzmocnienia skorupy kadłuba znajdujące się pod miską siedzeniową.


         Uszkodzenia lakieru na dolnej powierzchni kadłuba [źródło: AZL]

Przyczyna zdarzenia:

Błędy pilotów polegające na:

• Decyzji pilota samolotu holującego (dowódcy zespołu) o wykonaniu holu na zawietrzną lotniska.
• Wyczepienie szybowca przez jego pilota na wysokości nie dającej możliwości dolotu do lotniska.
• Zbyt późno podjęta decyzja o lądowaniu w terenie przygodnym (brak przeglądu terenu do lądowania z powietrza –lądowanie bez podwozia).

Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia:

Nie ustalono.

Wydane zalecenia bezpieczeństwa:

Zalecenia bezpieczeństwa użytkownika:

• Zdarzenie omówiono z pilotem.
• Zdarzenie omówiono z pilotami na odprawie przed zawodami na celność lądowania w dniu 21.09.2019 r.
• Zdarzenie zostanie omówione na dorocznej konferencji BL w marcu 2020 r.17.

Propozycje zmian systemowych i/lub inne uwagi i komentarze:

Zdaniem Komisji użytkownika, wymiary pola wybranego przez pilota do wykonania lądowania przygodnego były wystarczające aby lądować z wypuszczonym podwoziem.

Pełny Raport Końcowy 4486/1 dostępny jest tutaj (LINK)